Page 128 - Konu Özetleri AYT Kimya

KIMYA

KONU ETERLER
ÖZETİ
AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT

ÖZELLİKLERİ ADLANDIRMA VE İZOMERİ

• Genel formülleri C H O olan bileşiklerdir. • Düşük karbon sayılı eterlerde sistematik adlandırma
n 2n+2
• Su molekülündeki iki hidrojen atomunun aynı ya da genellikle kullanılmaz. Uzun zincirlerde IUPAC
farklı radikallerle yer değiştirmesi sonucunda oluşan adlandırma sistemi kullanılır.
maddelerdir. Bir kez alkillenmiş alkol veya iki kez
alkillenmiş su olarak düşünülebilir. Alkoksi + Alkan
(Küçük karbonlu alkil) (Büyük karbonlu alkan)
O O O
H 104,5° H CH 109,5° H CH 110° CH
3 3 3
1 2 3 4 5
CH CH CH CH CH
• Polar bileşiklerdir molekülleri arasında dipol - dipol 3 2 2 3 3-Etoksi pentan
çekimleri etkindir. O CH 2 CH 3
• R – O – R’ yapısındaki alkillere göre eterler ikiye • Simetrik eterler: Dialkil + eter
ayrılır.
Asimetrik eterler: Alkil + alkil + eter

Adlandırmada alkil gruplarında alfabetik öncelik
R = R’ ise Simetrik R ≠ R’ ise Asimetrik
(Basit) Eter (Karışık) Eter esastır.
CH � O � CH CH � O � C H CH O C H : Etilmetil eter
3 3 3 2 5 3 2 5
• Molekülleri arasında hidrojen bağı CH O CH : Dimetil eter
3 3
oluşturamadıklarından kaynama noktaları aynı
karbon sayılı alkollerden düşüktür. • 3 halkalı eter:

KN > KN O Epoksit (C H O)
4
2
CH OH CH OCH
2 5 3 3
H C CH
2 2
• Suda iyi çözünür. Karbon sayıları arttıkça
çözünürlükleri azalır. • Eterler, aynı karbon sayılı mono alkoller ile
• Renksiz, hoş kokulu ve uçucu bileşiklerdir. fonksiyonel grup izomerleridir.
• Yoğunlukları genellikle suyun yoğunluğundan CH 3 CH 2 O CH 2 CH 3
Dietil eter
düşüktür. C H O CH 3 CH 2 CH 2 CH CH 3 OH
CH
O CH
CH
4 10 3 2 2 2
• Eterlerle alkoller arasında hidrojen bağı CH CH CH CH OH
oluşabildiğinden birbiri içinde iyi çözünür. 3 2 2 2
1-Bütanol
• Eterlerin yapısındaki C � O bağı kolay kopmadığından
seyreltik asitler, bazlar, yükseltgen ve indirgenlerle
tepkime vermez. Bu inert yapıları sebebiyle organik
reaksiyonlarda tercih edilen çözücülerdendir.
• Polarlıkları az olduğundan organik maddeler için iyi
çözücülerdir.
• Bazı eterler, havadaki oksijenle birleşip patlayıcı
peroksitlere dönüştüğünden laboratuvar
çalışmalarında ortamdan uzaklaştırılmalıdır.
• Uçucu ve yanıcı bileşiklerdir.

128 MEBİ KONU ÖZETLERİ KİMYA - AYT