Page 138 - Türkçeyi Etkili Kullananlar

M uhsin Ertuğrul
MUHSİN ERTUĞRUL

(1892-1979)

Hayatı ve Eserleri

İstanbul’da dünyaya gelmiştir. 1911 yılında Paris’e gitmiş ve burada Batı tiyatrosunu yakından tanıma
fırsatı bulmuştur. 1916 yılında Almanya’da, 1925 yılında Sovyetler Birliği’nde tiyatro ve sinema üzerine
çalışmalar yapmıştır. 1927 yılında Darülbedayinin sanat yönetmenliği görevine getirilmiştir. Daha sonra
Sanayi-i Nefise Birliğinin Tiyatro Bölümü başkanlığını yürütmüştür. Ankara Devlet Konservatuvarında
tiyatro üzerine dersler vermiştir. Devlet Tiyatrosu Genel Müdürlüğü görevinde bulunmuştur. 1958
yılında İstanbul Şehir Tiyatrosuna başyönetmen olarak atanmıştır. 1979 yılında İzmir’de hayatını
kaybetmiştir. Çağdaş Türk tiyatrosunun oluşumunda büyük payı olan Muhsin Ertuğrul; geride oynadığı,
yazdığı, çevirdiği, yönettiği birçok sinema filmi ve tiyatro bırakmıştır.
Hamlet, İki Efendinin Uşağı, Godot’yu Bekliyoruz sahnelediği oyunlardan bazılarıdır.

Türkçeye Katkıları

• Modern Türk tiyatrosunun ve sinemasının gelişmesine öncülük etmiştir. Bu yönüyle Türk
dilinin bir tiyatro ve sinema dili hâline gelmesine katkıda bulunmuştur. Onun tiyatro ve sinema
alanında attığı her adım aynı zamanda Türkçenin gelişmesine hizmet etmiştir.

• Birçok nitelikli tiyatro eserini Türkçeye tercüme etmiştir. Dile kazandırdığı bu tür nitelikli
eserlerle Türkçenin tiyatro alanında gelişmesine zemin hazırlamıştır.

• Türkiye’de ilk kez Türkçe olarak sahnelenen Hamlet oyununda rol almıştır.
• Tiyatro Meslek Okulunun kurucuları arasında yer almıştır.

• Darülbedayinin kuruluş çalışmalarına katkı sağlamıştır.
• İstanbul Şehir Tiyatrosunda düzenli ilk çocuk oyunları gösterimlerini başlatmıştır.

• Kurtuluş Savaşı ile ilgili hazırlanan ilk belgesel filmi "Zafer Yolları"nın yönetmenliğini yapmıştır.
• 1920-1940 arası dönemde Türkiye'deki tek film yönetmenidir.

• İlk sesli Türk filmleri olan "İstanbul Sokaklarında" ve "Bir Millet Uyanıyor"un çekimlerini
gerçekleştirmiştir.

• Türk sinemasında tamamı renkli ilk sinema filmi olan "Halıcı Kız"ın çekimlerini
gerçekleştirmiştir.
• Birçok edebî eseri sinemaya uyarlamıştır. Sinema ile edebiyat arasındaki bu etkileşim
sayesinde nitelikli edebî metinler oyuncuların şahsiyetinde hayat bulmuştur. Sözde Kızlar,
Ateşten Gömlek, Nur Baba bu filmlerden bazılarıdır.

• Tiyatro ve sinemada yönetmen, oyuncu ve yazar olarak önemli işlere imza atan Muhsin
Ertuğrul, tiyatro ile ilgili değerlendirme ve tanıtım yazıları da yazmıştır. Bu tür teorik yazılarıyla
Türk tiyatrosunun gelişmesine katkı sağlamıştır.

136 Türkçeyi Etkili Kullananlar