Page 39 - Konu Özetleri TYT Coğrafya
P. 39
COĞRAFYA
KONU NEM VE YAĞIŞ
ÖZETİ
TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT
NEM VE YAĞIŞ
Yeryüzünde bulunan su kütlesinin meteorolojik faktörlerin etkisiyle gaz hâline geçmesine buharlaşma denir. Buharlaşma
ile atmosfere karışan gaz hâldeki suya nem denir.
Mutlak Nem: 1 m� hava kütlesi içerisinde ölçülen su buharının gram cinsinden miktarıdır. Dünya üzerindeki herhangi bir
alanda yeterli su kütlesinin bulunması ve yeterli derecede sıcaklığın olması durumunda havadaki mutlak nem miktarı artar.
DİKKAT
Mutlak nem sıcaklığın ve buharlaşmanın fazla olduğu tropikal bölgelerde, okyanus ve deniz kıyıları ile sulak alanlarda
çok; kutuplarda, yüksek alanlarda ve çöllerde ise azdır.
Maksimum Nem: 1 m� havanın belirli bir sıcaklıkta içerebileceği en fazla nem miktarıdır. Maksimum nem sıcaklık ile doğru
orantılıdır. Sıcaklık arttığında hava genleşip gaz molekülleri arasındaki boşluk artar. Böylece havanın içine alabileceği en
fazla nemin miktarı yani maksimum nem miktarı artar.
Sıcaklık (°C) Maksimum Nem (gr/m�)
DİKKAT
20 17,32
Maksimum nem sıcak yerlerde (özellikle çöl-
10 9,42 ler) fazla, soğuk yerlerde (özellikle kutuplar)
azdır.
0 4,85
Bağıl (Nispi) Nem: Su buharı moleküllerinin birim alana uyguladığı kısmi basınca su buharı basıncı denir. Doymuş bir
hava kütlesindeki su buharının uyguladığı basınca doymuş su buharı basıncı denir. Hava kütlesinin sahip olduğu su buharı
basıncının aynı sıcaklıktaki doymuş su buharı basınç oranına bağıl (nispi) nem adı verilir.
Su buharı basıncı
Bağıl nem (%) = x 100 şeklinde ifade edilir.
Doymuş su buharı basıncı
DİKKAT
Bir hava kütlesinin bağıl nem oranı %100 ise o hava kütlesi doygun hâle gelir. Eğer hava kütlesinin bağıl nem oranı
%100’den eksik ise o hava kütlesinde nem açığı vardır. Örneğin bağıl nem oranı %75 olan bir hava kütlesinin nem açığı
%25’tir.
YOĞUŞMA
Doymuş hava kütlesi içerisindeki nemin, soğumanın etkisi ya da havadaki nem artışı sonucu, sıvı ya da katı hâle dönüşerek
gözle görülebilir hâle gelmesi durumuna yoğuşma denir.
Sis: Yeryüzüne yakın havanın doyma noktasına ulaşarak yoğunlaşması sonucu oluşur. Havada asılı kalabilen su
damlacıklarından oluşan bu yoğuşma ürününe sis denir.
Bulut: Hava kütlesinin yerden yüksekte yoğuşmasıyla bulut oluşur. Oluşma yüksekliğine göre üçe ayrılır:
• Alçak bulutlar (0-2 km)
• Orta yükseklikte bulutlar (2-6 km)
• Yüksek bulutlar (6-12 km)
DİKKAT
Gökyüzünün bulutlarla kaplı olma oranına bulutluluk oranı denir. Bu oranın yüksek olduğu yerlerde güneşlenme süresi
kısadır.
COĞRAFYA - TYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 39
