Page 50 - Biyoloji - 10 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı
P. 50
Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 10 24
1.ÜNİTE > Hücre Bölünmeleri Kazanım 10.1.2.2. Eşeyli üremeyi açıklar.
Genel Beceriler: Tahmin Etme Becerisi, Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Verileri Yorumlama ve Sonuç
Çıkarma Becerisi, Çıkarım Yapma Becerisi
Etkinlik İsmi CANLILARIN ÜREME SERÜVENLERİ 25 dk
Amaçları Eşeyli üremenin özelliklerini anlayabilmek. Bireysel
Yönerge Aşağıda eşeyli üremenin özellikleri ile ilgili bir metin verilmiştir. Metinden yararlanarak soruları
cevaplayınız.
ÇİÇEKLERİN YAPISI
Belgesel “Ç çekler n yapısı”bölümü le başlıyordu. Ç çeklere ne kadar üstün körü baktığımı o zaman
anladım. Ben bütün ç çekler n yapılarının aynı olduğunu zanned yordum. Öyle değ lm ş. Belgeselde ç çekler
tam ç çek, d ş ç çek ve erkek ç çek olmak üzere üçe ayrılıyor ve ç çekler n yapısı şek lde g b göster l yordu
(Görsel 1.) İç nde sadece d ş organ bulunan ç çeklere d ş ç çek, sadece erkek organ bulunan ç çeklere erkek
ç çek, hem d ş hem erkek organ bulunduran ç çeklere de tam ç çek den yordu. D ş ve erkek ç çekler de eks k
ç çek olarak adlandırılıyormuş.
Eks k Ç çek Eks k Ç çek Tam Ç çek
(D Ç çek) (Erkek Ç çek)
Görsel 1: Ç çekler n yapısı
ÇİÇEKLERİN DE EVİ VARDIR
Ben daha şaşkınlığımı üzer mden atamadan ekranda b r yazı daha bel rm şt , “Ç çekler n de evler vardır”.
Erkek ve d ş ç çekler aynı b tk üzer nde bulunursa o b tk tek evc kl , ayrı b tk ler üzer nde bulunursa k
evc kl olarak tanımlanıyordu (Görsel 2).Tek evc kl b tk ler, k evc kl b tk lere göre daha kolay üreyeb l yor-
muş. Erkek ve d ş ç çekler aynı b tk üzer nde olduğu ç n tozlaşma olayı daha çabuk gerçekleş yormuş; fakat
genler aynı b tk n n ç çekler nden geld ğ ç n genet k çes tl l k, k evc kl b tk lere göre daha az oluyormuş.
Görsel 2: Tek evc kl b tk İk evc kl b tk
ÜREMEK STRATEJİ İ İDİR
Belgeselde hayvanlarda eşeyl üreme olayı da anlatılıyordu. Bu belgesel sayes nde hayvanların üreyeb lmek
ç n ne tür stratej ler gel şt rd kler n gördüm. Belgeselde d ş alabalık suyun der n kısımlarında kuyruğu le
der n b r çukur açıyor ve buraya b r seferde b n n üzer nde yumurta bırakıyordu. D ş alabalığın arkasın-
dan gelen erkek alabalık se spermler n yumurtaların üzer ne bırakıyor ve döllenme su çer s nde gerçekle-
ş yordu. İç döllenme gösteren hayvanların ş b raz daha zordu. Bu hayvanların önce kend ler ne b r eş
bulması ardından da kur yaparak onu ç leşmeye kna etmes gerek yordu.
GENETİK ÇE İTLİLİK KOLAY OLU MUYOR
Belgesel b tt ğ nde eşeyl üremek ne zor şm ş ded m ç mden. Mayoz bölünme le gametler n (üreme
hücreler n n) oluşması, sonra gametler n b rleşmes çok yavaş lerleyen uzunca b r süreç. Bas t canlılar-
da, örneğ n bakter lerde üremek ne kolaydı k ye bölünerek kısa b r zamanda b nlerce b rb r n n kopyası
bakter oluşuyordu.
49
