Page 13 - TEMEL SPOR EĞİTİMİ 9

11
10
10 ISINMA VE ÇEŞİTLERİ ISINMA VE ÇEŞİTLERİ 11

1. ISINMA VE ÇEŞİTLERİ 1.1. AKTİF ISINMA

Dünyamızda gerçekleşen birtakım kimyasal ve fiziksel olaylar; basınç ve sı- Sporcunun ısınma amacıyla bedenini hareket ettirerek yaptığı uygulamalardır.
caklık gibi bazı dış etkenlere bağlıdır. Sıcaklık artışı, maddelerin genleşmesine neden Antrenman ya da müsabakaya hazırlanan sporcu ısınma bölümünde; zama-
0
olabilen bir etkendir. Normal koşullar altında insan vücudunun sıcaklığı 36 – 37 C nın 1/3’ünü genel ısınmaya, 2/3’ünü özel ısınmaya ayırmalıdır.
arasındadır. Vücuttaki sıcaklık artışı çoğu kez bir hastalığın göstergesi olarak kabul
edilir. Ancak yapılan egzersizle meydana gelen sıcaklık artışı beklenen ve istenen bir Genel ısınma: Sporcunun performansını en yüksek seviyeye getirmeyi hedefleyen,
durumdur. Sportif başarının elde edilme olasılığını arttırmak ve aktivite sırasında vücutta sıcaklık artışı için her spor branşında geçerli olan büyük kas gruplarına yö-
sakatlanma risklerini en aza indirmek için antrenman ve yarışma öncesinde ısınma nelik hafif tempolu yürüyüş, koşu sıçrama, açma–germe ve yumuşatma hareketle-
yapılmalıdır. rinin bütünüdür.
Genel ısınma üç evreye ayrılır:
Isınma, sporcunun antrenman ya da müsabaka öncesinde performans sevi- Birinci evrede, hafif tempolu koşular ile iç organlar, kaslar uyarılarak dakika-
yesini yükseltmek ve kişiyi oluşabilecek yeni durumlara psikolojik ve fizyolojik olarak daki kalp atım sayısı ve soluk alıp verme sayısı artar.
hazırlamak için yaptığı aktiviteler bütünüdür. İkinci evrede, öncelikle çalışmaya katılacak eklemlerin genişletme açısı arttı-
rılarak ilgili bölgede ağrının oluşmasına kadar esnetme çalışmaları yapılır.
Isınma bölümünde yapılan aktiviteler sporcuda aşağıdaki değişiklikleri sağ- Üçüncü evrede, antrenman ya da yarışmada uygulanacak hareketler maksi-
lar : mum seviyenin altında %80 yüklenme seviyesine kadar uygulanır.
✓ Metabolizma hızı yükselir.
✓ Eklem, kas ve bağlar esneklik kazanır, kasların kasılma hızı artar. Özel ısınma: Antrenman ve müsabakada özellikle yapılacak hareket ve spor türle-
✓ Sporcunun dakikadaki solunum sayısı ve bir nefeste aldığı soluk hacmi rinin niteliğine göre aktivitenin daha fazla etkileyeceği kas gruplarının ısındırılması
artar. amacına yönelik yapılan hareketler bütünüdür.
✓ Hücrelerin oksijeni kullanma kapasitesi artar. Özel ısınma iki evreye ayrılır:
✓ Kalp daha kuvvetli ve daha hızlı atar, kılcal damarlarda kan akımı yükselir. Birinci evrede, müsabaka ve antrenmanda özellikle çalışacak vücut bölümleri
✓ Sporcunun sinir iletişimi artarken daha çabuk karar verip uygulayabilme genel ısınma esaslarına göre çalıştırılır.
yeterliliği yükselir. İkinci evrede, müsabakada yapılacak en zor ve koordine hareketler yapılır.
✓ Sporcunun stresi azalırken yapılacak aktiviteye motivasyonu artar.
Bu ünitenin ilerleyen konularında stretching hareketleri, atletizm, basketbol,
Bütün bu değişimlerin gerçekleşmesi, 20-90 dakikada gerçekleşen ısınma- voleybol ve futbol branşlarına ait yarışma öncesinde yapılabilecek ısınma örnekleri
nın, ısınma biçiminin ve ısınmayı etkileyen faktörlerin doğru planlanması ile müm- verilmiştir. Burada verilen çalışma örnekleri ve hareketleri verilen sırayla eksiksiz
kündür. Planlama yaparken sporcunun yaşı, kondisyon durumu, psikolojik durumu, yapmak müsabakaya doğru bir şekilde hazırlanmak açısından önemlidir.
ortamın ısısı, iklim şartları, günün hangi saatinde olduğu , çalışmanın türü ve spor
dalı göz önüne alınmalıdır.
NELER ÖĞRENDİK?
Isınma uygulanış biçimi açısından aktif ısınma ve pasif ısınma olarak ikiye 1. Isınma sonUcunda sporcuda ne gibi değişiklikler meydana gelir? Açıklayınız.
ayrılırken, aktif ısınma da kendi içinde genel ısınma ve özel ısınma olarak ikiye ay- 2. Aşağıdaki tabloya genel ve özel ısınmanın evrelerini yazınız.
rılmaktadır.

Birinci Evre
Genel Isınma İkinci Evre

Üçüncü Evre

Özel Isınma Birinci Evre

İkinci Evre