Page 54 - Biyoloji - 10 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 10 26

2.ÜNİTE > Kalıtımın Genel İlkeleri Kazanım 10.2.1.1. Kalıtımın genel esaslarını açıklar.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Çıkarım Yapma Becerisi

Etkinlik İsmi “GEN - ETİK” ÖNLEM 25 dk
Amaçları Eşeye bağlı kalıtımı açıklayabilmek. Bireysel

1. Yönerge Charcot-Marie-Tooth hastalığı (CMT) ile ilgili verilen metni okuyunuz.

Aslı, birkaç yıl önce oğlu Ali'deki yürüme bozukluğunu görünce onu doktora götürür. Ali'ye Char-
cot-Marie Tooth denilen ve nadir görülen bir genetik hastalığın teşhisi konulur. Bu hastalık, Ali’nin mo-
tor ve duyu sinirlerini etkileyerek el ve ayak kaslarının zayıflamasına yol açmıştır. Aslı, hemen kardeşi
Sena’yı arayarak yeğeni Onur için genetik test yaptırmasını ister. Onur’da da aynı hastalık tespit edilir.
Aile bu olay üzerine bir genetik danışmana başvurur. Çünkü bu hastalığın nasıl aktarıldığını öğren-
mek ve önlem almak istemektedirler.
Genetik danışman, CMT hastalığının birçok tipi olduğunu ve her tipinin farklı şekillerde kalıtım özel-
liği gösterdiğini söyler. CMT1 tipi otozomal dominant, CMT4 tipi otozomal resesif ve CMTX’in ise X
kromozomuna bağlı çekinik bir genle aktarıldığını açıklar. Ailede akraba evlilikleri olup olmadığını
sorduktan sonra soy ağacını aşağıdaki gibi çıkarır.

Cem l Ay e

Aslı Vel Ahmet Sena Gönen

Onur

Al Merve Fuat

Can

2. Yönerge Aşağıdaki soruları metin ve soy ağacı bilgilerinden yararlanarak cevaplandırınız.

1. Bu ailede Charcot-Marie-Tooth hastalığının hangi tipi görülmektedir? Gerekçesiyle açıklayınız.

53