Page 82 - Biyoloji - 10 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı
P. 82

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü                                           BİYOLOJİ 10      40

             2.ÜNİTE > Kalıtımın Genel İlkeleri  Kazanım 10.2.1.2. Genetik varyasyonların biyolojik çeşitliliği açıklamadaki rolünü sorgular.
             Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi  Alan Becerileri: Çıkarım yapma becerisi

             Etkinlik İsmi                     DOĞRU MU? YANLIŞ MI?                             20 dk
             Amaçları   Genetik varyasyonların biyolojik çeşitlilikteki rolünü kavrayabilmek.   Bireysel

             1. Yönerge  Aşağıda genetik varyasyonların biyolojik çeşitliliği açıklamadaki rolü ile ilgili bir etkinlik verilmiştir.

              1.  Genetik varyasyonların biyolojik çeşitliliği açıklamadaki rolü ile ilgili hazırlanan etkinlikte Mete-
                han soruların hepsini doğru, Mert hepsini yanlış cevaplamıştır. Buna göre Metehan ve Mert hangi
                çıkışlara ulaşırlar?

              Üç farklı c ns altında sını andırılan on dört  sp noz türü Galapagos’un farklı adalarında yaşamaktadır.
              Bu kuşlar farklı adalardak  değ ş k bes n kaynaklarına uyum sağlayab lecek özelleşm ş gagalara sah pt r.
              İsp noz kuşlarının bu şek lde çeş tlenmes  varyasyona örnekt r.
                                        D                              Y

               H malaya tavşanının doğal olarak s yah olan    H malaya tavşanının ayakları, kulakları ve kuyruğu
               tüyler  tıraş ed lerek bu bölgeye sıcak su torbası   s yah, vücudunun d ğer bölümü  se beyazdır. Tavşa-
               konulursa yen  çıkan tüyler beyaz olur. Bu tavşan   nın beyaz tüyler  tıraşlanarak bu bölgeye buz parçası
               yavrulayacak olursa,yavrusu beyaz kürk reng n-  konulursa yen  çıkan tüyler s yah olur. Tavşanın tüy
               de olur.  Çünkü genler n  şley ş ndek  değ ş m   reng nde sıcaklığa bağlı olarak gerçekleşen bu
               kalıtsal olmuştur.                             değ ş m kalıtsal değ ld r.

                        D                Y                               D                Y

                 Kross ng over,        İnsanların güneş           Alb noluk, altı      pH değer  farklı
                   homolog            altında der ler n n       parmaklılık, down    topraklarda ortanca
                kromozomların           bronzlaşması           sendromu, hemof l  ,   b tk ler n n değ ş k
               mayoz I’de rastgele     kalıtsal olmayan        orak hücre anem s  ve   renkte ç çek açması
               ayrılması, döllenme    varyasyona örnekt r.      kanser  nsanlarda       mutasyondur.
                 ve mutasyonlar                                 görülen mutasyon
              kalıtsal varyasyonlara                              örnekler d r.
                  sebep olur.           D           Y
               D           Y                                    D         Y           D          Y
              Yen  genet k   Arı larvaları-  Tek   Rekomb -  Kross ng   Kross ng   Mutasyonlar   Mutant
              komb nas-   nın polen  le   yumurta   nasyonlar   over   over her    canlının   organ zma-
               yonların    beslemes      k zler n n   sonucu   mayozun   mayozda   üreme     ların DNA
               oluşması    sonucu  şç     farklı    ortaya   anafaz I   olmak    hücreler nde,  ya da RNA
              rekomb nas-  arıların, arı   sev yede   çıkan   evres nde   zorunda   üreme ana   d z l m nde
               yondur.      sütüyle    zekâya sah p  farklılıklar,   olur.  değ ld r.   hücreler nde   kalıcı
             Rekomb nas-   beslenmes    olmaları   kalıtsal             Olursa     ve vücut   değ ş kl kler
                yonlar     sonucu  se   mod f kas- varyasyon-          genet k   hücreler nde   meydana
               fenot p k   kral çe arının   yon örneğ -  lardır.       çeş tl l k   meydana gel r,  gelm şt r.
               çeş tl l ğ    oluşması     d r.                          artar.     sonrak
                artırır.   mutasyon                                                nes llere
                           örneğ d r.                                              aktarılır.

                D   Y        D  Y        D   Y      D  Y      D   Y     D   Y      D   Y       D   Y

               1    2       3    4      5     6    7    8     9   10   11   12    13   14     15   16
                çıkı         çıkı        çıkı       çıkı       çıkı      çıkı       çıkı       çıkı


                            Metehan                                                 Mert



                                                                                                    81
   77   78   79   80   81   82   83   84   85   86   87