Page 53 - SPORCU SAĞLIĞI 11

SPORCU SAĞLIĞI 4. ÜNİTE

Burkulmalar 51

4.2. Burkulmalarda Belirtiler
Spor yarışmalarında sıklıkla karşılaşılan sakatlanma türlerinden
olan burkulmayı diğer sakatlıklardan ayırt edebilmek için doğru tanı
konulmalıdır. Çünkü karşılaşılabilecek diğer sakatlıkların belirtileri (çıkık,
kırık ve kas yaralanmaları) birbirine benzerlik gösterebilir. Bu nedenle
öncelikle yaşanılan yaralanmanın burkulma olup olmadığı tespit edilmelidir.
Söz konusu yaralanma bir burkulma ise aşağıdaki belirtileri gösterir:
• 1. derece bir burkulmada, burkulmanın olduğu bağ bölgesi
çevresinde belirgin bir şişlik görülmez. 2. ve 3. derece
burkulmalarda şişlik oluşur (Görsel 4.7). Görsel 4.7: Şişlik
• Eklem hareketlerinde zorlanma veya işlev kaybı oluşur.
• Eklem etrafında morarma görülür (Görsel 4.8).
• Burkulmanın derecesine göre değişmekle beraber eklem
bölgesine yük vermeye çalıştığınız da ağrı hissedebilirsiniz.

18 yaşından küçük kişilerde, ayak bileği
bölgesinde büyüme plağı vardır. Bu böl-

gede oluşan yaralanmalarda doğru tanı Görsel 4.8: Morarma
ve tedavi programı uygulanmalıdır.

4.3. Burkulmalarda İlk Yardım
Burkulmalarda ilk yardımın doğru yapılabilmesi için yaralanmanın oluşum hikâyesini iyi bilmek gerekir.
Yaralanmanın şekli, yönü ve şiddeti müdahalenin doğru yapılmasında önemlidir. Burkulma 2. ya da 3. derece
bir burkulma ise yaralanan bölgede damar bütünlüğü bozulduğundan kanama oluşur. Lokal olarak dokunun
parçalanması eziğe de yol açar. Vücut savunma ve tamir elemanlarını kan yoluyla o bölgeye gönderir. Bu onarım
faaliyetleri topluca enflamasyon cevabı olarak bilinir.
İlk yardımda yapılan her müdahale bir amaca yönelik olmalıdır. Özellikle yaralanmalardan kaynaklanan
şişliğin azaltılması önemlidir. Bu nedenle ön tedavi döneminde damarların daralmasına neden olan soğuk
uygulamanın ilk anda ve kanama devam ettiği sürece kullanılması şarttır. Soğuk uygulama ön tedavinin temel
anahtarıdır. Burada şişliğin, ezikliğin, ağrının en aza indirilmesi amaçlanmakta ve istemsiz kas kasılmasını önlenmesi
hedeflenmektedir.
Burkulma da ilk yardım için PRICE yöntemi kullanılır. Bu yöntem, yaralanma sonrası ilk 48-72 saat
sürdürülür.

Protect (koruma): Diğer yapıların yaralanmasını en-
gellemeye yöneliktir. Oluşan yaralanmanın daha ileri
seviyelere çıkmaması ya da başka bir yaralanmanın
olmaması için yapılan aktivite hemen bırakılır.

Rest (dinlenme): İyileşme sürecinin sağlıklı bir şekilde
atlatılması için yaralanan bölge dinlendirilmeli ve hareket
ettirilmemelidir (Görsel 4.9). İki, üç gün boyunca yaralanan
eklem üzerine baskı uygulanmamalıdır. Burkulan bölge
ayak bileği ise bir süre koltuk değneği kullanılmalıdır. Ayak
bileğindeki şişlik çok fazla ise bir uzman tarafından birkaç
gün geçici bir alçı uygulanmalıdır.
Görsel 4.9: Dinlenme