Page 102 - 3 Adım TYT Türkçe

TÜRKÇE 3. ADIM

2021 TYT 2021 TYT
5. Çoğu zaman, edebiyat yapıtlarındaki bireyselliğin yazardan 7. Orhan Veli’nin “Kitabe-i Seng-i Mezar”ını sevmemiz, onun,
kaynaklanan, yazarın bireyselliğinden yansıyan bir nitelik ol- Süleyman Efendi’de, gelmiş geçmiş sayısız silik insanı, basit
duğunu öne sürenlere rastlarız. Öylesine köklü bir inanıştır fakat ezelî dertleri içinde duymuş olmasındandır. Şiir, ister
ki bu, kesin doğruymuş gibi benimsenir. Derler ki edebiyat Sultan Süleyman’a ister Süleyman Efendi’ye yazılmış olsun
yapıtı, bir birey olan yazarın damgasını taşıdığı için bireysel- sanat bakımından birdir. Şiirde asıl olan, şairin duyuşunun
dir; yazar biricik olduğu için yapıtı da biriciktir. İlk anda doğ- başka türlü söylenmesine imkân olmayacak tarzda kelimeler-
ruymuş gibi görünen bu yargının, kesin olmak şöyle dursun, le kurulması ve benzersiz bir şiir iklimi yaratmasıdır.
birçok edebiyat yapıtı için düpedüz yanlış olduğunu söyle-
Bu parçada şiirle ilgili anlatılmak istenen aşağıdakilerin
yeceğim. Edebiyatta yapıtın bireyselliği ve biricikliği, yazarın
hangisidir?
bireyselliğine geri götürülebilen bir özellik değildir. Tersini
savunmak, anonim halk edebiyatı ürünlerinin, ortaklaşa ha- A) Kendinden önceki fikirlerin üzerine inşa edilebildiği ölçü-
zırlanmış yapıtların biricik olmadığı gülünçlüğüne düşmektir. de beğeni kazanır.

Aşağıdakilerden hangisi bu parçada savunulanları des- B) İnsanların paylaşmış olduğu duygu ve düşünceleri evren-
tekler niteliktedir? sel bir dille yansıtır.
C) Toplumun farklı kesimlerinin hislerini duyurabildiği takdir-
A) Unutulmaması gereken bir şey var ki bireysellik, özerklik-
de geleceğe seslenir.
le bağlantılı olmasının yanında göreli bir kavramdır.
D) Konu ve üslup açısından yakaladığı başarı ölçüsünde şa-
B) Sanatçının kendi yaratıcılığıyla şekillendirdiği sözcükler-
irini ölümsüz kılar.
den oluşmuş bir yapıt, topluma mal edilemez.
E) İçerikten ziyade barındırdığı yeni ifade biçimleriyle
C) Tarihsel, toplumsal ve dilsel açıklamalar edebî bir yapıt
bir özgünlük kazanır.
ortaya koyan kişinin biricikliğini zedelemez.
D) İster kimliği belli bir kişi isterse pek çok kişi tarafından
üretilmiş olsun, biriciklik ancak yapıtın kendisindedir. 2021 TYT
E) Biricikliğin ne anlama geldiğini öğrenmek için bireysel ya- 8. Aşağıdaki parçalardan hangisi “Bir insan, doğuştan yete-
pıtlarla anonim yapıtları karşılaştırmak gerekir. neği düşük olduğu bir alanda başarılı olabilir mi?” sorusuna
cevap vermektedir?
A) Zekâ, sahibini şımartan hoş bir aroma gibidir. Zekâsına
güvenerek çalışmaya gerek duymadan ömrünü geçiren
insanlar tanıyorum. Bu kişiler, kalıtsal özellikleri sayesin-
de bir alanda başarılı olmakla yetinirken çok daha başarılı
olabilecekleri alanları gözden kaçırıyor.
2021 TYT
B) Beynin kendini değiştirebilmesiyle ilgili çalışmalar, onun
6. “İnsan kalbi, başkalarının duygularına ancak kendi tecrübe- bir alana yoğunlaştığında başarılı olmasını sağlayan be-
leri nispetinde açıktır.” der yazar. Peki, insan kendi tecrübe- ceriler kazanabildiğini gösteriyor. Sporcuların zamanla
lerine yani onlardan bir şeyler öğrenmeye ne kadar açıktır? kaslarını güçlendirmesi gibi beyin de yeni nöral bağlantı-
Kendinin farkında olduğu, kendisi üzerine düşünmeye katlan- lar kurarak kendini geliştirebiliyor.
dığı kadar... C) Zekâ testleri aklın sihirli bir göstergesi olmaktan ziyade
belli bir tür testi çözme becerisini ölçen araçlardır. Testte
Aşağıdakilerden hangisi bu parçadaki düşünceyi destek-
başarılı olan kişilerin yeteneklerinin yüksek olduğu değil,
ler niteliktedir?
sorulara cevap verme konusunda diğerlerinden daha iyi
A) İnsanı anlamak; kendini tanımak, duyumsamak ve yo- eğitim aldığı söylenebilir.
rumlamaktan geçer.
D) Bireysel farklılıklar üzerine yapılan çalışmalar, daha önce
B) İnsan toplumla etkileşim kurduğu ölçüde kendine yönelik göz önüne alınmamış olguların araştırılmasına öncülük
farkındalık geliştirir. ediyor. Hepimizin günlük hayatta “Babası ve annesi yete-
C) Tecrübeleriyle arasına mesafe koyan insan, yeni dene- nekli, elbette yetenekli olacak çocuk!” demesi, bu araştır-
yimlere açık olur. malarla bilimsel olarak kanıtlanıyor.
E) Herkes kendi belleğini geliştirmeyi öğrenebilir ama her
D) İnsanın başkalarıyla özdeşim kurması, aynı deneyime or-
şeyi hatırlar diye bir kural yok. İnsan beyni kendinden
tak olmasına bağlıdır.
beklenen davranışları yerine getirmeye odaklanır ama
E) Topluma duyarlı insan, başkalarının düşüncelerine göre
tersi de olabilir. Örneğin hatırlamak istediği bir olayı unu-
davranmaya meyillidir.
turken unutmak istediklerini hatırlayabilir.

100