Page 108 - Konu Özetleri TYT Fizik

FİZİK

KONU ELEKTRİK VE MANYETİZMA
ÖZETİ
TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT

OHM YASASI VE DİRENÇLERİN BAĞLANMASI
ELEKTRİK DEVRELERİ
Akım, Potansiyel Farkı ve Direnç İlişkisi
Elektrik devrelerinde, iki nokta arasındaki potansiyel enerji farkına "voltaj" denir. Bir başka deyişle, voltaj iki nokta ara-
sındaki elektriksel potansiyel farkını ifade eder. Bu potansiyel fark, devredeki bir elektrik yükünün bir noktadan diğerine
hareket ederken kazandığı veya kaybettiği enerji miktarını belirtir. Voltaj, birim olarak "volt" (V) cinsinden ölçülür. Direnç,
bir iletkenin elektrik akımına karşı koyma eğilimidir. Bu, iletkenin elektriksel özelliklerine bağlı olarak akımın geçişini sınırlar
veya düzenler. Direnç, "R" harfiyle temsil edilir ve birimi "ohm" (Ω) cinsindendir. Elektrik akımı, bir iletkenin belirli bir zaman
diliminde geçen yük miktarını ifade eder. Elektrik akımı, yükün akma hızıdır. Elektrik akımı genellikle "I" harfiyle temsil edilir
ve birim olarak amper (A) kullanılır.

anahtar Direnç Lamba Üreteç
I

V

Akım, Potansiyel Farkı ve Direnç İlişkisini daha iyi anlamak su tankı analojisini kullanalım.

su
su
Su tankındaki su yüksekliği, elektrik devresindeki potansi-
yel farkı temsil eder. Yüksek su seviyesi, yüksek bir potan-
siyel fark veya gerilimi ifade ederken, düşük su seviyesi ise
düşük bir potansiyel farkı veya gerilimi ifade eder."

Yüksek Düşük
Potansiyel fark Potansiyel fark

Düşük direnç
Borunun kesit alanı elektronların akışını sınırlar ve direnç
oluşturur. Dar boru devredeki yüksek direnç, geniş boru dü-
şük direnci temsil etmektedir.
Yüksek direnç

su Borudan akan su miktarı, elektrik devresindeki akım şid-
su su detini temsil eder.

Aynı yükseklikteki su seviyesine sahip iki depodan akan su
miktarı, depolar arasındaki basınca ve borunun kesit ala-
nına bağlıdır. Aynı yükseklikteki depolar arasında eşit bir
basınç olduğundan, borunun kesit alanı daha büyük olan
depodan daha fazla su akacaktır. Bu durum, elektrik devre-
sindeki direnç ve akım ilişkisine benzetilebilir; daha düşük
direnç, daha fazla akım geçişine ve dolayısıyla daha yük-
Yüksek akım şiddeti Düşük akım şiddeti sek bir akım şiddetine yol açar.

108 MEBİ KONU ÖZETLERİ FİZİK - TYT