Page 38 - Konu Özetleri TYT Coğrafya
P. 38

BASINÇ VE RÜZGÂRLAR


        Yerel Rüzgârlar
        Çoğunlukla yerel basınç koşullarına bağlı olarak oluşur. Etki alanları dardır. Başlıca yerel rüzgârlar; meltem, fön, Akdeniz
        havzasındaki rüzgârlar ve tropikal rüzgârlardır.
        Meltem Rüzgârları
        Gün içindeki sıcaklık ve basınç farkına bağlı olarak oluşur. Dört gruba ayrılır.
        Kara ve Deniz Meltemi
        Gece YB alanı olan karadan, AB alanı olan denize doğru esen rüzgârlara kara meltemi denir. Gündüz YB alanı olan
        denizden, AB alanı olan karaya doğru esen rüzgârlara deniz meltemi denir.
        Dağ ve Vadi Meltemi
        Gece  YB  alanı  olan  dağdan,  AB  alanı  olan  vadiye  doğru  esen  rüzgârlara  dağ  meltemi  denir.  Gündüz  YB  alanı  olan
        vadiden, AB alanı olan yamaçlara doğru esen rüzgârlara vadi meltemi denir.



        Fön Rüzgârları
        Dağları  aşarak  alçalan  kuru  hava  kütlelerinin  hıza  ve  sür-
        tünmeye bağlı olarak ısınması sonucu oluşan sıcak ve kuru
        rüzgârdır.






                                                                            Fön Rüzgârları

        Akdeniz Havzasındaki Rüzgârlar


        Sirokko:  Afrika’daki  Sahra  Çölü’nden  Cezayir,  Tunus,
        İspanya, Sicilya ve İtalya kıyılarına doğru esen sıcak ve kuru
        bir rüzgârdır.
        Hamsin: Mısır ve Libya kıyılarına çölden esen sıcak, kuru ve
        toz yüklü bir rüzgârdır.
        Samyeli:  Arap  Yarımadası’ndaki  çöllerden  Irak,  Suriye  ve
        Türkiye’nin güneydoğusuna doğru eser.
        Mistral:  Fransa’dan  Akdeniz’e  doğru  esen  soğuk,  kuru  ve
        şiddetli bir rüzgârdır.

        Bora:  Balkanlardan  Adriyatik  Denizi  kıyılarına  doğru  esen
        soğuk ve kuru bir rüzgârdır.
                                                                    Akdeniz havzasındaki rüzgârlar
        Etezyen:  Mayıs,eylül  ayları  arasında  Balkanların  yüksek
        kesimlerinden Ege Denizi’ne doğru esen serin ve kuru rüzgârdır.
        Krivetz: Romanya’nın iç kesimlerinden Tuna Vadisi boyunca Karadeniz’e doğru esen soğuk bir rüzgârdır.



        Tropikal Rüzgârlar
        Ekvator çevresinde daha çok sıcak okyanuslar üzerinde oluşan, karalara doğru etki alanı genişleyen, çok hızlı esen
        rüzgârlardır.




               DİKKAT

         Tropikal rüzgârlara Asya‘nın doğusunda tayfun, Meksika Körfezi kıyılarında hurricane (harikeyn), ABD‘de tornado ve
         Avustralya’da willy willy (vili vili) isimleri verilmiştir.



  38      MEBİ KONU ÖZETLERİ                                                             COĞRAFYA - TYT
   33   34   35   36   37   38   39   40   41   42   43