Page 59 - Konu Özetleri TYT Coğrafya

DOĞAL ÇEVRENİN KULLANIMI

İNSANIN DOĞAL ÇEVREYE ETKİSİ

İnsanın Litosfere Etkisi
İnsanların toprağı işlemesi, yer altı kaynaklarını kullanması, yerleşim alanları inşa etmesi ve kayaçlardan çeşitli amaçlarla
yararlanması litosfere etkilerinden bazılarıdır.

Maden ocaklarının açılmasıyla doğadaki işleyişte birtakım bozulmalar meydana gelmektedir. Yerleşim alanları, yollar ve
tüneller inşa edilirken litosfer üzerinde bazı değişiklikler meydana gelmektedir. Tarımsal faaliyetlerin etkileri ve bitki örtüsünün
tahrip edilmesi nedeniyle eğimli arazilerdeki
topraklar erozyona uğramaktadır.

İnsanın Atmosfere Etkisi
Sanayi faaliyetlerinde, ulaşım araçlarında
ve meskenlerin ısıtılmasında fosil yakıtların
kullanımı; atmosferde karbondioksit, karbon-
monoksit, metan gibi ısıyı artıran gazların
miktarını artırmıştır. Sera gazı adı verilen bu
gazların, kül ve toz gibi parçacık maddelerin
atmosferde artışı, aynı zamanda hava kirlili-
ğine de sebep olmaktadır.
Fosil yakıt tüketimi
İnsanın Hidrosfere Etkisi
Akarsu ve göllerin aşırı kullanımı, bu kaynakların kurumasına neden olmaktadır. Böylece zaman içerisinde içme ve
kullanma sularının temini ile tarımda sulamaya yönelik ihtiyacın karşılanmasında sorunlarla karşılaşılmakta ve biyolojik
dengede bozulmalar meydana gelmektedir. Örneğin Aral Gölü’nü besleyen Seyhun ve Ceyhun nehirlerine ait suların
kanallar yardımıyla tarım alanlarına taşınması, ilerleyen süreçte Aral Gölü’nün büyük oranda kurumasına neden olmuştur.

İnsanın Biyosfere Etkisi
İnsanların biyosfer üzerindeki etkilerinin en önemlilerinden biri, bitki örtüsünün tahrip edilmesidir. Tarım ve yerleşme alanı
açmak, sanayi tesisleri kurmak, yakacak odun ve kereste elde etmek, hayvanları otlatmak için yapılan tahribatlar doğal
bitki örtüsüne zarar vermektedir. Ormanların tahrip edilmesi sonucu erozyon artmakta ve devamında biyolojik çeşitlilik
azalarak doğadaki denge bozulmaktadır. Ayrıca bazı hayvan türlerinin aşırı avlanmaya maruz kalması, hayvanlara ait
yaşam alanlarının insanlar tarafından ortadan kaldırılmasıyla dünyadaki bazı türlerin dağılışında önemli değişiklikler
meydana gelmektedir.

Bitki örtüsünün tahrip edilmesi

COĞRAFYA - TYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 59