Page 132 - COĞRAFYA 10. SINIF BECERİ TEMELLİ ETKİNLİK KİTABI

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü COĞRAFYA 10

CEV
CEVAP ANAHTARLARIAP ANAHTARLARI
4. Üçgen şekilli piramit gelişmemiş ülkelerin özelliklerini gösterir. Etkinlik No.: 39
Ekonomik anlamda bu ülkelerde;
• Kişi başına düşen milli gelir düşüktür. Yönerge
• Büyük oranda mamul madde ithalatı ve ham madde ihracatı
yapılır. 1. Nüfus yoğunluğu toplam nüfusun yüz ölçümüne bölünme-
• Tarım sektöründe çalışanların oranı diğer sektörlere göre siyle elde edilmektedir. Dolayısıyla nüfus fazlalığı yoğunlu-
yüksektir. ğun fazla olması için yeterli değildir. Konya ilinin yüz ölçümü
2
• Nitelikli iş gücü imkânları azdır. büyük olduğu için km ye düşen kişi sayısı Trabzon’dan daha
2
2
• Gelir dağılımında dengesizlik vardır. azdır (Konya’da km ye 2.232.374 kişi/40.838 km =54,7 kişi,
2
Bu durumun tam tersi ise çan şeklinde piramide sahip Almanya Trabzon’da ise 808.974 kişi/4.628 km =74,7 kişi düşmektedir. ).
için söylenebilir.
2. Seyrek / Sık Fiziki Beşerî
İller Nüfus Etmenler Etmenler
3. Yönerge
1 Muğla Seyrek Nüfuslu ✓
1. Birleşik Arap Emirliklerinin özellikle 2020 yılına ait piramidin-
de 25-29, 30-34 ve 35-39 yaş aralığındaki erkek nüfusun oranın- 2 Bursa Sık Nüfuslu ✓ ✓
da bir dengesizlik göze çarpmaktadır. Bu dengesizliğin nedeni 3 Trabzon Sık Nüfuslu ✓
dış göçtür. Özellikle 1950’lerden sonra başlayan inşaat sektörü
başta olmak üzere diğer sektörlerde çalışmak için ülkeye gelen 4 Ağrı Seyrek Nüfuslu ✓
erkek nüfus, zaman içerisinde piramidin bu kısmının daha ge- 5 Hakkari Seyrek Nüfuslu ✓
niş olmasına neden olmuştur.
6 Şanlıurfa Sık Nüfuslu ✓ ✓
3. Çanakkale’nin sözü edilen olumlu koşullarının yanında
Etkinlik No.: 38 önemli ulaşım yollarına uzak olması, ulaşımla birlikte ticaret
vb. etmenlerin gelişmemesine bu nedenle de ilin az nüfuslan-
Yönerge masına neden olmuştur.
1. Aynı şekilde değişim göstermemiştir. Nüfus sürekli artarken 4. a) Bu genelleme hem fiziki hem de beşerî koşullarla ilgilidir.
artış hızı, bazı dönemlerde artış bazı dönemlerde ise azalma Kıyılarda iklim koşullarının elverişli olması ve verimli
yönünde değişim göstermiştir. Bazı dönemlerde de yaşanan kıyı ovalarının varlığı, tarımsal faaliyetlerin gelişmesini;
sosyal, ekonomik vb. olaylar nüfusun aynı oranda artmamasına Akdeniz kıyılarında su sıcaklığı ve uzun güneşlenme sü-
neden olmuştur. Örneğin II. Dünya Savaşı öncesi ve sonrasın- resi, deniz turizminin gelişmesini; denizlerimiz ise başta
daki artış oranı aynı olmamıştır. Karadeniz olmak üzere balıkçılık faaliyetlerinin gelişme-
sini sağlamıştır. Ayrıca ticaret ve yat limanları ticaret ve
2. 1940-1945 yılları arasındaki dönemde II. Dünya Savaşı’nın et- turizmin gelişmesini sağlamıştır. Bu durumlar kıyılarda
kilerine bağlı olarak erkeklerin silahaltına alınması, evlilik ve nüfusun iç kesimlere göre daha yoğun olmasında etkili
doğumların azalması, ayrıca bebek ölüm oranlarının fazlalığı olmuştur.
bu dönemdeki artışın en az olmasına neden olmuştur. 1955- b) Bu genellemeye uymayan il örnekleri Ankara ve Gaziantep
1960 yılları arasındaki dönemde ise II. Dünya Savaşı koşulları- olabilir. Ankara, başkent olması nedeniyle idari özelliğin-
nın sona ermesiyle birlikte evlilik ve doğumların artması, sağlık den, ayrıca sanayi ve ticaretin gelişmiş olmasından dolayı
koşullarının iyileşmesiyle ölümlerin azalması bu dönemin nü- yoğun bir nüfusa sahiptir. Gaziantep ise önemli ulaşım
fus artış hızının en fazla olmasını beraberinde getirmiştir.
yollarının kesişme noktasında bulunması ve ticaret etkin-
liğinin fazla olmasından dolayı yoğun nüfusludur. Kasta-
3. Grafikteki değişime bakıldığında sanayi ve hizmet sektöründe monu ve Sinop’un da kıyıda yer almalarına rağmen yer şe-
çalışanlarda artış ve tarım sektöründe çalışanlarda ise sürekli killerinin engebeli oluşu, dağların kıyı boyunca uzanması,
azalma söz konusudur. Bu durum ülke ekonomisindeki geliş- iç bölgelerle bağlantılarının zayıflığı, diğer deyişle hinter-
meyi göstermektedir. Sanayi ve hizmet sektöründeki gelişme- lantlarının darlığı bu illerin seyrek nüfuslu olmalarına ne-
ler, yeni iş imkânlarının ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu den olmuştur.
sektörlerin sürekli gelişmesi zamanla kırdan kente göçün başla-
yıp gitgide artmasını sağlamıştır. Böylece kır nüfusunda azalma Etkinlik No.: 40
görülürken kent nüfusu artmıştır.
Yönerge
4. Ülkemizin yaş gruplarına göre nüfus değişimine bakıldığında
genç nüfustaki artışın azaldığı ve yaşlı nüfusun ise arttığı gö- 1. Trabzon ve Gümüşhane arasındaki nüfus özelliklerini etkileyen
rülmektedir. Bu durum gelecekte mevcut nüfusun yaşlanma- fiziki faktörler genel olarak bakı, iklim şartları ve bitki örtü-
sına, genç ve dinamik nüfusun azalmasına ve iş gücü ihtiyacı- sünden kaynaklanmaktadır. İnfografik görsele göre Trabzon’un
nın doğmasına neden olacaktır. Nitelikli ve dinamik nüfusun nüfusu ve nüfus yoğunluğu Gümüşhane’den daha fazlayken net
azalması, sağlık giderleri ile sosyal harcamaların artması gibi göç hızı daha azdır. Trabzon’un Doğu Karadeniz Dağları'nın
sorunlar da ekonomik açıdan çeşitli olumsuzlukların doğma- denize bakan yamacında yer alması diğer deyişle bakı durumu
sına yol açacaktır. ikliminin farklı olmasını beraberinde getirmektedir. İklimin et-
kisi ise ekonomik etkinliklere yansıyarak tarım, ormancılık ve
5. Ekonomik koşulların zamanla iyileşmesine bağlı olarak yeni turizm faaliyetlerinin gelişmesine ve iş imkânlarının artmasına
imkânların ortaya çıktığı yerlerde ayrıca eğitim, sağlık vb. sos- neden olmaktadır. İş imkânlarının fazlalığı da Trabzon’da nüfu-
yal imkânların fazla olması kırdan kente sürekli göç yaşanma- sun ve nüfus yoğunluğunun Gümüşhane’den fazla olmasına ve
sına neden olmaktadır. Bu durum, kırsalda doğum oranlarının buna karşın net göç hızının daha az olmasına neden olmakta-
yüksek olmasına rağmen kırsal nüfus oranının azalmasına yol dır. Gümüşhane’nin iç bölgede yer almasının sonucu olarak ik-
açmaktadır. limsel koşulları, ekonomisinin gelişmesine katkı sunmaktadır.

131