Page 135 - Biyoloji - 10 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

66 BİYOLOJİ 10 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

2. Avlan Gölü, bölge ikliminde nasıl bir değişime neden olmuştur?

Yönerge Grafiği inceleyiniz. Metni okuyarak soruları yanıtlayınız.

Grafik 1: 2004-2019 Yılları Arasında Amazon'daki Ormansızlaştırma
3. Avlan Gölü’nün kurutulması, bölge ekosisteminde ne gibi değişimlere yol açmış olabilir?
Yıllık ormansızla tırma (km )
2
30.000

25.000

20.000

4. Avlan Gölü’nde kurutulan alandaki yeraltı sularının daha derine çekilmesinin nedeni hakkında ne-
ler söyleyebilirsiniz? 15.000

10.000

5.000

0 Yıllar
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

5. Sizce sıtmayla mücadele etmek için gölün kurutulması zorunlu muydu? Daha etkin çözüm önerileri
sunabilir misiniz? Doğal ekosistemlerin biyolojik çeşitliliğini koru-
mak, 21. yüzyılda insanlar için en önemli sorun-
lardan ve görevlerden biridir. Biyolojik çeşitlilik,
sürdürülebilir kalkınma ve doğal çevrenin korun-
ması bağlamında çok önemli bir konudur. Biyolojik
çeşitlilik; bitki, hayvan, mantar, bakteri ve mikro-
organizma gibi türlerin işbirliğiyle oluşur. Örneğin,
Amazon'daki tropikal yağmur ormanlarında çok
fazla biyolojik çeşitlilik vardır. Çünkü bu ormanda
6. Türkiye’de, Avlan Gölü’ne benzer şekilde tahrip edilmiş doğal ekosistem alanları var mıdır? Tahrip birçok bitki, hayvan, mantar ve bakteri türü birbir-
edilmiş ekosistemlerin yeniden eski hâline dönmesi ve biyolojik çeşitliliğin yeniden oluşması kısa leriyle iletişim içinde yaşamaktadır. Amazon eko-
sürede gerçekleşebilir mi? sistemlerinde, henüz tam olarak keşfedilmemiş veya
tanımlanmamış birçok bitki ve hayvan türü vardır. Amazon yağmur ormanları, Dünya üzerindeki doğal
ekosistemin benzersiz biyolojik zenginliğidir. Dünya'da oksijenin %60’ını üreten doğal orman ekosiste-
minin de en büyük birimidir. Bu nedenle Dünya’nın akciğerleridir denilebilir. Bu ormanlar yeryüzünde
çeşitliliğin en zengin olduğu alanları oluşturur. Tropikal yağmur ormanları, yeryüzündeki kara yüzeyi-
nin yaklaşık %6’sını kaplamakla beraber karalar üzerindeki türlerin yaklaşık %50’sine ev sahipliği yapar-
lar. Kısa mesafeler içinde yüzlerce ağaç türü bir arada görülebilir. Yağmur ormanlarının kıyıya yakın olan
yerlerinde ve gelgit sahalarında mangrov ormanları yayılış gösterir. Ancak bu ormanlar her geçen gün
tahrip edilmektedir. Amazon'da ağaç kesme davranışı büyük oranda artmıştır. Her geçen gün bu eşsiz
biyolojik çeşitliliğin ölçeği azalmakta ve buna bağlı olarak birçok canlı organizma türü yok olmaktadır.

134
Hazırlayan: Hülya TOKGÖZ