Page 152 - Biyoloji - 10 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 10

CEVAP ANAHTARLARI
ç) c) Erkek arı, döllenmemiş yumurtanın mitoz bölünmeleriyle
meydana geldiği için vücut hücrelerinin genetik yapısı üreme
hücrelerinin genetik yapısıyla aynıdır. Üreme hücrelerini mi-
toz bölünmeyle oluşturur.
Etkinlik No: 10 - Zencefil
1. Evet aynıdır. Rizom bir gövde çeşididir. Parçalar aynı gözdeden
alındığı için genetik yapıları aynıdır. Bu parçalardan gelişen zen-
cefillerin de genetik yapısı aynıdır. Eşeysiz üreme çeşitlerinden
4. a) Profaz evresinde kromatit sayısı 16, kromozom sayısı 8’dir. vejetatif üremedir.
b) Anafaz evresinde hücrenin bir kutbundaki kromozom sayısı 2. Kırmızı çiçekli zencefil mayozla üreme hücreleri oluşturur. Bu
8'dir. hücrelerin genetik yapısı farklıdır. Kırmızı çiçekli zencefilde hem
kırmızı çiçek hem de sarıçiçek geni vardır. Mayozla oluşturduğu
c) Kromozom Sayısı
sarı çiçek genlerinin birleşmesiyle sarı çiçekli zencefil oluşur.
3. Cevap A. Kontrollü deneyde sadece incelenen faktör değiştiril-
16 melidir. Diğer değişkenlerin tamamı aynı olmalıdır. Burada tek
değişken çevre koşullarıdır. Bitkilerin aynı genetik yapıda olma-
ları gerekmektedir. Bir bitkinin tohumlarından yetişen bitkilerin
8
İnterfaz genetik yapısı aynı değildir. Çünkü tohum farklı genetik yapıya
Profaz Anafaz Telofaz S tok nez sahip üreme hücrelerinin döllenmesiyle oluşmaktadır.
Metafaz
4. Eşeysiz üreme çeşitlerinden rejenerasyonla üremeye benzerlik
Hücre Döngüsü gösterir. Örneğin denizyıldızının kolundan alınan bir parçadan
Etkinlik No: 8 - Mitozun Aşamaları yeni bir denizyıldızı oluşabilmektedir.
1. Metin ve Ayşe doğru açıklama yapmıştır. Yusufun anlattığı olay Etkinlik No: 11 - Eşeysiz Üreme ve Mercan Resifleri
profazda gerçekleşir. Tuğba'nın açıklaması yanlıştır. Telofaz ev- 1. Mercanlarda tomurcuklanma ile üreme, mitoz bölünme ile ger-
resinde hücre henüz bölünmemiştir. Hücrede iki çekirdek vardır. çekleşir. Dişi ve erkek birey görev almaz. Üreme hücreleri oluştu-
Hücredeki kromozom sayısı başlangıçtaki hücrenin iki katıdır. rulmaz. Bu nedenle eşeysiz üreme kabul edilir.
2. a)Profaz, 6 kromozom 2. Eşeysiz üremede tek bir ata canlı vardır ve oluşan bireyler bu can-
b)Anafaz, 12 kromozom lının tıpatıp aynı özelliklerini taşır. Eşeyli üremede ise 2 ayrı bire-
ye ait gametler (eşey hücreleri) birleştiği için oluşan canlı genetik
c)Telofaz, 12 kromozom yapıdan bu 2 bireye ait özellikleri de taşıyabilir.
ç)Metafaz, 6 Kromozom 3. Eşeyli üremede oluşturulan gametler (eşey hücreleri) suya bırakıl-
3. 16 hücre oluşur. Kromozom sayıları 2n=18 dir. dığı için bir araya gelme şansı azdır fakat tomurcuklanarak üre-
4. Sitokinez, hayvan hücrelerinde hücrenin ortadan boğumlana- mede ana canlının vücudundan doğrudan yeni bir canlı oluşur.
rak, bitkilerde ise ara lamel oluşumu ile gerçekleşir. Boğumlanma 4. İlk hipotez olarak, çevre koşulları, dış etkenler, deniz suyu sıcak-
mikroflamentler yardımyla, ara lamel Golgi cisimciği tarafından lığı ve iklim şartları gibi etkenler bir bireyden tomurcuklanma ile
yapılmaktadır. oluşmuş iki mercanın birbirinden farklı olmasına neden olabilir.
5. c,a,ç,b İkinci hipotez, Yavru mercanlardan birinde meydana gelen mu-
tasyon bu canlının genetik yapısında ve dış görünüşünde değişi-
6. a-3, b-4, c-1, ç-2 me neden olmuş olabilir.
Etkinlik No: 9 - Avantaj Mı? Dezavantaj Mı? 5. Çilek, sürünücü gövdesini toprağa değdirerek köklendirir ve yeni
1. Oluşan yavrunun kromozom sayısı annesinin kromozom sayısı bir çilek oluşturur. Mekanizma mercanların tomurcuklanma ile
ile aynıdır. Mayoz ile oluşan hücreler haploit kromozomludur. üremesine benzer.
Mayoz sonucu oluşan iki hücre birleştiği için diploit kromozomlu 6. Eşeyli üremede her iki bireye ait 2 ayrı üreme hücresi olduğundan
bir yavru oluşur. kalıtsal çeşitlilik artacaktır, buna bağlı olarak da çevre koşullarına
2. Partenogenez ile oluşan yavrunun genetik yapısı ata bireyle aynı uyum ve dayanıklılık daha fazla olacaktır. Bir eşeysiz üreme şekli
olmaz. Çünkü ata birey üreme hücrelerini mayoz bölünmeyle olan tomurcuklanarak üremede ise kalıtsal çeşitlilik ve çevre ko-
oluşturduğu için gen alış-verişi ve homolog kromozomların rast- şullarına dayanıklılık daha azdır.
gele kutuplara çekilmesi gibi etmenler yüzünden çeşitlilik göste- Etkinlik No: 12 - Nesli Devam Ettirme
recektir. 1. Görsellerdeki canlıların üremesini sağlayan hücre bölünmesi çeşidi
3. Erkeklerin bulunmasının zor olduğu ve çevre baskısının yüksek mitoz bölünmedir. Mitoz bölünme insanlarda yaraların iyileşme-
olduğu zamanlarda, soyun tükenmesini önleyici olması nede- sini, doku düzeyinde yenilenmeyi, büyümeyi ve gelişmeyi sağlar.
niyle eşeysiz yolla üreyen komodo ejderi avantaj sağlardı. Ancak 2. Üreme hücrelerinin oluşmaması, döllenme olayının gerçekleş-
bu şekilde üremede genetik çeşitlilik çok az olacağı için çevresel memesi, tek bir ana canlıdan yeni bireylerin oluşması ve kalıtsal
değişikliklere zor direnecek ve populasyonun yok olması hızla- çeşitliliğin görülmemesi görsellerdeki canlıların eşeysiz olarak
nacaktır. Eşeyli üreyen komodo ejderi değişen çevresel koşullara ürediğinin kanıtıdır.
daha iyi uyum sağlar. Hidra: Tomurcuklanma
4. a) Kraliçe arı yumurtalarını mayoz bölünmeyle oluşturduğu için Çilek: Vejetatif Üreme(Sürünücü Gövdeyle Üreme)
kalıtsal çeşitlilik hem dişi hem de erkek arılarda görülür. Planarya: Rejenerasyonla Üreme
b) Erkek arılar yumurtadan partenogenez ile oluştuğu için haplo- Paramesyum: Bölünerek Üreme
it, dişi arılar (kraliçe ve işçi) ise döllenme sonucu oluştuğun- 3. Paramesyum diğer canlılardan daha hızlı bir şekilde ürer. Çünkü
dan diploittir. Erkek arıların kromozom sayısı dişilerin yarısı paramesyum tek hücreli bir canlıdır. Paramesyumda bölünerek
kadardır. üreme görülür ve bölünerek üremenin temeli mitoz bölünmeye

151