Page 110 - Konu Özetleri TYT Coğrafya

ULUSLARARASI ULAŞIM HATLARI

Demir Yolu
• 1800'lü yıllarda Avrupa kıtasında buharlı tren-
ler ile başlayan demir yolu ulaşımı, bilgi ve tek-
nolojinin gelişmesiyle yerini motorlu trenlere
bırakmıştır.
• 20. yüzyıldan itibaren ekonomik gelişmişliği
yüksek olan ülkelerin büyük şehirlerinde ve
şehirler arası yolcu taşımacılığında hızlı tren-
ler yoğun olarak kullanılmaya başlanmıştır.
• Günümüzde demir yolu, yük ve yolcu taşıma-
cılığında yoğun olarak kullanılan bir ulaşım
sistemidir. Bu durumun nedenleri; demir yolu
ulaşımının kara yolu ulaşımına göre daha
ucuz ve güvenli olması, demir yolu ulaşımında
kullanılan araçların kara yolu ulaşım sistemin-
de kullanılan araçlara göre bir seferde daha Dünyada demir yolu ulaşım ağı
çok yük ve yolcu taşımasıdır.
• Konumu gereği bazı demir yolu ulaşım ağları bölgesel ve küresel anlamda daha çok ön plana çıkmıştır. Örneğin, Çin
ile İngiltere arasındaki demir yolu bağlantısını sağlayan Bakü-Tiflis-Kars Demir Yolu Hattı, Çin ile Avrupa Kıtası arasın-
daki demir yolu taşımacılık mesafesini 7 bin km kısaltmakta ve yolculuk süresini 15 güne indirmektedir. Bu bağlamda
Bakü-Tiflis-Kars Demir Yolu Hattı hem bölgesel hem de küresel bir etkiye sahiptir.
• Dağlık ve engebeli alanlar, çöl bölgeleri, deniz ve okyanuslar demir yolu ulaşımının yaygınlaşmasındaki en büyük
engellerdir. Bu nedenle demir yolu ulaşımı, dünyanın pek çok yerinde yaygın olmayan bir ulaşım sistemidir.

Hava Yolu
• II. Dünya Savaşı'ndan sonra yolcu ve kargo
taşımacılığında uçakların kullanımının yaygın-
laşmaya başlamasıyla hava yolu ulaşımı geliş-
meye başlamıştır.
• Birbirinden uzak bölge ve ülkeler arasındaki
yolculuklar, hava yoluyla diğer ulaşım sistem-
lerine göre çok daha kısa sürede yapılabilmek-
tedir.
• Hava yolu ulaşımının, dünya genelinde yay-
gınlaşması başta turizm olmak üzere ticaret,
eğitim gibi alanlarda bölgesel ve küresel etki-
leşimi artırmıştır.
• Böylece hava yolu ulaşım sisteminin taşımacı-
lıktaki payı, talebe bağlı olarak sürekli artmış- Dünyada hava yolu ulaşım ağı
tır.
• Hava yolu ulaşım sistemi; özellikle ABD'de,
Avrupa ülkelerinde (Almanya, Hollanda, Fransa, İngiltere vb.), Uzak Doğu Asya ülkelerinde (Japonya, Güney Kore,
Çin) gelişmiştir.
Boru Hattı
Son yıllarda büyük gelişme gösteren ulaşım sistemlerinden biridir. Boru hatlarıyla taşımacılık, sanayinin gelişmesi ve ta-
şınan ham maddenin yoğunlaşmasına bağlı olarak önem kazanmıştır. Boru hatlarının yapılma amacı; bölgeler arasında
ham madde ve enerji kaynağı niteliğindeki katı, sıvı ve gaz maddelerin (petrol, doğal gaz, su, kömür, maden cevheri)
taşınmasına dayanmaktadır.
Günümüzde yaşanan ekonomik büyümeye ve teknolojik gelişmelere bağlı olarak ulaşım sistemleri büyük bir dönüşüm
geçirmektedir. Ulaşım sistemlerinin çeşitlenmesinin yanı sıra klasik olarak tabir edilen ulaşım sistemleri de dünyada en çok
rağbet gören güvenli, konforlu, dakik vb. ulaşım özellikleri nedeniyle gelişimlerini hızlandırmıştır. Özellikle bilgi ve iletişim
teknolojilerinin kullanılmasıyla oluşturulan akıllı ulaşım sistemleri sayesinde ürünlere hızlı ve etkin bir erişim sağlanarak
daha verimli bir küresel ulaşım sistemi meydana getirilmiştir.

110 MEBİ KONU ÖZETLERİ COĞRAFYA - TYT