Page 139 - Konu Özetleri TYT Fizik

GAZ BASINCI, ATMOSFER BASINCI VE BASINÇ ÖLÇEN ALETLER

Sürtünmesi önemsiz, sızdırmaz ve hareketli pistonla kapatılmış bir kaptaki gazın basın- P
cı (P gaz ), pistonun ağırlığından dolayı oluşan basınç ile açık hava basıncının toplamına 0 Piston
(P +P ) eşittir.
piston 0 P P
P = P +P gaz Piston
gaz piston 0 Musluk
Gazın bu durumda basıncı açık hava basıncı ile piston ağırlığının oluşturduğu basınca Gaz
bağlıdır.

Piston Piston
Kaptaki gazın sıcaklığı artırılırsa veya kaba bir miktar
daha gaz ilave edilirse iç basıncı artacağı için piston P gaz = sabit P gaz = sabit
ok yönünde hareket ederek iç basıncı tekrar ilk değe- Musluk
rine düşürür. Gazın sıcaklığının değişmesi ya da kap- Gaz Gaz
taki gaza gaz eklenmesi gazın basıncını etkilemez. Gaz ekleniyor

P artarsa
0
G
Kaptaki pistonun üzerine bir ağırlık konulduğunda ya da ortamdaki açık hava Piston
basıncı artırılırsa gazın üzerine etki eden toplam basınç artar ve piston aşa-
ğı doğru hareket ederek gazın hacmini küçülterek, gazın basıncını artırır.
Gaz Gaz

ESNEK YAPILI SİSTEMDE GAZ BASINCI

Esnek zar
Kapalı bir kaptaki esneyebilen sızdırmaz esnek zar ile ayrılmış X ve
Y gazlarının basınçları eşitlenecek şekilde zar esneyerek dengeye
gelir.
X gazı P X P Y Y gazı P = P Y Bu denge hali de P = P şeklinde yazılabilir.
X
Y
X

P 0
Bir balonun esneklik direnci ihmal edilirse, esnek yapılı balon içindeki gazın ba-
P 0 P 0
P gaz sıncı balonun dış yüzeyine etki eden açık hava basıncı ile dengelenmektedir.
Bu denge hali, P = P olarak yazılabilir.
gaz 0
P = P Bu balonun,
gaz
0
P 0 • İçine gaz ilave edilirse
• Balonun sıcaklığı artırılırsa
P P
0 gaz P balonun hacmi büyür, balon içindeki gazın basıncı değişmez, yine açık hava
0
basıncına eşit olur.

KRİTİK BİLGİ

Esnek balon içindeki gazın basıncının değişmesi için
çevresindeki açık hava basıncının değişmesi gerekir.

FİZİK - TYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 139