Page 4 - Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Öğretim Programları Okuryazarlığı Öğretmen Kılavuz Kitabı

TÜRKIYE YÜZYILI MAARIF MODELI ÖĞRETIM PROGRAMLARI

2.1. SOSYAL-DUYGUSAL ÖĞRENME BECERİSİ NEDİR?
Gelişim fiziksel, bilişsel, sosyal ve duygusal yönleri ile bir bütündür ve bu bütünsel gelişim yapısı içerisindeki
ilişki ise, sosyal-duygusal gelişiminin temelini oluşturmaktadır. Sosyal gelişim, başkalarıyla ilişkiler kurmayı
ve bunlara değer vermeyi, kendilikle ilgili duyguları ve zaman içinde çeşitli etkileşimlere sosyal uyum sağ-
lamayı ifade etmektedir. Duygusal gelişim, bireyin duygularının farkında olma, ifade etme ve yönetme ve
başkalarının duygularını anlama ve bunlara tepki verme becerisini içermektedir. Sosyal-duygusal beceriler ise
her iki gelişim alanını kapsayacak şekilde; bireylerin yaşantısında sosyal hayata uyum sağlaması, duygularını
anlayarak onları kontrol edebilmesi ve bu özelliklere dayalı olarak kendini ifade edebilmesi için gerekli özel-
likler olarak tanımlanmaktadır.

2.2. SOSYAL-DUYGUSAL ÖĞRENME BECERİSİ NEDEN ÖNEMLİDİR?

Eğitim alanında 2000’li yıllardan itibaren yaşanan dönüşüme bakıldığında; akademik becerilerin yanında sos-
yal-duygusal becerilerin gelişimine de büyük önem verildiği ve sosyal-duygusal becerilerin, çocukların genel
gelişimini, zihinsel sağlığını ve akademik başarılarını büyük ölçüde etkilediği görülmektedir.
Araştırmalar, çevresi ile iletişim kuramayan, duygularını ifade etmekte zorlanan, empati yeteneği ve karar alma
mekanizması yetersiz olan çocukların bilişsel yönden gelişmeleri ve bulundukları ortama uyum sağlamalarının
güç olduğunu göstermektedir.
Başarılı bir öğrenci olmak için akademik becerilere sahip olmak ancak kısmen anlamlı olmakta, akademik
beceriler sosyal-duygusal becerilerle desteklenmedikçe öğrencinin bütüncül bir gelişim göstermesi zorlaşmak-
tadır. Kendini Tanıma
(Öz Farkındalık)
2.3. TÜRKİYE YÜZYILI MAARİF MODELİNDE SOSYAL-DUYGUSAL
ÖĞRENME BECERİLERİ Kendini Düzenleme
BENLİK BECERİLERİ
Eğitimdeki yenilikler bulunulan çağın eğitim felsefesinden etkilenmekte, yarının düşünsel sınırlarına dayan- (Öz Düzenleme)
maktadır. Eğitimin bireyleri günümüz zorluklarının üstesinden gelmelerini sağlamanın yanı sıra geleceğin ya-
şam koşullarına da hazırlaması gerektiği bilinmektedir. Geçmişin “öğrenen insan” anlayışı bugünün dünyasın-
da “öğrenmeyi öğrenen, sorgulayan, yeni durumlara kolaylıkla uyum sağlayan, sadece bilişsel değil sosyal ve duygusal (Öz Yansıtma)

yönden de gelişen birey” profiline karşılık gelmektedir. Dolayısıyla bilişsel gelişimin yanı sıra sosyal ve duygusal
gelişimi de desteklemek günümüz eğitim anlayışının önemli bir başlığını oluşturmakta, mevcut eğitim uygu-
lamalarının salt bilişsel gelişimden sıyrılıp bütüncül gelişime odaklanması kaçınılmaz hâle gelmektedir. Bu İletişim
durum, eğitim kurumlarına önemli sorumluluklar yüklemekle birlikte sosyal-duygusal öğrenme becerilerini de
öğretim programlarının önemli bir bileşeni hâline getirmektedir. SOSYAL YAŞAM
ÖĞRENME İş Birliği
Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli kapsamında yapılandırılan öğretim programları, tüm bu gerekliliklerden ha- BECERİLERİ BECERİLERİ
reketle öğrencinin bütüncül gelişimini odağa alan bir yapı üzerine temellenmektedir. Bu temel üzerine oluş-
turulan öğretim programlarında alan bilgi ve becerilerinin yanı sıra sosyal-duygusal öğrenme becerilerinin
Sosyal Farkındalık
de öğrencilere kazandırılması temel hedeflerden birini oluşturmaktadır. Ancak bu noktada sosyal-duygusal
öğrenme becerilerini programa dâhil edilmiş bağımsız bir akademik içerik değil öğrencilerin hem okul içi hem
de okul dışı yaşamlarında başarılı olmalarına yardımcı olabilecek destekleyici bir yeterlik kümesi olarak ele
almak daha doğru bir yaklaşım olacaktır. Nitekim “sosyal-duygusal öğrenme becerileri” kavramında geçen
“öğrenme” kelimesi, becerilerin öğrenme yaşantıları sonucunda geliştiğini göstermektedir.
Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’nde sosyal-duygusal öğrenme becerileri, ayrı bir içerik veya öğrenme çıktısı ORTAK/BİRLEŞİK
olarak değil öğretim programlarının tamamına nüfuz eden ve diğer becerilerin gelişiminin de desteklenme- BECERİLER
sinde aracı rol oynayan önemli bir beceri seti olarak işlev görmektedir. Söz konusu çerçeve, sosyal-duygusal
becerilerini her bir alan becerisi ile işe koşmayı hedefleyen, bu amaçla programda aktif olarak işleyen, öğ-
renme yaşantısına dâhil eden ve nihayetinde öğrenme çıktısına yansıtan bütüncül bir yapıdadır. Bu sayede
öğrencilerin hem öğrenme yaşantılarının zenginleşmesi hem de öğrencilerin sosyal-duygusal gelişimlerinin
desteklenmesi söz konusu olmaktadır.
Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’nde sosyal-duygusal öğrenme becerileri; bireyin kendisi ve çevresi ile olumlu
ilişkiler kurabilmesi, duygularını yönetebilmesi, empati yapabilmesi ve sağlıklı bir benlik geliştirebilmesi için
gerekli olan beceriler olarak ifade edilmektedir. Bu yönüyle bireyin,

• Kendisini tanıması ve anlayabilmesi,
4