Page 170 - Türkçeyi Etkili Kullananlar

N urettin Topçu
NURETTİN TOPÇU

(1909-1975)

Hayatı ve Eserleri

İstanbul Erkek Lisesini bitiren sanatçı, eğitimini sürdürmek için 1928’de Fransa’ya gitmiştir. Burada
sanat tarihi, estetik, sosyoloji, ahlak, psikoloji ve felsefe alanlarında eğitim almış; hareket (aksiyon)
felsefesinin kurucusu Maurice Blondel’den (Moris Bılondel) etkilenmiştir. 1934’te Türkiye’ye
döndükten sonra çeşitli kurumlarda felsefe öğretmenliği yapmıştır. 1939’da Hareket dergisini çıkaran
Topçu, sonraki dönemde İslami ilimlerle ilgili eğitim almış ve Türk Kültür Ocağı, Türk Milliyetçiler
Cemiyeti gibi kurumlarda çalışmalarını sürdürmüştür. Kur’an’ın daha iyi anlaşılması için felsefeye
ihtiyaç olduğunu öne sürmüştür.
Taşralı hikâye; Reha roman; Felsefe, Psikoloji, İsyan Ahlakı, Yarınki Türkiye, Kültür ve Medeniyet
araştırma-inceleme türündeki eserlerinden bazılarıdır.

Türkçeye Katkıları

• Sanatçı, dilin organik bir yapıya sahip olduğu gerçeğini vurgulamış; dile yönelik müdahaleleri
eleştirmiştir.
• Türkçedeki Arapça ve Farsça kökenli kelimelerin “dili arılaştırmak” amacıyla tümüyle atılmak
istenmesini eleştirmiş, bunun Türkçeye zarar vereceğini belirtmiştir.
• Türkçenin yapı ve estetiğine uymayan ve dilde karşılığı bulunan Batı kökenli pek çok kelimenin
dile alınmasına karşı çıkmıştır.
• Türkçenin yüzyılları aşıp gelen geniş kelime hazinesine eserlerinde yer vererek söz varlığının
korunup geliştirilmesinde önemli rol oynamıştır.
• Eserlerinde kelimeleri farklı anlam boyutlarıyla kullanmış, bu sayede kelimelerin anlam
zenginliklerinin ortaya çıkmasını sağlamıştır.

• Tek romanı olan Reha’da şiirsel ve yoğun bir dil kullanmış, başarılı tasvirleriyle dil işçiliğinin
önemli örneklerini vermiştir.

• Genel olarak öğretici bir anlayışla kaleme aldığı hikâyelerinde son derece sade ve anlaşılır bir
Türkçe kullanmıştır.
• Kültür, sanat, bilim alanlarında
Türkçenin gücüne ve yeterliliğine
inanmış; bu düşünceyi toplumun
her kesimine aktarmayı
amaçlamıştır. Sorbonne (Sorbon) Üniversitesi tarafından kendisine
verilen tüm ödülleri reddeden Nurettin Topçu, bunların
yerine üniversitenin giriş ve çıkış kulelerinde 24 saat
boyunca Türk bayrağının dalgalanmasını istemiş; bu
talep üniversite tarafından yerine getirilmiştir.

168 Türkçeyi Etkili Kullananlar