Page 43 - SPOR PSİKOLOJİSİ VE SOSYOLOJİSİ 12

SPORDA GÜDÜLENME VE SPORCULARI
GÜDÜLEMEDE ETKİ EDEN FAKTÖRLER ÜNİTE 3

Basamak geçişleri ile ilgili bilinmesi gerekenler:

• Basamağın üst düzeyindeki bir güdüye çıkabilmek için alt düzeydeki tüm güdülerin tam
anlamıyla doyuma ulaşması gerekmez.
• Bazı insanlar için sosyal ilişki güdüsü, emniyet ve korunma güdüsünden önce gelebilirken bir
diğeri için bu öncelikli olmayabilir. Yani, basamaklara verilen önem kişinin ihtiyacına göre
farklılık gösterebilir.

• Bireylerin hangi basamaktaki güdülerinin daha belirgin ve baskın bir rol oynayacağı, içinde
büyüdükleri sosyal çevre ve kültür tarafından belirlenir. Örneğin, sakatlanan bir takım kaptanı,
saygınlık gereksiniminden dolayı fiziksel acı çekse bile maça devam etmek isteyebilir.
ETKİNLİK

Etkinliğin adı: İhtiyaç Basamaklarım
Etkinliğin amacı: Maslow’un ihtiyaç hiyerarşisi kuramını bilir.
Etkinliğin Süresi: 15 dk. Kendini Gerçekleştirme
Araç-gereçler: Ders kitabı
Uygulama
Estetik
• Spor yapma nedenlerinizi sıralayınız.
• Nedenlerinizi Maslow’un ihtiyaç hiyerarşisindeki Bilme
basamaklarla eşleştiriniz. Saygınlık
Sonuçlandırma Sosyal
• Spor yapma sebepleriniz hangi basamakta
yoğunlaşır? Neden? Güvenlik
• Arkadaşlarınızdan Maslow’un ihtiyaç hiyerarşisinin
Fizyolojik
üst basamaklarına denk gelen cevaplar veren oldu
mu?

b) Başarı Güdülenmesi Kuramları
Başarı güdülenmesi kuramları çağdaş kuramlar olarak adlandırılırlar. Bu kuramlar güdülenme-
nin zihinsel süreçlere göre şekillendiğini ileri sürer.

Başarı ihtiyacı kuramına göre başarı için her sporcunun kendine has güdülenmesi vardır.
Başarı güdülenmesi kişiliğin bir özelliğidir. Bireyin bir yönü başarılı olma isteğine yaklaşmak
için güdülenirken diğer yönü de başarısızlıktan kaçınma korkusu ile güdülenir. Bireyin herhangi
bir spor etkinliğine katılıp katılmayacağını bu iki faktör belirler. Yani,
Başarı güdülenmesi = Başarılı olma isteği + Başarısızlık korkusudur.

Yapılan sporda başarıya ulaşma isteği, yapılacak antrenmanın sıklığı ve yoğunluğu ile doğru
orantılıdır. Yarışma ister olsun ister olmasın herhangi bir spor dalını uğraşı olarak seçmek
bile başlı başına bir başarıdır. Doğrudan zafer hedeflemek yerine, kişisel hedefler belirlemek
(basketbolda serbest atışlarda %90 başarı gibi) ve ona ulaşmak başarı olarak görülür. Bazı
psikologlar dürtülerin doğuştan geldiğini, bazıları ise deneyimler sonucu kazanıldığını söylerler.
Yine bazı psikologlar başarısızlıktan kaçınma güdüsüne vurgu yaparken bazıları da en önemli
faktörün başarı elde etme güdüsü olduğunu ifade etmektedirler.

SPOR PSİKOLOJİSİ VE SOSYOLOJİSİ 41