Page 70 - Konu Özetleri AYT Psikoloji

BELLEĞİN TEMEL İŞLEVLERİ - UNUTMAYA NEDEN OLAN FAKTÖRLER - BELLEK GELİŞTİRME TEKNİKLERİ

Unutmaya Neden Olan Faktörler
Unutma, önceden öğrenilen bilgilerin bellekte saklanamaması yani silinmesi durumudur. Bilgilerin kısa süreli bellekten
uzun süreli belleğe gönderilmemesi sonucu ortaya çıkar.

DİKKAT

Hatırlamama, unutmadan farklıdır. Unutma bilginin tamamen kaybolmasıdır.

Hatırlamama ise uzun süreli belleğe atılan bilginin yeterli ipucu olmadığı için geri çağırılamaması durumudur.

Unutmaya neden olan faktörler aşağıda belirtilmiştir.
a) Bilgilerin Kullanılmaması ve Tekrar Edilmemesi: Tekrar edilmeyen ve kullanılmayan bilgiler unutulur. Sık kullanılan
bilgiler alışkanlık hâline geldiği için kolay kolay unutulmaz. Öğrenmenin hemen arkasından belli aralıklarla yapılan tekrarlar
hatırlamayı kolaylaştırır.
b) Bilinçaltına Atma (Güdülenmiş Unutma): İstenilmeyen, hoşa gitmeyen, rahatsız eden anılar, durumlar ya da fikirler
bastırılarak bilinçaltına atılır ve unutulur. Yaşanılan travmaların unutulması bu türden bir unutmadır.
c) Ket Vurma (Bozucu Etki): Bir öğrenmeden önce ya da sonra gerçekleşen bir başka öğrenmenin diğerini unutturması-
dır. Bozucu etki ileriye ve geriye ket vurma olarak ikiye ayrılır.
İleriye ket vurma, eski öğrenilenlerin yenileri unutturmasıdır. Örneğin okul değiştiren öğrenciye numarası sorulduğunda
öğrenci yeni numarası yerine eskisini söyler.
Geriye ket vurma, yeni öğrenilenlerin eskileri unutturmasıdır. Örneğin İngilizce dersinde bir grup kelime ezberlendikten
sonra ikinci bir grup kelime ezberlenirse ilk gruptaki kelimeler unutulur.
ç) Organik Nedenler: Beyinde hücre kaybı veya çeşitli hastalıklar ve yaşlanma sonucu beynin fonksiyonlarını tam olarak
yerine getirememesine bağlı unutmadır.
• Bunların dışında depresyon, stres, uykusuzluk, kaygı, bazı vitaminlerin vücutta eksik olması gibi faktörler de unutma-
ya neden olabilir.

Bellek Geliştirme Teknikleri
Belleği güçlendirmek, hatırlamak için bilgi çok iyi öğrenilmelidir. Malzemenin örgütlenmiş olması ve yardımcı ipuçlarının
olması hatırlamayı kolaylaştırır.
Gruplama
Belleğin kapasitesi bellidir. Bunu artırmak oldukça zordur. Belleğin kapasitesi gruplamalar yaparak güçlendirilebilir.
Örneğin 104082661965 gibi 12 rakamdan oluşan bir sayı, 104 082 661 965 şeklinde gruplanırsa akılda tutulması daha
kolay olur.
Hayal Etme ve Kodlama
Bilgi kodlanırken yardımcı olacak hayallerle birlikte kodlanır. Bu tür kodlamaya “hatırda tutma tekniği” de denir.
Örneğin sözcüklerin tekerlemelerle öğrenilmesi daha kolay olur.
Benzerlikler Kurma
Yeni bilgileri öğrenirken eski bilgilerle benzerlik kurulması bilgilerin belleğe yerleştirilmesini kolaylaştırır.

70 MEBİ KONU ÖZETLERİ PSİKOLOJİ - AYT