Page 119 - BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR TARİHİ 12

. NELER ÖĞRENECEKSİNİZ? lışma alanı içine girmiştir. Türkiye umhuriyeti’nin kurucusu ustafa emal Atatürk’ün “Sağlam kafa
Türkiye’de spor faaliyetleri ancak umhuriyet’in kurulmasından sonra doğrudan devletin ça-

• Cumhuriyet Dönemi Türkiye’sinde sporun yerini ve gelişimini kavrayabileceksiniz. sağlam vücutta bulunur.” sözüyle birlikte ülkede güçlü ve sağlıklı nesiller yetiştirme konusunda yoğun
çalışmalar başlatılmıştır. Beden eğitimi ve spor faaliyetleri, umhuriyet’in kuruluşundan sonra devletin
NİTE • Sporla ilgili kurum ve kuruluşların tarihsel gelişimini açıklayabileceksiniz. desteğiyle köyden şehre her alanda yaygınlaştırılmış, eğitimin önemli bir parçası h line getirilmiştir.
Atatürk, spor eğitmenlerinin yetiştirilmesi ve beden eğitiminin çağdaş bir görüşle ele alınması
• Mustafa Kemal Atatürk’ün spora gösterdiği ilgiyi ve yaptığı sporları kavrayabileceksiniz.
• Mustafa Kemal Atatürk’ün sporla ilgili aldığı kararları açıklayabileceksiniz. konusunda Birinci eyet-i İlmiye toplantısında görüşmeler açmıştır. Temmuz- Ağustos ta-
rihleri arasında Ankara’da aarif ekili İsmail Safa zler başkanlığında toplanan Birinci eyet-i İlmiye;
mill ve ilm teşkilat, izcilik ve beden eğitimi, ilköğretim, ortaöğretim ve icraat olmak üzere beş farklı
komisyona ayrılarak çalışmalar yapmıştır. Beden terbiyesi eğitimi verecek muallimleri yetiştirmek, um-
huriyet idaresinin eğitimdeki öncelikleri arasında yer almıştır. Atatürk, sportif tesis konusuna da büyük
önem vermiştir. Bunun için yılında ollanda Olimpiyat omitesi Asbaşkanı Scharree ariy ve ils
A RL K SORULAR ils tarafından yazılan “ imnastik Oyunu ve Spor Binaları İnşa ve Tesisi İçin Rehber” adlı kitabı Türkçeye
çevirtmiştir. yılında Ankara’da azi ğitim nstitüsünün bünyesinde bir beden eğitimi bölümü açıl-
1. Atatürk’ün ülke sporunun gelişmesi için yaptığı çalışmalar nelerdir mış ve Alman urt Daimas’ın önderliğinde bu bölüm faaliyete geçmiştir. yılında İstanbul apa ız
. umhuriyetin kurulmasıyla birlikte ülkemizdeki beden eğitimi ve spor faaliyetlerinde ne gibi değişiklikler uallim ektebinde bir kurs açılmış ve bu kursun başkanlığına Selim Sırrı Tarcan getirilmiştir. Ayrıca bu
olmuştur Araştırınız. kurs için İsveç’ten iki öğretmen getirilmiştir. Dokuz ay süren kursu başarıyla bitirenler, Avrupa’ya eğitime
3.Türkiye umhuriyeti ençlik ve Spor Bakanlığının çalışma alanları nelerdir Bilgi teknolo ilerini kullanarak gönderilmiştir.
araştırınız. umhuriyet Dönemi’nin ilk yıllarında izlenen spor politikasını; Türkiye İdman emiyetleri İttifa-
kı - , Türk Spor urumu - ve Beden Terbiyesi enel üdürlüğü - 6 olmak
üzere üç kurum belirlemiştir. yılında kabul edilen öy Yasası ile köylerde cirit ve güreş gibi sporlar
özendirilmeye çalışılmış, ’lu yıllarda çıkarılan Belediye Yasası ile de belediyelere rekreasyon alanları
.1. UM URİYET DÖNEMİ NDE T RKİYE DEKİ açma görevi verilmiştir örsel . .

BEDEN EĞİTİMİ VE SPORUN YERİ VE ELİ İMİ

Beden eğitimi ve spor, Osmanlı Devleti’nde Tanzimat’la birlikte gelişmeye başlamıştır. Tanzimat
Dönemi’ndeki modernleşme sürecinde pek çok alanda olduğu gibi spor alanında da yenilikler meydana
gelmiştir. ğitimin mill vasıfları ve icapları düşünülerek yapılan ilk planlama çalışmaları ise cumhuriyetin
ilanından önce ill ük met Devri’nde başlatılmıştır.
Türkiye umhuriyeti’nin devraldığı spor mirası; genel anlamıyla geçmişten gelen basit bilgilerle
yürütülmeye çalışılan, geleneksel halk kültürü içine sıkışmış, çeşitlilikten, çağdaş gelişmelerden, bilimsel
yöntemlerden uzak kalmış ve profesyonel anlamda altyapısı oluşmamış bir yapıdaydı. Sportif örgütlen-
menin temelini sporcu tekkeleri oluşturuyordu. Basit tarzda yürütülen spor faaliyetleri; güreş, okçuluk,
cirit ve binicilik faaliyetleri ile kısıtlı kalmış, bunlar da asker ve din eğitim ile içi içe geçmişti.
Spor, umhuriyet Dönemi’nden önce özel teşebbüsler aracılığıyla yapılmaktaydı. Büyük şehir-
lerde özellikle İstanbul’da birkaç spor kulübü, kendi aralarında ve bazen de Avrupa’dan getirttikleri ta-
kımlarla futbol maçları yapardı örsel . .
utbolun yanında güreş,
tenis, eskrim, yüzme, bisiklet ve
hokey faaliyetleri ferd olarak
yapılırdı. Tenis, eskrim, yelken
ve imnastik gibi modern spor-
lar umhuriyet’in kuruluşundan
sonraki ilk yıllarda sadece seç-
kinlerin arasında yaygınlaşmıştı.
Sporun belirli bir merkeze bağ- Görsel 5.2: Güreş
lanması ve spor branşlarının fe-
derasyonlar altında toplanması, yılında kurulan halkevlerinin eğitim programında güzel sanatlar, tarih, edebiyat, temsil, dil
umhuriyet Dönemi’nde başla- ve coğrafya gibi bilgilerin yanında spor faaliyetlerine de yer verilmiştir. Bu programlarda ritmik imnastik,
mıştı. artistik danslar, toplu gezintiler, gülle, trapez gibi spor dallarının uygulamaları yer almıştır.
Görsel 5.1: 1928 Yaz Olimpiyatları’na katılan Türk Mill Takımı (Amsterdam)

CUMHURİYET DÖNEMİNDE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR CUMHURİYET DÖNEMİNDE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR