Page 145 - Konu Özetleri TYT Fizik

KALDIRMA KUVVETİ

PÜF NOKTA

Taşma seviyesindeki kapta bulunan sıvıya bırakılan bütün cisimler (ne şekilde dengede kalırlarsa kalsın) sıvı
içindeki hacimleri kadar hacimde sıvıyı kaptan dışarı taşırırlar. Sıvının cisme uyguladığı kaldırma kuvveti cismin
sıvı içindeki denge görüntüsünden bağımsız olarak taşan sıvının ağırlığına eşittir.

K
Bir cisim, taşma seviyesine kadar sıvı dolu
K kaba bırakıldığı sıvıda batmadan Şekil 1 ve
Şekil 2'deki gibi dengede kalıyorsa sıvının
cisme uyguladığı kaldırma kuvvetinin bü-
yüklüğü cismin ağırlığına eşittir.

Şekil 1 Şekil 2 taşan

F = G = G
k cisim taşan

Bir cisim taşma seviyesine kadar sıvı dolu kaba bırakıldığı sıvıda batarak dengede
kalıyorsa sıvının cisme uyguladığı kaldırma kuvvetinin büyüklüğü cismin ağırlığın-
K dan küçük olup cisme tabandan yukarı yönlü bir tepki kuvveti (N¶) oluşur.
Arşimet prensibine göre kaldırma kuvvetinin büyüklüğü aynı zamanda yerini de-
ğiştirdiği sıvının (taşan sıvı) ağırlığına da eşittir.

taşan

F + N = G
k cisim
G + N = G
taşan cisim

CİSİMLERİN BİR SIVI İÇİNDEKİ DENGE DURUMLARI

Sıvı içerisine bırakılan A, B ve C cisimleri özkütleleri-
ne bağlı olarak üç farklı durumda dengeye gelebilir.
A B A cisminin özkütlesi sıvının özkütlesinden küçükse
cisim sıvı içinde bırakıldığı konumdan yükselir ve ci-
A B C C sim yüzer durumda dengede kalır.
Sıvı Yer Sıvı Yer B cisminin özkütlesi sıvının özkütlesine eşit ise sıvı
içinde bırakıldığı konumda (askıda) kalır.
Cisimlerin sıvıda serbest Cisimlerin sıvıda dengeye
bırakıldığı konum geldikleri konum C cisminin özkütlesi sıvının özkütlesinden büyük ise
sıvı içinde bırakıldığı konumdan kabın tabanına doğru
hareket eder ve kabın tabanına değerek dengede kalır.

DİKKAT

Sıvı içerisinde A cismi gibi yüzen ve B cismi gibi askıda kalan cisimlerde; sıvının kaldırma kuvveti cisimlerin ağırlığın eşit
iken, C cismi gibi sıvıda batan cisimlere etki eden kaldırma kuvveti cismin ağırlığından küçüktür.

FİZİK - TYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 145