Page 136 - Konu Özetleri TYT Fizik

DURGUN SIVLARDA BASINÇ VE BASINÇ KUVVETİ, PASCAL PRENSİBİ

BASINÇ KUVVETİ

İçinde sıvı bulunan kabın, sıvının ağırlığı nedeniyle yüzeylere uyguladığı dik kuvvete basınç kuvveti denir.
Bu kuvvet; F = h • d • g • S
bağıntısı ile belirlenir.
h: Yüzeyin geometrik orta noktasının sıvı yüzeyine uzaklığı
d: sıvının yoğunluğu
g: yerçekim ivmesi
S: İncelenen yüzeyin alan büyüklüğü

Kesiti şekildeki gibi olan kapta bulunan d özkütleli sıvının kabın S alanlı
tabanına, 2S ve 3S yüzey alanlı yan yüzeylerine uyguladığı sıvı basınç
h F h kuvvetleri,
F 1 3 2h
3S F = h • d • g • 2S = 2h • d • g • S = F ise
1
2S F
2
F = 2h • d • g • S = F
2
S F = h • d • g • 3S = 3F olur.
3
2
Kesiti düzgün bir kaba M musluğundan V hacimli, G ağırlığında sıvı döküldüğünde kapta
M sıvı
L oluşan sıvının yüksekliği h olurken kabın S kesit alanlı tabanına etki eden sıvının basınç
kuvveti,
h 1 d F 1 F = h • d • g • S = G sıvı olur.
1
1
S
K (ilk konum)

L Kabın L kenarı hareketli olup saat yönünün tersine bir miktar döndürülürse kaptaki sıvının
yüksekliği artar ve yüksekliği h olurken tabandaki basınç kuvveti,
2
h 2 d F = h • d • g • S > G olur.
F 2 2 2 sıvı

K (ikinci konum)

L Kabın L kenarı saat yönünde bir miktar döndürülürse kaptaki sıvının yüksekliği azalır ve
yüksekliği h olurken tabandaki basınç kuvveti de,
3
h 3 d F 3 F = h • d • g • S < G sıvı olur.
3
3
K (üçüncü konum)

DİKKAT

• Kesiti düzgün kaplardaki sıvının kabın tabanında oluşturduğu basınç kuvveti sıvının ağırlığına eşit olur.
• Kesiti tabandan yukarı daralan kaplardaki sıvının kabın tabanında oluşturduğu basınç kuvveti sıvının
ağırlığından büyük olur.
• Kesiti tabandan yukarı doğru genişleyen kaplardaki sıvının kabın tabanında oluşturduğu basınç kuvveti
sıvının ağırlığından küçük olur.

136 MEBİ KONU ÖZETLERİ FİZİK - TYT