Page 112 - Konu Özetleri TYT Coğrafya

AFETLERİN GENEL ÖZELLİKLERİ VE SINIFLANDIRILMASI

Klimatik Afetlerin Nedenleri ve Genel Özellikleri
AFET ÖZELLİKLER Etki Alanı Oluşum Hızı

Ani ve şiddetli yağışlar ile kar erimeleri sonucu oluşan hızlı akışa sahip sulara
sel denir. Akarsuyun sahip olduğu akımın artmasıyla taşıdığı su miktarının
Sel ve çevredeki arazilerde göllenmesine de taşkın adı verilir. Selin ve taşkınların
Dar Hızlı
Taşkın başlıca nedenleri; uzun süreli sağanak yağışlar, kar erimeleri, yatak eğiminin
fazla olması, bölgedeki doğal bitki örtüsünün tahribi nedeniyle yüzeysel akı-
şın artması, akarsu yatağındaki yapılaşmalarla yatağın daraltılmasıdır.
Hızı saatte 63 ila 120 km’ye ulaşan sert rüzgârlar fırtına olarak adlandırılır.
Fırtınaların en hızlı gelişen ve en yıkıcı etkiye sahip olanına kasırga denir.
Şiddetli
Rüzgârlar Tropikal kuşakta okyanus üzerinde oluşan çok şiddetli rüzgârlara tropikal sik- Geniş Hızlı
lon adı verilir. Tropikal veya orta kuşakta dikey ve sarmal bir şekilde meyda-
na gelen hava akımlarına hortum adı verilir.
Yağışın azalması ve buharlaşmanın etkisiyle su kaynaklarının ve toprağın
Kuraklık Geniş Yavaş
canlıların ihtiyaçlarını karşılayamaz hâle gelmesiyle ortaya çıkan afettir.
Eğimi fazla yamaçlarda birikmiş kar örtüsünün iç veya dış kuvvetler, ilkbahar
Çığ mevsiminde kar örtüsünde meydana gelen erimeler, dengeyi bozacak yük- Dar Hızlı
sek ses gibi etkenlerle aşağı doğru kaymasıyla meydana gelir.

Sel ve taşkın Şiddetli rüzgârlar Kuraklık
Biyolojik Afetlerin Nedenleri ve Genel Özellikleri

AFET ÖZELLİKLER Etki Alanı Oluşum Hızı
Yıldırım düşmesi, volkanik püskürmeler ve aşırı sıcaklar gibi doğal neden-
Orman
lerin yanı sıra insanlar da bilinçli veya bilinçsiz olarak orman yangınlarına Geniş Hızlı
Yangınları
neden olmaktadır.
Bir enfeksiyon hastalığının belirli bir toplumda, bölgede veya mevsimde bek-
lenen normal sıklığından net biçimde fazla olarak görülmesine salgın denir.
Salgınlar Geniş Hızlı
Salgınların uluslararası boyutta yayılması durumu pandemi olarak adlandı-
rılır.
Toprakların akarsu ve rüzgâr gibi dış kuvvetlerin etkisiyle aşındırılıp süpürül-
Erozyon mesiyle gerçekleşir. Bitki örtüsünün tahrip edilmesi ve arazinin yanlış kullanı- Geniş Yavaş
mı, erozyonun en önemli nedenleridir.
Çekirge, ağustos böceği, karınca, yaban arısı gibi bazı böceklerin kısa süre-
Böcek
İstilası de çok fazla üremesi ve geniş bir alanı istila edip bu alana zarar vermesiyle Geniş Hızlı
ortaya çıkan afet türüdür.

Orman yangınları Salgınlar Erozyon
112 MEBİ KONU ÖZETLERİ COĞRAFYA - TYT