Page 97 - Öğretim Programı Okuryazarlığı Öğretmen Rehber Kitabı

EK 1: Felsefe 10 (10.2.1. - Anlama) Ders Planı Örneği Öğretim Programı Okuryazarlığı

Süre: 150 dk.
Öğrencilere;
• Aşağıdaki tabloda verilen görüş, önerme, tümdengelim, tümevarım ve analoji kavramlarının tanımları ve
ilgili örnekleri açıklanır. Süreçte öğrencilerden tanımlarla ilgili başka örnekler istenir. (30 dk.)

Tanımlar Örnekler
Görüş
• Genel olarak görüş, insanın olay ve durumlara • “Görüsüz kavramlar boş, kavramsız görüler kördür.” İ.
yönelik oluşturduğu fikirler olarak tanımlanabi- Kant (Felsefi görüş)
lir. • Test sonuçlarınıza göre hastalığınız apandisit. (Uzman
• Görüşler, yargıda bulunulan alanlara göre de si- görüş)
yasi, ahlaki, dinî, bilimsel, sanatsal ve felsefi gö- • Bize bu sorunla ilgili çok araç geldi, büyük ihtimalle arı-
rüş gibi çeşitli şekillerde sınıflandırılabilir. zanın nedeni marş motorundaki kabloların aşınmasıdır.
• Görüşler nesnel olabileceği gibi öznel de olabilir. (Uzman görüş)
Uzman görüşleri nesnel karaktere sahipken kişi- • Bu yazarın kitapları çok iyidir. (Kişisel görüş)
sel görüşler özneldir. • En iyi spor, koşudur. (Kişisel görüş)
Önerme
• Doğru veya yanlış bir yargı bildiren cümlelere • “Ali, doktordur.” önermesinin öznesi “Ali”, yüklemi “dok-
3-DERSİN İŞLENİŞİ önerme denir. Önerme, sadece yargı bildiren • 3 + 5 (Önerme değil)
tor”, bağı ise “-dur.” ekidir.
cümlelerden oluşur. Dolayısıyla her cümle öner- • Ay, Dünya’nın uydusudur. (Önerme)
me olamaz. İstek, emir, soru ve ünlem yapısında • 2 + 4 = 6 (Önerme)
kurulan cümleler ise önerme değildir.
• Önermenin ögeleri: Özne, yüklem ve bağdır.
• Eyvah! (Önerme değil)
• Önermeler; yargının niceliği bakımından tekil, • Sana mutluluklar dilerim. (Önerme değil)
tikel ve tümel olarak üçe ayrılır. Tekil önermede • Kitabın var mı? (Önerme değil)
bulunan yargı tek bir özneyi, tikel önermede bu- • Sıraya gir. (Önerme değil)
lunan yargı birden fazla özneyi ilgilendirir. Tümel • Ayşe, insandır. (Tekil önerme)
önermede ise yargı, konusu olduğu bütün özne- • Bazı insanlar gözlüklüdür. (Tikel önerme)
leri içerir. • Bütün insanlar ölümlüdür. (Tümel önerme)
• Önermeler niteliği bakımında olumlu ve olumsuz • Bazı insanlar uzun boyludur. (Olumlu önerme)
olarak ikiye ayrılır. • Hiçbir masa sıra değildir. (Olumsuz önerme)
Tümdengelim Genelden genele tümdengelim
• Tümel bir önermeden tümel veya tikel bir öner- 1. Öncül: Bütün çiçekler bitkidir.
meyi çıkarma ile yapılan akıl yürütmedir. 2. Öncül: Bütün güller çiçektir.
• Akıl yürütme, en az iki önerme arasında birini Sonuç: O hâlde bütün güller de bitkidir.
diğerinin kanıtı olarak görüp bunlardan sonuç
çıkarma işlemidir. Genelden özele tümdengelim
• Sonucun çıkarıldığı önermelere öncül adı verilir. 1. Öncül: Tüm kuşlar uçar.
• Tümdengelim, öncüller doğru olarak kabul edil- 2. Öncül: Serçe bir kuştur.
diğinde sonucun zorunlu olarak çıktığı tek akıl Sonuç: O hâlde serçe de uçar.
yürütme biçimidir.

Konu kavramlarını doğru ve eksiksiz öğrenmek için bilgi notları hazırlanır ve ilgili açıklamalar yapılır. Bilgiler anlatım yönte-
miyle öğrencilere sunulur.
Bu bilgilerle kavramların tanımları ve özellikleri örnekleriyle verilir.
Bilgiler öğrencilere tablo hâlinde verilerek hatalı öğrenmeler engellenmeye çalışılmış ve öğrencilerin bireysel öğrenmeleri
desteklenmiştir.
Öğrencilerden örnek istenerek onların akıl yürütme, argümantasyon, ifade ve yazma becerilerini geliştirmek amaçlanır.

95 95