Page 142 - Konu Özetleri TYT Fizik

FİZİK

KONU BASINÇ VE KALDIRMA KUVVETİ
ÖZETİ
TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT

AKIŞKAN BASINCI (BERNOULLİ İLKESİ)
AKIŞKANLAR ÇEVRELERİNE BASINÇ UYGULAR MI?
Hareket hâlindeki gazların ve sıvıların oluşturduğu basınç durgun sıvıların basıncından farklı özellikler gösterir.
Hareket hâlindeki gazların ve sıvıların oluşturduğu basınca akışkan basıncı denir.

BERNOULLİ İLKESİ
“Akışkanların süratinin arttığı yerde basıncı düşer.” şeklinde ifade edilen tanımlama fizikte Bernoulli İlkesi olarak bilinir. Bu
ilke akışkan hareketinin düzenli olduğu durumlar için geçerlidir.

Çok yüksek süratte hava akımının olduğu ortamda (fırtınalı havalarda) evlerin,
P dış fabrikaların, spor salonlarının çatıların bulundukları yerden yükseldiğini çoğu za-
man duymuş ya da görmüşüzdür.
P iç Çatıların üzerinden ve duvarların yüzeylerinden geçen havanın sürati artar. Ber-
noulli İlkesi’ne göre çatılara ve duvarların yüzeyine etki eden açık hava basıncı
(P ) azalır. Çatı boşluğundaki hava basıncının (P ), çatı üzerindeki basınçtan
dış iç
büyük olması durumunda ise çatılar yerinden çıkıp uçabilir.

Basınç
94 kPa
Basınç Hız
114 kPa 6.1 m/s
Hız
1.4 m/s

Yukarıdaki görselde yer altındaki bir su kanalında akan Uçak kanatlarının yapısına bakılırsa yine ka-
suyun bulunduğu bazı noktalarda sürat ve aynı noktadaki natların üst yüzeylerinde havanın daha süratli
suyun çeperlere yaptığı basınç ölçümleri görülmektedir. akması nedeniyle kanatların üst ve alt yüzey-
Görseldeki ölçümlerden suyun aktığı kanalın kesit ala- lerinde oluşan basınç farkı tonlarca ağırlıktaki
nının küçüldüğü bölgede suyun akış hızının daha büyük uçağın havada yükselmesini sağlar.
olmasına karşın suyun çepere yaptığı basıncın daha kü-
çük olduğu görülmektedir.

DİKKAT
Akışkanların süratinin arttığı bölgelerde çevresine yaptığı
basınç azalır.

P üst Şemsiye üzerinden geçen havanın süratinin artması, şemsiyenin üst kısmın-
daki basıncın azalmasına sebep olur. Şemsiyenin üst tarafındaki hava basıncı,
şemsiyenin alt kısmındaki basınçtan küçük olduğu için şemsiyenin uçları yukarı
P alt doğru döner.

P alt P üst

142 MEBİ KONU ÖZETLERİ FİZİK - TYT