Page 137 - Biyoloji - 10 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı
P. 137
67 BİYOLOJİ 10 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
1. Amazon ormanlarının tahribatının ekolojik dengenin korunmasındaki rolünü tartışınız.
Yönerge Aşağıda Caretta caretta’nın özellikleri ile ilgili bir metin verilmiştir. Metinden yararlanarak soruları
cevaplayınız.
2. 2004 yılında Dünya üzerinde gerçekleşen küresel ısınmayı grafikteki verilere göre analiz ediniz.
N san ayı çer s nde ç leşmeye
başlayan Caretta caretta’lardan Den ze ulaşma yavrular ç n
d ş b reyler yumurta bırakmak
3. Dünya üzerindeki doğal ekosistemin önemli biyolojik zenginliği olan Amazon yağmur ormanları- Okyanusları kat eden sev ml ç n sah le çıkarken, çevreden zorlu b r süreçt r. Öncel kle
nın tahribatını azaltmak için neler yapılması gerektiğiyle ilgili görüşlerinizi belirtiniz. den z kaplumbağalarından gelecek uyarılara karşı çok yumurta avcılarından
kurtulmaları gerek r.
Caretta caretta ( r baş den z hassastırlar, kend ler n güvende Köpekler, t lk ler, kum
kaplumbağası) beslenme, h ssetmezlerse yuva yapmadan yengeçler Caretta caretta
kışlama ve yuvalama den ze ger dönerler. Yuvaya yuvalarını eşeleyerek
dönemler ç n farklı bırakılan yüzlerce yumurtadan yumurtaları yerler. Yumurta-
ülkeler n sah ller n terc h sadece b r tanes er şk n hâle dan çıkmayı başaran Caretta
eder. Türk ye’dek Patara, geleb l yor onun da yumurta caretta’lar den z parıltısı ve ay
Çıralı ve İztuzu sah ller bırakacak olgunluğa er şeb lmes ışığı sayes nde den ze
Caretta caretta’ların yumurt- ç n 20 yılın geçmes gerek yor. ulaşırlar. Sah ldek ışıklar
lamak ç n terc h ett kler Caretta caretta’ların c ns yet n yavruların den z yer ne ters
sah llerden sadece b rkaç sıcaklık bel rler. Yuva der nl ğ yöne yönelmes ne karada
4. Grafikteki verileri analiz ederek orman tahribatları açısından 2009 ile 2019 yıllarını karşılaştırınız. tanes d r. sıcaklığı 30 °C üzer nde se kaybolup g tmeler ne neden
Amazon’daki biyolojik çeşitliliğin bu durumdan nasıl etkilenmiş olabileceğini tartışınız. yumurtadan d ş b reyler, 30 °C olur.
altında se erkek b reyler çıkar.
5. 2019 yılında Dünya’da yaşanan kuraklık ve sel gibi doğal afetleri grafikteki verilere dayanarak or-
mansızlaştırma yönünden analiz ediniz. Caretta caretta’ları bekleyen
tehl keler n başında köpek
Dünya Doğayı Koruma balıkları gelmekted r. Fakat
Yavru ve genç Caretta B rl ğ ’n n (IUCN) kırmızı yapılan çalışmalar sonucunda
caretta’ların bes n kaynakları l stes nde bulunan Caretta Caretta caretta’ların ölüm
su yosunları g b plankton k caretta’lar alınan önlemler nedenler n n büyük çoğun-
canlılardır. Yet şk n Caretta sayes nde tehl kede “EN” lukla nsan kaynaklı olduğu
caretta’lar se etç l hayvanlar- statüsünden “Duyarlı (UV)” bel rlenm şt r. Den ze atılan
dır. Çene kasları çok kuvvetl statüsüne nmey başardılar. plast k poşet ve ş şeler y yen
olduğu ç n yumuşakçaları ve Bu sev nd r c b r haber olsa Caretta caretta’lar ölmekted r.
da tehl ke hâlâ sürmekte,
den z analarını çok rahat Caretta caretta’ların nes ller Den z araçlarının çarpması
y yeb l rler. le b l nçl avlanmalar veya
azalmaya devam etmekted r. balıkçı ağlarına takılmalar da
d ğer ölüm nedenler
arasında yer almaktadır.
136
Hazırlayan: Hülya TOKGÖZ
