Page 137 - Türkçeyi Etkili Kullananlar
P. 137
Etkinlik
1. Dil kavramının Türkoloji camiasında en çok kabul gören tanımı, Muharrem Ergin tarafından
yapılmıştır. Aşağıdaki tanımı okuyunuz, tanımdan hareketle soruları cevaplayınız.
Dil insanlar arasında anlaşmayı sağlayan tabiî bir vasıta, kendisine mahsus kanunları olan
ve ancak bu kanunlar çerçevesinde gelişen canlı bir varlık, temeli bilinmeyen zamanlarda
atılmış gizli anlaşmalar sistemi, seslerden örülmüş içtimaî bir müessesedir.
(Türk Dil Bilgisi)
a) Verilen tanımdan hareketle dilin üç özelliğini yazınız.
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
b) Tanımda geçen “canlı bir varlık” ifadesini açıklayınız.
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
c) Bir Türkolog olsaydınız “ses” kavramını nasıl tanımlardınız? Yazınız.
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
2. Muharrem Ergin’in eserlerinden alıntılanan aşağıdaki metinleri okuyunuz. Boş bırakılan
yerlere bu metinlerin Türk edebiyatındaki hangi eserler hakkında söylenmiş olabileceğini
yazınız.
Türk adının, Türk milletinin isminin Tek başlarına içlerinde hiçbir noksanlık
geçtiği ilk Türkçe metin. İlk Türk tarihi. hissedilmeyen iki nüshadan birinin altı,
Taşlar üzerine yazılmış tarih. (…) ikincisinin on iki hikâyelik olması ortaya
Türk edebiyatının ilk şaheseri. Türk çıkacak yeni bir nüshanın daha çok hikâye
hitabet sanatının erişilmez şaheseri. taşımaması için bir sebep bulunmadığını
Hükümdarâne eda ve ihtişamlı hitap göstermektedir. Evvelce belirttiğimiz
tarzı. Yalın ve keskin üslûbun şaşırtıcı gibi her hikâyenin müstakil olması
numunesi. (…) Türk dilinin mübarek nüshalardaki hikâye sayısının kesin bir
kaynağı. Türk yazı dilinin ilk fakat en sayı ifade etmeyeceğini göstermektedir.
işlek örneği. Türk yazı dilinin başlangıcını
milâdın ilk asırlarına çıkartan delil.
........................................................................... ...........................................................................
Türk Dili ve Edebiyatı 135
