Page 142 - Türkçeyi Etkili Kullananlar

M ustafa Kemal Atatü
MUSTAFA KEMAL ATATÜRK

(1881-1938)

Hayatı ve Eserleri

Selanik’te doğmuştur. Şemsi Efendi Mektebini, Selanik Askerî Rüştiyesini ve Manastır Askerî İdadisini
bitirdikten sonra Harp Akademisinden yüzbaşı rütbesiyle mezun olmuştur. Gençliğinden itibaren vatan,
hürriyet, bağımsızlık konularına büyük önem vermiş; düşünce yapısının ve kişiliğinin oluşmasında Nâmık
Kemal’le Tevfik Fikret’in önemli bir rolü olmuştur. Balkan ve I. Dünya savaşlarında çeşitli cephelerde
görev almıştır. Millî Mücadele’yi başlatmak için 19 Mayıs 1919’da Samsun’a geçmiş, Erzurum ve Sivas’ta
kongreler düzenlemiştir. 23 Nisan 1920'de Türkiye Büyük Millet Meclisini açmıştır. 29 Ekim 1923’te
Cumhuriyet’i ilan etmiş ve Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk cumhurbaşkanı seçilmiştir. 10 Kasım 1938’de
Dolmabahçe Sarayı'nda vefat etmiştir. Nutuk başta olmak üzere, Geometri, Zabit ve Kumandan ile
Hasbihal, Tâbiye ve Tatbikat Seyahati eserlerinden bazılarıdır.

Türkçeye Katkıları

• 1 Kasım 1928’de Arap alfabesi yerine Latin alfabesi esas alınarak hazırlanan "Türk alfabesini"
yürürlüğe koymuştur.
• 12 Temmuz 1932 tarihinde, Türk Dili Tetkik Cemiyetini (Türk Dil Kurumu) kurmuştur.
• 1932, 1934, 1936 yıllarında üç büyük "Türk Dili Kurultayı" toplamıştır.

• Dil ve tarih konularının bilimsel yöntemlerle incelenmesi için 1936 yılında Dil ve Tarih-Coğrafya
Fakültesini kurmuştur.
• "Milliyetin bariz vasıflarından biri dildir." diyerek bir topluluğun millet olabilmesinin gelişmiş
bir dille mümkün olacağını belirtmiştir.
• Türkçedeki bütün yabancı kelimelerin atılmasını savunan “tasfiyecilik” anlayışını doğru
bulmamış, bu konuda yapılacak çalışmaları dil uzmanlarına bırakmıştır.

• Aydın kesimin kullandığı dil ile halkın kullandığı dil arasındaki farklılığın giderilmesini
amaçlamıştır.

• Bilimsel terimlere Türkçe karşılıklar bulunması amacıyla çalışmalar yaptırmıştır.

Arkadaşlar, güzel dilimizi ifade etmek için yeni Türk harflerini kabul ediyoruz. Bizim güzel,
ahenkli, zengin dilimiz yeni Türk harfleriyle kendini gösterecektir... Büyük Türk Milleti,
cehaletten az emekle, kısa yoldan, ancak kendi güzel ve asil diline uyan böyle bir vasıta ile
sıyrılabilir... Yeni Türk harfleri çabuk öğrenilmelidir. Bunları her yurttaşa, kadına, erkeğe,
hamala, sandalcıya öğretiniz. Bunu yurtseverlik ödevi biliniz.
(Mustafa Kemal Atatürk)

140 Türkçeyi Etkili Kullananlar