Page 97 - SPOR YÖNETİMİ VE ORGANİZASYON 12

5. Mülakat Sporda şiddeti önleme yasasının şiddeti önlemede yeterli olduğunu düşünüyor musunuz?
Sporda şiddeti önleme yasasının olması şiddet olaylarının azalmasında çok etkili değildir.
Şiddet çoklu neden çoklu sonuç prensibinde düşünülmesi gereken bir konudur ve sonuç bölümünü
Bu mülakat Manisa Celal Bayar Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Recep CENGİZ ile fair play, oluşturur. Şiddet olaylarına karşı önleyici tedbirler almak istiyorsanız, hareket tarzını belirlemek için
sporda şiddeti önleme ve sporda iletişim konuları ile ilgili yapılmıştır. bazı sorulara cevap vermeniz ve olayları iyi analiz etmeniz gerekir. Sorunun kökenine inebilmek için
“Şiddet olayları ne zaman, kim tarafından, hangi sıklıkla, hangi şekilde gerçekleşiyor? Bunu yapan
Dr. Recep CENGİZ 1965'te Diyarbakır'da doğdu. İlk, orta ve
lise eğitimini Diyarbakır'da yaptıktan sonra 1985-1990 yılları ara- kişilerin özellikleri nelerdir?” gibi sorular bizi çözüme götürmede çok yardımcı olacaktır. Yaşamında
sında Gazi Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bölümünde lisans şiddet uygulayan birisi sahada da aynı eylemi gerçekleştirir. Yasa çıkardık şiddet olayları bitecek diye
eğitimini tamamladı. 2002-2004 yılları arasında aynı üniversitede bir şey olamaz. Şiddet olaylarını ortaya çıkaran sebepler üzerinde çalışmalar yapılmalıdır.
Sağlık Bilimleri Enstitüsü ana bilim dalında yüksek lisans prog- Şiddeti önlemede en önemli konu yasanın uygulanmasıdır. Yapanın yanına kâr kalırsa şiddeti
ramı, 2005-2008 yılları arasında doktora programını tamamladı. engelleyemezsiniz. Suçlar karşılıksız kalmamalı ve standart olmalıdır. Örneğin bazı ülkelerde, koltuk
1979-1989 yılları arasında futbolda antrenörlük ve yöneticilik gö- sahibinin ceza alması durumunda, “Bu koltuğun sahibi sahaya yabancı madde attığından dolayı 6 ay
revlerinde bulunmuştur. 1992-1996 yıllarında beden eğitimi öğret- sahalardan men edilmiştir.” yazısı koltuğa bırakılır ve oraya kimse oturamaz. Herkes bunu görür ve
menliği yapmıştır. 1997 Harran Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor bilir ki böyle bir eylemde bulunursa kendisinin başına da aynı şey gelecektir.
Bölümünde 2002 yıllarında ise Gazi Üniversitesinde akademisyen Şiddet olaylarının sosyolojik, psikolojik, hukuksal ve güvenlik boyutları olduğu için emniyet ted-
olarak işe başlamıştır. Ulusal ve uluslararası çok sayıda yayını bu- birleri ile önlenemez. Yaptığı şiddet olayının niteliğine göre kimini psikoloğa, kimini psikiyatriste, kimini
lunmaktadır. Sporda iletişim, sporda şiddet ve futbol konularında adliyeye gönderirsiniz, kimine de ceza verirsiniz. Ancak bütün bunlar olay gerçekleştikten sonra yapı-
kitapları bulunmaktadır. lır. Şiddeti önlemek konusunda hepimizin kaçırdığı nokta geri bildirim olmamasıdır. Örneğin Türkiye
Futbol Federasyonunda, “Bu sezonda kaç olay oldu? Hangi işlemler yapıldı?” gibi soruların yanıtlanıp
Fair play kavramı hakkındaki düşünceleriniz nedir? halkın sistematik olarak bilgilendirildiği bir birim oluşturulmalıdır. Bu sayede daha iyi verilere sahip
Fair play kelime anlamıyla “dürüst oyun, adil oyun” demek olsa da kapsadığı anlam bakımından olarak problemlerin kökenine inecek çalışmalar yapılabilir ve olaylar minimize edilebilir.
oyun kurallarına uymaktan öte belli bir davranış tarzını sergilemeyi ifade eder. Rakibe fizyolojik ve
psikolojik açıdan zarar vermemeyi, müsabakayı yönetenlere ve izleyenlere saygılı davranmayı gerek- Passolig uygulaması hakkındaki görüşleriniz nelerdir?
tirir. Adil oyun dediğimiz zaman oyuncuların sembolik olarak eşit şartlarda müsabakaya çıkması değil Passolig; suç işleyen kişilerin belirlenmesi, kimlik bilgilerine ulaşılması ve cezalı olan kişilerin
işleyişin her iki tarafa da eşit düzeyde uygulanmasıdır. Bunun ölçülebilir bir tarafı olmaması sebebiyle sahaya girmesini engelleyen bir araçtır. Ancak şiddeti önleme konusunda çok da etkili değildir. Bir
oyun kuralları uygulanırken hakemlerin hata payları, seyircinin, antrenörlerin, yöneticilerin beklentileri kişinin "Benim passoligim var daha dikkatli olayım." diye düşünmesi zayıf bir ihtimaldir.
gibi durumlardan dolayı oyunun adil şekilde oynandığı ile ilgili algılamada farklılıklar olacaktır. Bu
nedenle fair play davranışlarının yaygınlaştırılması noktasında oyun üzerinden değil, insan üzerinden Sporda iletişim ile ilgili görüşleriniz nelerdir?
gidilirse sonuca ulaşmak daha kolay olacaktır. Adil ve dürüst bir yaşam felsefesi benimsemiş birisi İletişim özünde bilgi alışverişidir. İletişimde en önemli nokta aktarmak istediğiniz bilgiyi açık,
müsabaka içinde de aynı davranışı sergileyecektir. Bu nedenle, bu yaşam felsefesini insanlara yerleş- sade ve net şekilde karşı tarafa iletebilmenizdir. Bunun için geniş bir kelime hazinesine ihtiyaç vardır.
tirmek en önemli hedef olmalıdır. Doğru karaktere sahip birisi “Antrenörüm ne der? Seyirci nasıl dav- Bu sayede doğru kişiye, doğru zamanda, doğru cümleyi kullanma becerisini elde edebilirsiniz. Kendi-
ranır? Arkadaşlarım nasıl tavır alır?” gibi kendi çıkarlarını önceleyen düşüncelerden sıyrılıp kendine nizi ifade ederken çok fazla konuşmak konuda belirsizlik oluşmasına neden olur. Bunu önlemek için
yakışanı yapacaktır. çok okumak, araştırma yapmak, sorgulama ve alana hâkim olmak gereklidir. Örneğin antrenör sporcu
iletişimde iletiyi sunacak olan antrenörün ifadelerinden emin, alanında bilgili, beden dilini kullanan
Fair-play davranışını toplumda yaygınlaştırmanın yolu nedir? birisi olması iletiye olan güveni arttıracaktır.
Bu özellikler konuşarak, anlatarak ya da nasihat ederek yaygınlaştırılamaz. Yaşanarak öğrenil- Aşağılamak, rencide etmek, ayıbını açığa çıkarmak, dışlamak gibi davranışlar; sporcu ve ant-
mesi gereklidir. Bu da toplumda fair-play örneklerinin artmasıyla sağlanabilir. Toplum içinde insanlara renör arasındaki iletişimin bozulmasına neden olur. Sporcu size inanmaz ve güvenmez ancak zorunlu
adil davrananlar, diğer insanlar tarafından saygı görür ve sevilir. Bu sayede doğru davranışlar ve birlikteliğinden dolayı aynı ortamda bulunur. Etkili ve güvenilir bir iletişim için bunların yapılmaması
sonuçları gözlemlenerek pekişmiş olur. Dolayısıyla da fair-play ruhuna uygun davranan insanların gereklidir.
sayıları artar. İletişimde sporcularımızın ya da hitap ettiğimiz grubun yaşı, eğitimi, kültür durumu, cinsiyeti,
Spor örneğinde görüldüğü gibi fair-play birilerinin inisiyatifine bırakılacak kadar basit bir konu spordaki yetkinlik düzeyi, sizin cümle grubunuzu belirlemede olmazsa olmazdır. Örneğin yedi yaşın-
değildir. Aile, okul ve spor paydaşları bunu bir yaşam biçimi hâline getirmelidir. Fair-play özellikleri ka- daki öğrencilerimize somut kavramlarla konuşulmalı, spora yeni başlayan bir grupta teknik kavramlar
zandırmak konusunda en önemli noktalardan birisi davranışı kazandırmak isteyen kişinin söyledikleri kullanılmamalıdır.
ile davranışları çelişmemelidir. Doğruyu insanlara empoze edebilmek ve doğru konusunda insanları Diğer önemli bir konu da çift yönlü iletişimdir. Karşınızdakilere, soru sorarak ve söz hakkı ve-
ikna edebilmeniz için sizin doğruluk noktasında çok yetkin ve örnek kişi olmanız gerekir. Okulda, sa- rerek onlardan geri bildirim almanız, söylediklerinizin ne kadar anlaşıldığını görmenizi sağlar. Ayrıca
hada veya televizyonda örnek olması gereken kişilerin davranışlarında gelgitler varsa spor hayatının onların da konuşmalarına izin vermeniz değerli oldukları ve önemsendikleri mesajını vererek özgü-
başında olan ve eğitimini tamamlamamış kişilerde kafa karışıklığına neden olur. Bu nedenle göz önün- venlerinin artmasını sağlar.
deki kişilerde davranışlardaki istikrar örnek davranışların kazandırılmasında önemli bir etkendir.

94 h1ø7( 6325 25*$1ø=$6<21/$5,1,1 6$)+$/$5, 95