Page 133 - Konu Özetleri TYT Fizik

FİZİK

KONU BASINÇ VE KALDIRMA KUVVETİ
ÖZETİ
TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT

DURGUN SIVLARDA BASINÇ VE BASINÇ KUVVETİ, PASCAL PRENSİBİ
SIVILARDA BASINÇ NELERE BAĞLIDIR?

Sıvılar ağırlığı nedeniyle kabın tabanına ve kap içerisinde dokunduğu her yüzeye
bir basınç uygular.
Kabın içerisindeki sıvının kabın herhangi bir noktasına uyguladığı basınç;
P = h • d • g bağıntısıyla bulunur.
P

SI birim sisteminde,
h: Sıvı yüzeyinden derinlik (metre)
3
d: sıvının özkütlesi (kg/m )
2
g: yerçekim ivmesi (m/s )
alınırsa basınç birimi Pascal (Pa) olur.

HATIRLAYALIM
Katılar ağırlıkları sebebiyle bulundurdukları yüzeylere, sıvılar yine ağırlıkları sebebiyle içinde bulundukları kabın taban
ve yan yüzeylerine, gazlar da hem ağırlıkları hem de gaz moleküllerinin hareketleri sırasında çeperlere çarpmaları se-
bebiyle kendilerini sınırlayan yüzeylere kuvvet uygularlar.
Kuvvetin kaynağı ne olursa olsun birim yüzeye dik olarak etki eden kuvvetin büyüklüğüne basınç, bütün yüzeye dik
olarak etki eden kuvvete ise basınç kuvveti denir.

Şekildeki kapta bulunan sıvının kabın içindeki K, L ve M noktalarında kaba uygulayacağı
basınçlar;
h K P P = h • d • g
K
K
K K h L P = h • d • g
h M P L L L
M
M
M P M L P = h • d • g
şeklinde yazılır ve aralarında P > P > P ilişkisi olur.
M L K
DİKKAT

Sıvı basıncı, sıvının açık yüzeyinden derinlere inildikçe artar.

Bir sıvının bulunduğu kapta kabın herhangi bir noktasına yapacağı basınç
kabın şekline, kap içindeki sıvının kütlesine bağlı değildir.
h
P P P Görsel 1'deki kaplarda eşit yükseklikte, aynı cins, aynı sıcaklıkta sıvı var-
sa bu sıvıların kap tabanında ya da açık yüzeylerinden eşit derinlikte her-
Görsel 1 hangi bir noktada oluşturdukları sıvı basınçları eşittir.

PÜF NOKTA

Sıvı basıncı, kabın şekline, biçimine ve sıvı miktarına bağlı değildir.

FİZİK - TYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 133