Page 52 - 3 Adım AYT Türk Dili ve Edebiyatı
P. 52

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI                                                                       2. ADIM




        6.   I. Köroğlu’yum medhim merde yeğine                9.   Aşağıdaki dizelerin hangisi parantez içindeki terimi örnekle-
               Koç yiğit değişmez cengi düğüne                     mez?
               Sere serpe gider düşman önüne                       A)  Garibim namıma Kerem diyorlar
               Ölümü karşılar meydan içinde                           Aslı’mı el almış haram diyorlar
             II. Hani yaprak kıpırdamaz, çakıl yanar,                 Hastayım derdime verem diyorlar
               Bir böcek sesi gelir bahçeden, fincan                  Maraşlı Şeyhoğlu Satılmış’ım ben
               Düşlere götürür sizi, kesik kanar,                                                                              (Semai)
               Emersiniz, yazdır akan.                             B)  Mavi bir gölge uçtu pencereden
            Numaralanmış dörtlükler ahenk unsurları açısından kar-     Baktım âvâre bir küçük kelebek
            şılaştırıldığında aşağıdakilerden hangisi söylenemez?     Yaramaz geldi kim bilir nereden
                                                                      Belli yorgundu, bir veremli çiçek
            A)  I. dörtlüğün kafiye düzeni düz, II. dörtlüğün ise çaprazdır.
                                                                      Gibi serpildi lambanın yanına
            B)  I. dörtlükte yarım uyak, II. dörtlükte ise tam uyak vardır.
                                                                      Bir duman uçtu, gitti titreyerek
            C)  I. dörtlükte hece ölçüsü kullanılırken II. dörtlük serbest öl-                                                             (Terzarima)
               çüyle yazılmıştır.                                  C)  Bir vakte erdi ki bizim günümüz
            D)  I. dörtlükte sözcük tekrarından yararlanılırken II. dörtlükte      Yiğit belli değil mert belli değil
               yararlanılmamıştır.                                    Herkes yarasına derman arıyor
                                                                      Deva belli değil dert belli değil
            E)  Her iki dörtlükte de redif kullanılmıştır.
                                                                                                                              (Taşlama)
                                                                   D)  Karac’oğIan gene coştu, bulandı
                                                                      İnip aşkın deryasına dolandı
        7.   Aşağıdakilerin hangisinde  tam uyak, çapraz uyak düzeni      Güzel gitti, diye pınar ağladı
            ve serbest ölçü kullanılmıştır?                           Acıdı yüreğim, yandı pınara
                                                                                                                              (Hüsnütalil)
            A)  Göğsümüz kuvvetli, gönlümüz temiz
                                                                   E)  Tam otların sarardığı zamanlar
               Tükenmez yolları tüketiriz biz
                                                                      Yere yüzükoyun uzanıyorum
               Ne saray ne hamam ne han isteriz
                                                                      Toprakta bir telâş, bir telâş
               Nerde gün batarsa orda yatarız
                                                                      Karıncalar öteden beri dostum
            B)  Hava bugün de bulutlu
               Rüzgâr daha serin esecek.                                                                                      (Pastoral şiir)
               Bütün insanlar umutlu,
               Şairler mahzun gezecek.
            C)  Sen varken kötü diye bir şey bilmiyorduk       10.  Bir varlığı, kavramı, durumu daha canlı ve daha duygulu an-
               Mutsuzluklar, bu karalar yaşamda yoktu              latmak için onu başka varlık, kavram veya durumların çizgi-
               Sensiz karanlığın çizgisine koymuşlar umudu         leri ve şekilleri içinde tasarlayışa “imge” denir. Sanatçı, imge
               Sensiz esenliğimizin üstünü çizmişler               oluştururken izlenimlerinden hareketle gerçeği kendi algısına
                                                                   göre yeniden biçimlendirir. Duygu ve düşüncelerini ifade et-
            D)  Çanakkale derler yokken hesapta
                                                                   mek için kendine özgü bir dil oluşturur. Yeni bir anlatım için
               Mahşerin dünyada kurulduğu yer
                                                                   hayal gücü ve sanatçı duyarlılığı sayesinde alışılmamış söz-
               Çanakkale derler topraktan kapta
                                                                   ler bulur. Bilinen sözcüklere farklı anlamlar yüklerken çeşitli
               Şehitlik şerbeti verildiği yer                      ipuçlarıyla çağrışım sağlar.
            E)  Aysel git başımdan ben sana göre değilim
                                                                   Buna göre aşağıdaki dizelerin hangisinde imge kul-
               Ölümüm birden olacak seziyorum.
                                                                   lanılmamıştır?
               Hem kötüyüm karanlığım biraz çirkinim
               Aysel git başımdan istemiyorum.                     A)  Dalga dalga hücum edip pişmanlıklar
                                                                      Unutuşun o tunç kapısını zorlar
                                                                   B)  Ve ruh, atılan oklarla delik deşik

        8.   Şeb-i yeldâyı müneccimle muvakkit ne bilir               İşte, doğduğun eski evdesin birden
            Mübtelâ-yı gama sor kim geceler kaç saat               C)  Ateşten kızaran bir gül arar da,
                                                                      Gezer bağdan bağa çoban çeşmesi,
            Bu beyitte altı çizili sözlerle yapılan edebî sanat aşağıda-
                                                                   D)  Sabahleyin gökyüzü parlak, ufuk açıktı,
            kilerden hangisidir?
                                                                      Güneşli bir havada yaylımız yola çıktı...
            A) Teşbih          B) Teşhis           C) Tenasüp
                                                                   E)  Uykuya varmış gibi görünen yılan yollar
                      D) Tecahülüarif                   E) Tezat      Başını kaldırarak boşluğu dinliyordu.



         50
   47   48   49   50   51   52   53   54   55   56   57