Page 131 - COĞRAFYA 10. SINIF BECERİ TEMELLİ ETKİNLİK KİTABI

COĞRAFYA 10 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

CEV
CEVAP ANAHTARLARIAP ANAHTARLARI
4. Nüfusu hızlı artan ülkeler ile demografik dönüşüm yaşayan ül- 4. Himalayalar, Tibet Platosu, Orta Asya’nın dağlık kesimleri,
kelerin ortak sorunu ülke üretimine katılmayıp üreten nüfusa Kafkaslar, Alpler, Kayalık Dağları dünyada nüfusun yüksel-
bağımlı olan nüfusun artmasıdır. Fakat ilkinde genç bağımlı tiye bağlı olarak seyrekleştiği belli alanlardır. Dağlık ve en-
nüfus artarken demografik dönüşüm yaşayan ülkelerde yaş- gebeli alanlar gerek sıcaklığın düşük oluşu gerekse tarıma
lı bağımlı nüfus artar. Genç bağımlı nüfus potansiyel iş gücü uygun alanların azlığı nedeniyle insanların devamlı olarak
olduğundan eğitimine yapılan yatırım ile ülke için bir gelecek yerleşmesine uygun değildir. Bunlara ulaşım koşullarının
vaat eder. Fakat yaşlı bağımlı nüfus için büyük yatırımlara ihti- güçlüğü de eklenince, dağların yerleşme bakımından elveriş-
yaç olmamasına karşın ülke üretimine katkı sağlamasını bekle- sizliği daha da belirginleşir.
mek mümkün değildir.
5. Yoğun Nüfuslu Bölgelerdeki Ekonomik Faaliyetler: Modern
5. Demografik dönüşüme ilk başlayan ve daha önce tamamlayan geçim tarımı ve sanayi, modern karışık tarım ve sanayi.
ülkeler sanayisi gelişmiş ve hizmet üretimi fazla olan ülkelerdir. Seyrek Nüfuslu Bölgelerdeki Ekonomik Faaliyetler: Yüksek
Gelişmişlik düzeyi yüksek olan ülkelerde bu verilerin nüfusun enlemlerde ilkel geçim tarımı, ilkel ticari hayvancılık ve gö-
diğer özelliklerini de etkilediğini ve doğum oranlarını düşürdü- çebe hayvancılık faaliyetleri.
ğünü görmekteyiz. Demografik dönüşüme direnen veya geç katı- Modern geçim tarımı veya modern karışık tarım yapılan sa-
lan ülkelerin ise gelişme süreçlerinin devam ettiğini ve ekonomik halar aynı zamanda sanayinin de gelişmiş olduğu yerlerdir ve
anlamda gelir seviyelerinin düşük olduğunu görmekteyiz. Genel yoğun nüfusludur. Yoğun nüfuslu bölgelerde sanayinin daha
olarak hem ekonomik hem de sosyal anlamda gelişmiş ve mo- ön planda olduğu göze çarpmaktadır. Tarımsal faaliyetler de
dernleşmiş ülkelerin birçoğu erken başladığı bu süreci tamam- modern yöntemlerle sürdürülmektedir. Seyrek nüfuslu saha-
lamıştır. Nüfus özellikleri ülkelerin ekonomik verileri ve sosyal larda ise fiziki şartların da etkisiyle ekonomik getirisi daha
özellikleri ile çok yakından ilişkili olduğundan ülkenin yaşadığı düşük ürünlerin geçim amaçlı tarımının yapıldığı veya yine
gelişmelerden en çok etkilenen verilerdir. Dolayısıyla modernleş- ilkel yöntemlerle hayvancılık faaliyetlerinin yapıldığı görül-
me anlamında daha geri planda olan ülkelerde bu süreç henüz ya mektedir.
başlamamış ya da tamamlanmamıştır.

Etkinlik No.: 37
1. Yönerge
Etkinlik No.: 36 ALMANYA-2020 KONGO-2020
1. Yönerge
1. Yoğun Nüfuslu Alanlar: ABD’nin doğusu, Meksika, Brezil-
ya, Batı Avrupa, Nil Deltası, Nijerya, Güney Asya, Güneydo-
ğu Asya, Doğu Asya.
Seyrek Nüfuslu Alanlar: Kanada’nın kuzeyi, ABD’nin iç ke-
simleri, Amazon Havzası, İskandinav ülkeleri, Sibirya, Kuzey
Afrika, Güneybatı Afrika, Orta Asya, Avustralya’nın iç ke-
simleri, Arktika, Antarktika.

2. Nüfusun Yoğunlaştığı İklimler: Muson iklimi, tropikal ikli-
min görüldüğü sahaların yüksek kesimleri, ılıman okyanusal
iklim, Akdeniz iklimi.
Bu iklimlerin ortak özelliği yıllık sıcaklık ortalamalarının 2. Yönerge
yıl boyunca sıfırın üzerinde olması ve yıllık yağış miktarı ba-
kımından nemli veya yarı nemli bölgeler olmalarıdır. Ayrıca 1. Piramitleri çizdikten sonra, piramitten çıkarılabilecek doğum
iklim şartlarına bağlı olarak bu sahaların su varlığı ve toprak ve ölüm oranları, yaşlı ve çocuk sayıları gibi verilere baka-
verimi iyi durumdadır. Tüm bu faktörler nüfusun bu sahalar- rak üçgen şekilli piramidin Kongo’ya ve çan şekilli piramidin ise
da yoğunlaşmasını sağlamıştır. Almanya’ya ait olduğu görülür.

2. Almanya’nın piramidine bakıldığında tabanının dar olması dü-
3. Nüfusun Seyrekleştiği İklimler: Kutup iklimi, tundra iklimi, şük doğum oranlarını, üst kısmının geniş olması yaşlı nüfusun
yüksek dağ iklimi, sert karasal iklim, çöl iklimi, tropikal ik- fazla ve ortalama yaşam süresinin fazla olduğunu göstermekte-
limin görüldüğü sahaların alçak kesimleri. dir. Kongo’da ise bu durumun tam tersi yani tabanının gittikçe
tropikal iklimin alçak kesimlerinin seyrek nüfuslu olması genişlemesi yüksek doğum oranlarını ve çocuk nüfusun
çok yüksek nemlilik ve yoğun bitki örtüsü ile açıklanabilir. fazla olduğunu, üst kısmının dar olması yaşlı nüfusun ve orta-
Bu iklim bölgelerinde insanlar yaşamak için daha yüksek sa- lama yaşam süresinin az olduğunu göstermektedir.
haları tercih ederler. Çöl iklimi yıllık yağış miktarının çok
düşük olmasına bağlı olarak seyrek nüfuslanmıştır. Suyun 3. Çan şekilli piramide sahip Almanya’da yaşlı nüfusun fazla
%49
yetersizliği ve toprağın verimsizliği bu iklim bölgelerinde olması bu tür bir durumun olduğunu ve çeşitli sorunların
nüfusu sınırlandırmıştır. Diğer iklimlerin seyrek nüfuslu ol- varlığını gösterir. Şöyle ki, yaşlı-bağımlılık oranında artış olur
masının ortak sebebi ise yıl boyunca etkili olan düşük sıcak- ve ülke ekonomisi bundan olumsuz etkilenir. Nüfus, enerji ve
lıklardır. Kutup ve tundra ikliminde tarımdan söz edilemez- dinamizmini kaybeder. Çalışabilir nüfus azalmaya ve iş gücü
ken sert karasal iklimde ve yüksek dağ iklimlerinde tarımsal açığı oluşmaya başlar. Ülke dışından işgücü temini başlar ki bu
faaliyetler çok sınırlıdır. durum ülkenin geleceği için daha farklı sorunlara neden olur.

130