Page 73 - SPOR PSİKOLOJİSİ VE SOSYOLOJİSİ 12

SPORDA PERFORMANS VE KONSANTRASYON,
SPORTİF PERFORMANSI ETKİLEYEN FAKTÖRLER ÜNİTE 5

Yaşanan olaylara verilen tepkiler her bireyde farklılık gösterir. Bu aşamada bireye özgü
çalışmalar devreye girer. Kişinin daha önceki yaşantılarından elde ettiği deneyimlerin kendi
iç dünyasında yarattığı etkiler, olaylara verdiği tepkileri oluşturur. Örneğin önemlilik derecesi
yüksek bir yarışmada kendisine yapılan kural dışı hareket ya da aleyhine verilen karar, bazı
sporcuların iç dünyasında haksızlığa uğradığı düşüncesi yaratır. Bu durum kimi sporcularda
istenmeyen olumsuz davranışların ortaya çıkmasına neden olabilirken bazı sporcularda olumlu
bir etki oluşturmuştur. Seyircilerin yoğun tezahüratı ve rahatsız edici davranışlarına maruz kalan
bir sporcu pozisyonlara odaklanmakta zorlanırken bir başka sporcu bu durumu çok eğlenceli
bulabilir. Bir sporcu yarışma içerisindeki bir pozisyonda ya da yarışma sonunda başarısız
olmaktan endişelenirken bir diğer sporcu kendinden ve takım arkadaşlarından fazlasıyla emin
olabilir. Yenik duruma düşülen bir karşılaşmada antrenörün oyuncu değişikliklerini yanlış
yaptığı, yanlış taktikler uyguladığı ya da hakem aleyhine çeşitli olumsuz davranışlarda
bulunduğu gözlenebilir. Takımın ya da sporcunun yarışma sırasında kötü performans
göstermesi, takım yöneticisinin hakemlere, antrenöre ya da sporculara tepki göstermesine
neden olabilir (Görsel 5.5). Bunun gibi örneklerin sayısı daha da artırılabilir.

Görsel 5.5: Müsabakalarda kişiler arası ilişkiler dinamiktir.

Olumsuz tavır ve hareketler sergileyen sporculara doğru davranışlar sergilemeleri ve
performanslarını en üst seviyeye taşımaları için kişiye özel psikolojik çalışmalar planlanmalıdır.
Stres yönetimi, kaygıyla baş etme yolları, öz güven ve konsantrasyonun yükseltilmesi,
uyarılmışlığın ve motivasyonun düzenlenmesi çalışmaları sporcunun yaşadığı özel durumlara
uyarlanarak yeniden düzenlenmeli, sporcuya uygulamanın şekli, yeri, zamanı ve süresi
öğretilmelidir.

SPOR PSİKOLOJİSİ VE SOSYOLOJİSİ 71