Page 101 - SPOR PSİKOLOJİSİ VE SOSYOLOJİSİ 12

LİDER VE LİDERLİK KAVRAMLARI,
SPORDA ANTRENÖRLÜK MESLEĞİ ÜNİTE 8

8.2. LİDERLİK ÖZELLİKLERİ VE TİPLERİ

Liderliğin genelde kabul görmüş, olmazsa olmaz bazı özellikleri bulunmaktadır. Bu özellikler ara-
sında zekâ, iyimserlik, içsel güdülenme ve empati gibi benzer birçok özellik bulunmaktadır. Bir
liderin başarılı olarak adlandırılması için şu özellikleri de taşıması beklenir:
• Dürüstlük: Bir liderin temel değerlerini hak ve adalet kavramlarından alması ve bu değerle-
rin onda yerleşmiş, kökleşmiş olması beklenir. Dürüst bir spor liderinin kulüp genelinde kabul
görmüş, adaletli, güçlü bir iletişime sahip ve dış baskılara karşı dayanıklı olması gerekir.
• Esneklik: Lider yaptığı işte başarılı olmak için daha önce uygulanan yöntemlerin yanı sıra
yeni yöntemleri de uygulayabilmelidir. Spor lideri rakip takıma göre takımının oynayacağı
oyunda taktikleri değiştirebilir.
• Sadakat: Liderin ilk görevi sporcularının takım ruhuna bağlılığını ve aidiyetini güçlendirmek-
tir.
• Güven: Lider, takımının ve sporcuların güvenini sağlamak için onların sorumluluk almalarına
ve kararlara katılımlarına destek olmalıdır.
• Hesap Verebilirlik: Hesap verebilme sorumluluğu en tepeden başlar. Başarı ya da başarısız-
lık durumlarında bütün sorumluluğu üstlenen bir lider olmadan profesyonel bir kulüp yara-
tılamaz.
• Açık Sözlülük: Lider, sporcularına verdiği mesajda açık ve dürüst olmalı, mesajını sporcuları-
nın özelliklerine göre düzenlemelidir.
• Hazır Olma: Donanımlı liderlerden, ani gelişen ve beklenmedik olaylar karşısında planlı ve
hazırlıklı olmaları beklenir.
• Beceriklilik: Becerikli liderler her şey umutsuz göründüğü anda bile bırakma, pes etme ya da
boyun eğmeye karşı direnç gösterir ve sporcularını toparlar.
• Öz disiplin: Sporun doğasında bulunan rekabetten dolayı donanımlı liderler kendi sporcula-
rından daha güçlü sporcularla yapılan yarışmalarda iyi hesaplanmış planlar yapma ve planla-
rına sıkıca bağlı kalma disiplinine sahiptirler.
• Sabır: Bir kurum ya da takımın kötü durumdayken sabretmesi nadir görülen ancak değerine
paha biçilemeyen bir erdemdir. Liderler böyle durumlarda ne zaman, ne tür ve nasıl değişik-
likler yapılacağına dair doğru kararlar veren kişilerdir.
Liderlerin görevlerini yerine getirirken sergiledikleri farklı davranışlar liderlik tipi olarak adlan-
dırılmaktadır. Liderliği açıklayan tek bir özelliğin olmaması gibi liderlik tiplerini de açıklayan tek
bir yaklaşım bulunmamaktadır. Tarihsel gelişimleri doğrultusunda liderlik tipini açıklayan yakla-
şımlar, klasik (geleneksel) ve modern olmak üzere ikiye ayrılır.
1. Klasik (Geleneksel) Liderlik Yaklaşımları

90’lı yılların sonuna kadar klasik ve geleneksel liderlik yaklaşımları karizmatik, demokratik, otok-
ratik, liberal olmak üzere dört başlıkta ele alınmıştır.

SPOR PSİKOLOJİSİ VE SOSYOLOJİSİ 99