Page 161 - Fizik - 10 | Beceri Temelli

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü FİZİK 10

CEVAP ANAHTARLARI
Yer altında bulunan petrol, doğal Etkinlik No.: 51
Yer altı kaynaklarını gaz gibi madenleri çıkartarak
tespit etmek 1 Depremin oluşma şeklini ve yeryüzündeki etkilerini açıklaya-
millî ekonomiye kazandırmak.
bilir.
Buzdağlarının yerlerini Gemi ve denizaltıların tehlikesiz
tespit etmek bir şekilde yol almasını sağlamak. 2 Cisimler binaları, gökdelenleri, kuleleri, su depolarını simge-
leyebilir.
Konser, tiyatro ve sinema
Akustik çalışması salonlarında sesin izleyiciye daha 3 x ve y tahtasının etkileşim büyüklüğü aynı olduğundan dep-
yapmak kaliteli bir şekilde ulaşmasını rem büyüklüğü hepsi için aynı olur.
sağlamak. 4 Depremin şiddeti, herhangi bir derinlikte meydana gelen dep-
remin doğa, bina ve insanlar üzerindeki etkilerinin ölçüsüdür.
4 Cevap öğrenciye göre değişiklik gösterebilir. Muhtemel cevap Bu nedenle devrilmeyen K cismi için depremin şiddeti; L, M
şöyledir: ve N cisimlerine göre daha küçüktür.
1. Uygulama: Tiyatro, konser ve sinema salonlarında akustik Not: Konu ile ilgili bilgiler için bkz. MEB Ortaoğretim Fizik 10 Ders
çalışma yapılmaması, seslerin dinleyici ve seyircilere yankılı Kitabı, sayfa 171.
ve karışık biçimde ulaşmasına yol açar.
Etkinlik No.: 52
2. Uygulama: Anne karnındaki bebeklerin gelişimlerinin göz-
lenememesi durumunda gelişim süreçleri bilinemeyeceğinden 1. Yönerge
anne ve bebeğin sağlığı tehlikeye girebilir.
1 Cevap öğrenciye göre değişiklik gösterebilir. Muhtemel cevap
3. Uygulama: Denizlerde balığın yerini ve cinsini tespit ede- şöyledir: Binamız güncel deprem yönetmeliğine göre dizayn
memek balıkçılıkla uğraşan insanların zaman kaybedip maddi edilmiş ve inşaatı yapılmıştır ya da yetkili bir mühendis tara-
zarara uğramalarına yol açar. fından incelenip gereken güçlendirme veya tamiratı tamam-
Not: Konu ile ilgili bilgiler için bkz. MEB Ortaoğretim Fizik 10 Ders lanmıştır.
Kitabı, sayfa 168-169. 2 "Aile Afet Hazırlık Planı" veya buna benzer hazırlık uygula-
maları deprem öncesinde, anında ve sonrasında yapılacakların
Etkinlik No.: 50 planlanmasını sağlar. Böylece yapılacaklar refleks hâline geti-
1. Yönerge rilerek depremin zararlarından korunulur. Yıkıcı bir depremde
hayatta kalma şansı artar. Deprem sonrası karmaşa oluşmaz.
1 Yer kabuğu levhalarındaki kırılmalar sırasında oluşan enerji- 3 Deprem anında panik yapmadan davranmak gerekir. Sabitlen-
nin titreşim hareketiyle yer kabuğunda yayılmasına deprem
dalgası denir. memiş eşyalardan uzak durulmalıdır. Hayat üçgeni oluşturul-
malı ve ÇÖK-KAPAN-TUTUN hareketi yapılmalıdır. Pence-
2 Magnitüd değeri büyüdükçe depremlerin şiddeti de artmakta- relerden uzak durulmalı, balkondan atlanmamalı, merdiven ve
dır. Ancak aynı magnitüd değerlerine farklı şiddetler karşılık asansörler kullanılmamalıdır.
gelebilir.
4 Deprem sonrasında gaz kokusu alınırsa gaz vanası kapatılmalı
3 Cevap öğrenciye göre değişiklik gösterebilir. Muhtemel cevap ve kesinlikle elektrikli aletler kullanılmamalıdır. Deprem çan-
şöyledir: Binalar, mimari tasarımı ve inşaat kalitesi yüksek ola- tası alınarak panik yapmadan bina terk edilmeli ve yerel yöne-
rak deprem yönetmeliğine uygun yapılabilir. timler tarafından daha önce belirlenen acil toplanma alanları-
4 İleride olabilecek depremler hakkında tahmin yapabilmeyi na gidilmelidir.
sağlar. 2. Yönerge
5 Deprem ile ilgili araştırma yapan kurumların istasyonları fark- Ülkemizde deprem bilincinin oluşması ve depreme hazırlanmak
lı noktalarda bulunduğu için istasyonların deprem merkezine için sık sık deprem tatbikatları yapılmalıdır. Deprem anında soğuk-
uzaklığına göre ölçümler farklılık gösterebilir. kanlılığın korunması çok önemlidir. Toplumun küçük yaşlardan
6 Depremin odağına en yakın olan ve sarsıntıyı en fazla hisseden itibaren depreme hazırlanabilmesi için deprempark, deprem simü-
lasyon eğitim tırı gibi uygulamaların sayısı arttırılmalıdır.
yeryüzü bölgesi depremin merkez üssüdür.
Not: Konu ile ilgili bilgiler için bkz. MEB Ortaoğretim Fizik 10 Ders
7 Bir depremin boyutu iki yolla ölçülmektedir. Bunlardan biri Kitabı, sayfa 172-174.
depremin şiddeti, diğeri ise büyüklüğüdür. Aynı büyüklüğe
sahip depremler farklı şiddetlerde hissedilebilir. Bu kavramlar Etkinlik No.: 53
birbiri ile karıştırılmamalıdır.
1 Bir deprem çantasında bulunması gerekenler şunlardır:
Bir depremin büyüklüğü, deprem sırasında açığa çıkan ener- Gıda
jinin ölçüsüdür. Depremin şiddeti ise oluşan depremin yer-
yüzünde hissedildiği bölgede oluşturdu ğu etkinin ölçüsüdür. Yüksek kalorili, vitamin ve karbonhidrat içeren, su kaybını
Deprem bölgesindeki hasara göre belirlenen göreceli bir de- önleyen ve dayanıklı (çabuk bozulmayan) gıdalar (Konserve,
ğerdir. kuru meyveler, tahin–pekmez, meyve suyu vb.)
8 Valiliklerden, belediyelerden, Maden Teknik Arama Müdür- Önemli belge fotokopileri
lüklerinden, üniversitelerin jeoloji mühendisliği bölümlerin- Kimlik kartları (nüfus cüzdanı, ehliyet vb.)
den öğrenilebilir. Tapu, sigorta, ruhsat belgeleri
9 Bilim insanları bölgedeki fayın yeni bir fay mı, yoksa yeni olu- Zorunlu Deprem Poliçesi
şan bir fay mı olduğunu, fayın hangi yönde ilerlediğini belirle- Diplomalar
yerek bir sonraki depremin yerini tahmin etmek için bölgeye
giderek inceleme yaparlar. Pasaport, banka cüzdanı vb.
Not: Konu ile ilgili bilgiler için bkz. MEB Ortaoğretim Fizik 10 Ders Diğer (evcil hayvan sağlık karnesi vb.)
Kitabı, sayfa 171.
159