Page 38 - SPOR PSİKOLOJİSİ VE SOSYOLOJİSİ 12

SPORDA GÜDÜLENME VE SPORCULARI
ÜNİTE 3 GÜDÜLEYEN FAKTÖRLER

HAZIRLIK SORULARI

1. Bireylerin spor yapma amaçları neler olabilir? Arkadaşlarınızla paylaşınız.
2. İnsanların sporu meslek olarak seçmelerinin nedenleri neler olabilir? Arkadaşlarınızla
paylaşınız.
3. Size göre alınan bir mont kişiyi soğuktan mı korumalı yoksa havalı mı göstermeli?
Arkadaşlarınızla paylaşınız.

OKUMA METNİ
Sporcu: 32 yaşındaki Uras 10 yıldır basketbol süper liginin oyuncusudur.

Danışmanlık alma nedenleri: Uras, kariyeri boyunca hep formda kalmak için çalışan ve
çalışmalarının sonucu olarak da formunu koruyan bir oyuncudur. Sporculuk yaşamında
oynadığı bütün sezonlarda hedefini net bir şekilde belirlemiş ve formunun zirvesinde bir
performansla sezona başlamıştır. Son sezonda ise öncelikli olarak yeni doğan bebeğiyle
ilgilenmesi gerektiği için maçlara yeterince odaklanamamaktadır. Baba olmak ve bebeği
ile ilgilenmek onu ne kadar mutlu ediyorsa maçlarda yeterince güdülenemediği için istediği
sonuca ulaşamamak da onu bir o kadar mutsuz etmektedir. Tekrar eski performansına
kavuşması gerektiğinin de farkındadır. Formunda, güdülenmiş, eski Uras’ın geri gelmesi
gerekmektedir. Peki ama nasıl?
Değerlendirme: Spor psikoloğu, yaptığı görüşme ve uyguladığı anketlerin sonucunda Uras’ın
güdülenmesi ile ilgili önemli bilgilere ulaşmıştır. Uras’ın kariyerinin ilk yıllarında çok yüksek
düzeyde olan güdülenmesinin, sonraki yıllarda düşük düzeyde kaldığı ve başarı elde ettikçe
kayıtsızlaşmaya başladığı danışman tarafından belirlenir. Bireysel başarısı arttıkça kendine
koyduğu hedefler ona artık önemsiz gelmeye başladığı için hedef belirlemeyi bırakmıştır.
Uras, bu durumunun farkına varınca tekrar güdülenmesi gerektiğine karar verir.

Müdahale: Spor psikoloğu, Uras’ın eski güdülenmesine geri dönmesi için en iyi yönteminin
hedef belirleme çizelgesi olacağına karar verir. Hedef belirleme ilkeleri, Uras’ın uzun
vadede belirlediği hedeflere ulaşmak için gerçekleştirmesi gereken kısa vadeli hedeflerden
oluşmaktadır. Uras uzun vadeli hedeflerini; beş sezon daha oynamak, sakatlanmamak,
ortalamasını 20 sayıya çıkarmak olarak belirler. Bu hedeflerin bazıları diğerlerine göre daha
kişisel, daha kontrol edilebilir ve ölçülebilir hedeflerdir. Örneğin, Uras sakatlanmayı önlemek
için, sezon dışında destek alacağı bir kondisyoner (fiziki performans antrenörü) ve bir diyet
uzmanı (diyetisyen) ile anlaşır. Hazırlanan program sağlamlık ve esneklik için özel diyet ve
egzersizler içermektedir. Daha önce 17 sayı olan ortalamasını 20 sayıya çıkarmak için farklı
bir çalışma rutini planlanır.
Spor psikoloğunun önerisiyle sezona hazırlık çalışmalarına ek olarak eşi ve çocuğu ile keyif
aldığı etkinlikler yapma planı eklenmiştir.
Sonuç: Karar verilen amaç belirleme ve içsel güdülenmeyi artırıcı çalışmalar sonucunda
Uras, hedeflerinin çoğuna ulaşarak çok başarılı bir sezon geçirir. Düzenli bir diyet ve ant-
renman programı, dengeli aile yaşamı Uras’ın basketbol yaşamının da tekrar ilerlemesini
sağlamıştır.
* Komisyon tarafından bu kitap için hazırlanmıştır.

36 SPOR PSİKOLOJİSİ VE SOSYOLOJİSİ