Page 7 - Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Öğretim Programları Okuryazarlığı Öğretmen Kılavuz Kitabı

TÜRKIYE YÜZYILI MAARIF MODELI ÖĞRETIM PROGRAMLARI

becerileri de işe koşulmuş, böylelikle sosyal-duygusal öğrenme becerilerinin öğrenme becerilerinin yaşan-
tılar aracılığıyla aktif olarak geliştirilmesi amaçlanmıştır.
• Gelişim sürecinin tamamlayıcı ve bütünsel yönünü yansıtan bir yapıdadır. Bütüncül eğitim felsefesini
temele alan Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’nde öğrencilerin sadece bilişsel değil; sosyal, duygusal, fizik-
sel, ahlaki ve ruhsal olmak üzere bütünsel gelişiminin desteklenmesi benimsenmiş; bu bütünsel gelişimin
nihayetinde yetkin ve erdemli bireylerin yetiştirilmesi hedeflenmiştir. Bu yönüyle sosyal-duygusal öğren-
me becerileri modeldeki alan önemli gelişim alanlardan olan sosyal-duygusal yönden gelişimin desteklen-
mesine karşılık gelmekte, bütüncül gelişimin sağlanması noktasında önemli bir işlev görmektedir.
• Beceriler ve bu becerilere ilişkin süreç bileşenleri bağımsız birer öğrenme çıktısı, içerik çerçevesi veya
öğrenme kanıtı olarak ele alınmamaktadır. Bu yönüyle öğrenme-öğretme uygulamalarında sosyal-duy-
gusal öğrenme becerilerinin geliştirilmesine programa yük getirecek şekilde ayrı bir zaman ayrılmamış;
becerilerin öğrenme yaşantısının olağan akışında, diğer beceriler ve program arası bileşenler ile bütünleşik
şekilde işe koşulmasına özen gösterilmiştir. Bununla birlikte bazı disiplinlerde bulunan alan becerileri
(Örnek: Türkçe-İletişim Becerisi) disiplin özelinde ve disiplin doğasına uygun olarak sosyal-duygusal
öğrenme becerileri ile örtüşebilmektedir. Bu istisnai durumlarda alan becerilerine ait öğrenme çıktısı, öğ-
renme kanıtı vb. program bileşenleri; ilgili sosyal-duygusal öğrenme becerisini de kapsayabilmektedir
(Örnek: Öğrenme kanıtında Türkçe alan becerisi olan iletişim becerisini ölçmeye yönelik bir ölçme ve
değerlendirmenin yapılması, sosyal yaşam becerisi olan “iletişim” becerisinin gelişiminin gözlenmesi ile
de örtüşebilmektedir).
• Sistem okuryazarlığı ve erdem-değer-eylem çerçevesi ile birlikte programlar arası bileşen olarak işlev
görmektedir. Bu yönü ile sosyal-duygusal öğrenme becerileri programlar arası bileşen işlevine uygun ola-
rak öğretim programlarında yer alan diğer becerilerin de gelişimini destekleyen bir beceri setine karşılık
gelmektedir.
- Programlar arası bileşenlerin birlikte ve etkili bir şekilde kullanılmasıyla;

- Öğrencilerin sahip olduğu bilgileri farklı durumlarda kullanabilme kapasitesini geliştirir. Fakat günlük
yaşama transfer edilmedikleri sürece işlevsiz olur.
- Hayatlarında ihtiyaç duydukları bilgilerle donatılmalarına ve dolaylı olarak toplumsal gelişime destek-
lenmiş olur.
- Öğrencilerin kavramsal bilgilerini geliştirerek teorik bilgi edinmelerini sağlamanın yanı sıra bu bilgileri
gerçek yaşam koşullarında da uygulama becerisine katkı sağlanır.
• Becerilerin gelişiminin gözlenmesinde ölçme ve değerlendirme süreçleri işletilmemiştir. Bu yönüyle
doğrudan bağımsız öğrenme çıktıları olarak ele alınmayan sosyal-duygusal öğrenme becerilerinin öğren-
ciler hakkında eğitsel kararlar verebilmek amacıyla ölçme ve değerlendirme süreçlerine tabi tutulmayacağı
göz önünde bulundurulmalıdır. Bununla birlikte becerilerin gelişiminin diğer programlar arası bileşenlerde
olduğu gibi gözlenmesi gerekmektedir. Becerilerin gelişimi; biçimlendirici değerlendirme yaklaşımının
önermelerinden de yararlanarak ve özellikle gözlem, dereceleme ölçeği ve portfolyo başta olmak üzere
çeşitli alternatif veri toplama araçları kullanılarak izlenebilmektedir.
• Öğretim programlarında becerilerin tamamına (3 bileşen altında yer alan toplam 9 beceri) bir derste
veya ünitede yer verme zorunluluğu bulunmamaktadır. Bunun yerine her bir ders ve kademe bağlamında
-ders ve kademenin doğasına uygun olarak- sosyal-duygusal öğrenme becerilerinin mümkün olduğunca
tamamının işe koşulmasına özen gösterilmiştir. Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli dâhilindeki tüm eğitim ba-
samaklarında girdi (temel eğitimin başlangıcı) ile çıktı (ortaöğretimin sonu) arasında ve sarmal bir yapıda
sosyal-duygusal öğrenme becerilerinin geliştirilmesi hedeflenmiştir. Bu nedenle sosyal-duygusal öğrenme
becerilerinin herhangi bir ünite, ders veya öğretim basamağında değil tüm süreç içerisinde geliştirilmesi ve
tamamlanması gereken bir beceri seti olarak düşünülmesi gerekmektedir.
• Becerilerin her biri farklı süreç bileşenlerinden meydana gelmekte ve bu süreç bileşenleri; bazı göster-
geler aracılığıyla daha somut olarak gözlenebilmektedir. Sosyal-duygusal öğrenme becerilerinin her biri
bu becerinin gelişimini sağlayacak süreç bileşenlerinden, her bir süreç bileşeni ise bu bileşene ulaşmayı

7