Page 93 - BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR TARİHİ 12

Osmanlı Devleti’nde Avcılık Osmanlı Devleti’nde Okçuluk

Osmanlı Devleti’nde avcılık ve av teşkilatı Osmanlı Devleti’nin kuruluşundan son dö-
son derece güçlüydü. Padişahların ve şehzadelerin nemine kadar okçuluğa çok büyük önem verilmiştir.
av seferleri düzenlemesi, devletin kuruluş yıllarına Bunun en önemli göstergesi, Osmanlı padişahları ta-
kadar uzanmaktadır. Osmanlı Devleti’nin kurulu- rafından yurdun değişik yerlerine yaptırılan otuz dört
şundan IV. Mehmed’e kadar hemen hemen tüm ok meydanıdır.
Osmanlı padişahları, avcılıkla ilgilenmiş ve çeşitli av Osmanlı padişahları, okçuluk için gerekli te-
seferleri tertip etmişlerdir. Osmanlı av geleneğinde sislerin yapımına önem vermişler, bunun yanında
lakabını da bu merakından alan IV. Mehmed’ in ayrı bu tesislerde yönetici ve eğitici olarak çalışacak usta
bir yeri vardır. atıcılar görevlendirmişlerdir. Aynı zamanda okçuluk
Osmanlılarda iki çeşit av seferi düzenlenirdi. tekkeleri vasıtasıyla belirlenen programlar doğrultu-
Bunlardan biri, kuşların dışındaki hayvanları avla- sundaki eğitimlerle kemankeşler yetiştirilmiştir. Ok
mak için uygulanan sürgün veya sürek avı diğeri ise meydanları ve ok tekkeleri için Atıcılar Kanunnamesi
yırtıcı kuşlarla yapılan kuş avıydı. ve Atıcılar Sicili hazırlanmıştır.
Osmanlılarda av seferleri, savaş hazırlığı ola- Okçuluk, Osmanlılarda savaş eğitimine yö-
rak görülmekteydi. Av seferleri, her türlü kurumu ve nelik en sevilen spor dallarından biri olmuş, ateşli
görevlisi ile organize bir şekilde gerçekleştirilirdi. Bu silahların kullanılmasıyla birlikte hem dinî hem de
faaliyetler ve yapılan büyük masraflar, padişahın ve geleneksel özelliklerini koruyarak kendi ahlakı, adabı
devlet adamlarının eğlencesi olarak değil modern hatta kanunları olan bir spor hâlini almıştır.
talimli orduların olmadığı dönemlerde askerin ta- Osmanlılarda okçuluk, kurumsal yapısı ve
limli tutulmasına ve manevra kabiliyetinin artırılma- bağlayıcı kuralları ile modern bir spor kuruluşu nite-
sına yönelik faaliyetler olarak görülürdü (Görsel 4.8, liğinde gelişmiştir. Okçuluk faaliyetleri, hedef vurma
4.9). (puta atışı), cisim delme (darp vurma) ve mesafeye
atma (menzil atışı) gibi değişik disiplinlerde gerçek-
Görsel 4.8: Av minyatürü leştirilmiştir. Hedef okçuluğu çerçevesinde değerlen- Görsel 4.10: Okçuluk minyatürü
dirilebilecek olan kabak okçuluğu ise ayrıca binicilik be-
cerisi de gerektiren bir disiplin olmuştur (Görsel 4.10).

Ok meydanlarında menzil atışı, puta atışı ve zarp atışı yarışmaları düzenlenirdi.

Menzil atışı: En uzağa ok atma
Puta atışı: Hedefe isabetli veya en yakın atışı yapma
Zarp atışı: Kalın tunç veya demir levhaları ok atışı ile delme

Osmanlı Devleti’nde oklar türlerine ve biçimlerine göre altı gruba ayrılmaktaydı (Görsel 8.11).
1. Tarz-ı has
2. Kiriş endan
3. Sem endan
4. Hava gezi (ucu demirsiz ok)
5. Uzun ok
6. Ezmayiş oku (ince ok)

Görsel 4.11: Osmanlı okları

Görsel 4.9: Av minyatürü

90 OSMANLI DEVLETİ’NDE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR OSMANLI DEVLETİ’NDE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR 91