Page 70 - Türkçeyi Etkili Kullananlar

C emal Süreya
CEMAL SÜREYA

(1931-1990)

Hayatı ve Eserleri

Asıl adı Cemalettin Seber olan sanatçı, Erzincan’da dünyaya gelmiştir. 1954 yılında Ankara Üniversitesi
Siyasal Bilgiler Fakültesi Maliye ve İktisat Bölümünü bitirmiştir. Maliye Bakanlığında müfettiş yardımcısı
ve müfettiş olarak çalışmıştır. 1960 yılında Papirus isimli bir dergi çıkarmaya başlamıştır. 1978 yılında
Kültür Bakanlığında Kültür Yayınları Danışma Kurulu üyesi olarak görev yapmıştır. Farklı yayınevlerinde
danışman ve ansiklopedilerde redaktör olarak çalışmıştır. Şiir ve roman çevirileri yapmıştır. 25 yıl Türk Dil
Kurumu üyeliğinde bulunmuştur. 1990 yılında İstanbul’da hayatını kaybeden Süreya, geride edebiyat,
sanat ve kültür alanında önemli eserler bırakmıştır. Sevda Sözleri şiir, Şapkam Dolu Çiçekle, Günübirlik,
Folklor Şiire Düşman deneme-eleştiri türündeki eserlerinden bazılarıdır.

Türkçeye Katkıları
Yunus ki Sütdişleriyle
Türkçenin…
• Şiirlerinde geleneksel kalıplardan uzaklaşarak çağdaş
temaları işlemiş ve şiir dilinde özgün bir anlatım Yunus ki sütdişleriyle Türkçenin
geliştirmiştir. Ne güzel biçmişti gök ekinini,
Düşman müşman girmeden araya
• Şairin asıl malzemesinin dil olduğunun bilinciyle Dolanıp bütün yukarı illeri
hareket etmiş ve kendine özgü bir şiir dili yaratmaya Toz duman içinde yollar boyunca
çalışmıştır. Canından sızdırmıştı şiiri;

• Sıra dışı bağdaştırmalarla daha önce kullanılmayan Vasf-ı Hal'inde öyle esrikti
ifadelere ulaşmıştır. Acı dirliği Aşık Paşa’nın,
Günlük gibi havayı doldururdu.
• Şiirlerinde dilin ses güzelliklerini ve ritmi ön planda Sevginin ve kimyanın öğretisi;
tutmuştur. (…)
• Öz Türkçe kelimeleri yazılarında ve şiirlerinde Sen ki şu kısacık hayatında
Sevdin ve yaşadın kelimeleri
kullanmaya gayret göstermiştir.
Bir gün bile düşürmedin kalbinden
• Eski Türkçe ile Osmanlı Türkçesine ait kelimeleri Yarana bastığın o büyülü deyimi
şiirde uyandırmaya çalıştığı etki doğrultusunda (…)
kullanmıştır. (Sevda Sözleri)
• Aşkı geleneksel sınırları aşarak çağdaş bir dil ve
duyarlılıkla ele almıştır. Şiirlerinde duygularını samimi
bir şekilde ifade etmiştir.
• Sadece şiir alanında değil, aynı zamanda eleştiri
yazılarıyla da tanınmıştır. Edebiyat üzerine yazdığı
makalelerde dönemin edebî akımlarını ve eserlerini
değerlendirmiştir. Türkçe duyarlılığını eleştirilerine Humor; gülmece, alay, hafife alma,
yansıtmıştır. dalga geçme demektir.

• Şiir dilinde humor ve trajediye yer vermiştir.

68 Türkçeyi Etkili Kullananlar