Page 118 - BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR TARİHİ 12

5. NELER ÖĞRENECEKSİNİZ?

• Cumhuriyet Dönemi Türkiye’sinde sporun yerini ve gelişimini kavrayabileceksiniz.
ÜNİTE • Sporla ilgili kurum ve kuruluşların tarihsel gelişimini açıklayabileceksiniz.

• Mustafa Kemal Atatürk’ün spora gösterdiği ilgiyi ve yaptığı sporları kavrayabileceksiniz.
• Mustafa Kemal Atatürk’ün sporla ilgili aldığı kararları açıklayabileceksiniz.

HAZIRLIK SORULARI

1. Atatürk’ün ülke sporunun gelişmesi için yaptığı çalışmalar nelerdir?
2. Cumhuriyetin kurulmasıyla birlikte ülkemizdeki beden eğitimi ve spor faaliyetlerinde ne gibi değişiklikler
olmuştur? Araştırınız.
3. Türkiye Cumhuriyeti Gençlik ve Spor Bakanlığının çalışma alanları nelerdir? Bilgi teknolojilerini kullanarak
araştırınız.

5.1. CUMHURİYET DÖNEMİ’NDE TÜRKİYE’DEKİ

BEDEN EĞİTİMİ VE SPORUN YERİ VE GELİŞİMİ

Beden eğitimi ve spor, Osmanlı Devleti’nde Tanzimat’la birlikte gelişmeye başlamıştır. Tanzimat
Dönemi’ndeki modernleşme sürecinde pek çok alanda olduğu gibi spor alanında da yenilikler meydana
gelmiştir. Eğitimin millî vasıfları ve icapları düşünülerek yapılan ilk planlama çalışmaları ise cumhuriyetin
ilanından önce Millî Hükûmet Devri’nde başlatılmıştır.
Türkiye Cumhuriyeti’nin devraldığı spor mirası; genel anlamıyla geçmişten gelen basit bilgilerle
yürütülmeye çalışılan, geleneksel halk kültürü içine sıkışmış, çeşitlilikten, çağdaş gelişmelerden, bilimsel
yöntemlerden uzak kalmış ve profesyonel anlamda altyapısı oluşmamış bir yapıdaydı. Sportif örgütlen-
menin temelini sporcu tekkeleri oluşturuyordu. Basit tarzda yürütülen spor faaliyetleri; güreş, okçuluk,
cirit ve binicilik faaliyetleri ile kısıtlı kalmış, bunlar da askerî ve dinî eğitim ile içi içe geçmişti.
Spor, Cumhuriyet Dönemi’nden önce özel teşebbüsler aracılığıyla yapılmaktaydı. Büyük şehir-
lerde özellikle İstanbul’da birkaç spor kulübü, kendi aralarında ve bazen de Avrupa’dan getirttikleri ta-
kımlarla futbol maçları yapardı (Görsel 5.1).
Futbolun yanında güreş,
tenis, eskrim, yüzme, bisiklet ve
hokey faaliyetleri ferdî olarak
yapılırdı. Tenis, eskrim, yelken
ve jimnastik gibi modern spor-
lar Cumhuriyet’in kuruluşundan
sonraki ilk yıllarda sadece seç-
kinlerin arasında yaygınlaşmıştı.
Sporun belirli bir merkeze bağ-
lanması ve spor branşlarının fe-
derasyonlar altında toplanması,
Cumhuriyet Dönemi’nde başla-
mıştı.
Görsel 5.1: 1928 Yaz Olimpiyatları’na katılan Türk Millî Takımı (Amsterdam)

116 CUMHURİYET DÖNEMİNDE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR