Page 14 - Konu Özetleri AYT Mantık
P. 14
MANTIK
KONU AKIL YÜRÜTME YÖNTEMLERİ
ÖZETİ
AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT
Akıl yürütme doğru oldukları bilinen veya doğru kabul edilen önermelerden hareketle yeni ve farklı bir önermeye ulaşma
işlemidir. Mantıkta akıl yürütme yöntemleri tümevarım (endüksiyon), tümdengelim (dedüksiyon) ve benzeşim (analoji) ol-
mak üzere üç farklı şekilde ele alınır. Bu akıl yürütme yöntemlerinden tümevarım (endüksiyon) ise tam tümevarım ve eksik
tümevarım olarak iki farklı türe ayrılır.
Tümevarım (Endüksiyon)
Özelden genele, parçadan bütüne ulaşma biçimindeki akıl yürütme yöntemidir.
Örnek:
Pozitif bir bilim olan fizik deney ve gözlem yöntemini kullanır.
Pozitif bir bilim olan biyoloji deney ve gözlem yöntemini kullanır. Fizik, biyoloji ve kimyanın araştırma yöntem-
Pozitif bir bilim olan kimya deney ve gözlem yöntemini kullanır. lerine ilişkin bilginin tüm pozitif bilimlere ge-
nellendiği bir akıl yürütme yapılmıştır.
O hâlde pozitif bilimler deney ve gözlem yöntemini kullanır.
Tümevarım tam tümevarım ve eksik tümevarım olarak ikiye ayrılır.
a- Tam tümevarım
Bir bütünü oluşturan parçaların hepsinin tek tek incelenmesi ile genel bir sonuca varmadır.
Örnek:
10-A sınıfı öğrencilerinden Ayşe tüm sınavlardan tam puan almıştır.
10-A sınıfı öğrencilerinden Ahmet tüm sınavlardan tam puan almıştır.
10-A sınıfı öğrencilerinden Fatma tüm sınavlardan tam puan almıştır. Sınıftaki tüm öğrencilerin puanlarının
10-A sınıfı öğrencilerinden Meltem tüm sınavlardan tam puan almıştır. değerlendirilmesiyle bir sonuca varıl-
mış, tam tümevarım yapılmıştır.
10-A sınıfı öğrencilerinden Ali tüm sınavlardan tam puan almıştır.
10-A sınıfının toplam beş öğrencisi vardır.
O hâlde 10-A sınıfı öğrencileri başarılıdır.
14 MEBİ KONU ÖZETLERİ MANTIK - AYT