Page 162 - Fizik - 10 | Beceri Temelli

FİZİK 10 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

CEVAP ANAHTARLARI
Giyecekler
Etkinlik No.: 54
İç çamaşırı
Çorap 1. Yönerge
Yağmurluk 1 Tanecik modeli: Işık, kaynaklardan çıkıp ortamlarda yayılan
küçük taneciklerdir.
İklime uygun giysiler
Dalga modeli: Işık, kaynaklardan yayılan dalgalardır.
Su
Her bir aile üyesi düşünülerek yeterli içme suyu alınmalı. 2 Işık hem dalga hem de tanecik karakterine sahip, foton denilen
küçük enerji paketleridir.
Hijyen malzemeleri 3 1. Yayılma 6. Kırılma
Sabun ve dezenfektanlar
2. Birbiri içinden geçme 7. Girişim
Diş fırçası ve macunu
Islak mendil 3. Aydınlanma 8. Kırınım
Tuvalet kâğıdı 4. Renklenme 9. Fotoelektrik olay
Hijyenik ped 5. Yansıma 10. Compton olayı
Diğer malzemeler Tanecik Dalga
İlk yardım çantası modeli modeli
Uyku tulumu veya battaniye 1
Çakı, düdük, küçük makas 9 4
Kâğıt, kalem 2
Pilli radyo, el feneri ve yedek piller (Dayanıklı/uzun ömürlü pil 10 3 7
seçilmeli.)
5 8
2 Depreme dayanıklı binalar sağlam zeminlere yapılmalıdır.
Bina yapımında kullanılacak malzemelerin standartları sağ- 6
laması gerekir. Mühendis ve mimarların planlarına sadık ka-
lınmalıdır. Ayrıca binalar yetkili kurumlarca sık sık ve taviz
verilmeden denetlenmelidir. Deprem anında doğal gazı kesen
vanalar kullanılmalıdır. Az katlı binalarda radye, çok katlı bi-
nalarda ise kazıklı veya sarsıntı sönümleyicili temel sistemleri 2. Yönerge
tercih edilmelidir. Cevap öğrenciye göre değişiklik gösterebilir. Muhtemel cevap şöy-
ledir:
3 Olası bir depremde binaların yıkılması durumunda maddi ka-
yıpları azaltmak için deprem sigortası yaptırmak zorunludur. Işığın yayılması, tanecik ve dalga modeliyle açıklanabilir.
4 Depreme en hazır ülkelerden birisi Japonya'dır. Öncelikle Gökkuşağı oluşumu, tanecik ve dalga modeliyle açıklanabilir.
yapılan binaların depreme dayanıklı olması konusunda katı
kurallar oluşturulmuştur ve bu kurallardan asla taviz verilme- Aynadaki görüntü oluşumu, tanecik ve dalga modeliyle açıklana-
mektedir. Küçük yaşlardan itibaren toplumda afet bilinci geliş- bilir.
tirilmekte ve sık sık deprem tatbikatı yapılarak deprem anında Cisimlerin renkli görünmesi, dalga modeliyle açıklanabilir.
soğukkanlı olunması sağlanmaktadır. Deprem toplanma mer-
kezleri, deprem yönergeleri, deprem çantaları gibi depreme Bardak içindeki kaşığın kırık görünmesi, tanecik ve dalga mode-
hazırlık uygulamaları sık sık gözden geçirilmektedir. liyle açıklanabilir.
Ülkemizde de gerekli tedbirler ile ilgili kurallar bulunmasına Gökyüzünün mavi görünmesi, dalga modeliyle açıklanabilir.
rağmen bazen uygulamada aksaklıklar olmaktadır. Not: Konu ile ilgili bilgiler için bkz. MEB Ortaoğretim Fizik 10 Ders
5 Yerel yönetimler, belediyeler, üniversiteler, meslek odaları gibi Kitabı, sayfa 185.
kurum ve kuruluşlar güvenli yapıların geliştirilmesi, inşası ve
denetimi gibi konularda iş birliği içinde çalışmalı ve ilkelerden Etkinlik No.: 55
taviz verilmeden çalışmalar yürütmelidir. Deprem sonrasında 1. Yönerge
ise AFAD, AKUT, KIZILAY gibi kurumlar ve yardım kuruluş-
ları harekete geçer. Bunlar enkaz kaldırma çalışmaları yaparak a, b, c, ç, e, ğ ve h görselleri ışığın tanecik modeli ile a, b, c, ç, d, e, f,
hayat kurtarabilecekleri gibi depremzedelerin barınak, giye- g, ğ ve h görselleri ışığın dalga modeli ile açıklanabilir.
cek, yiyecek vb. temel ihtiyaçlarını sağlar. Ayrıca Toplum Afet 2. Yönerge
Gönüllüleri de bu çalışmalarda rol alır.
Cevaplar öğrenciye göre değişiklik gösterebilir. Muhtemel cevap
6 Cevap öğrenciye göre değişiklik gösterebilir. Muhtemel cevap şöyledir:
şöyledir: Evlerin içine “panik odası” denilen güvenli bir bölüm a) Işığın her yöne yayılması, tanecik ve dalga modeliyle ilişkilen-
yapılabilir. dirilebilir.
Not: Konu ile ilgili bilgiler için bkz. MEB Ortaoğretim Fizik 10 Ders b) Ortamda yayılan ışıkların birbiri içinden geçebilmesi, ışığın ta-
Kitabı, sayfa 172-174. necik ve dalga modeliyle ilişkilendirilebilir.
c) Gökkuşağı, ışığın kırılması yoluyla oluşur. Bu olay, ışığın tanecik
ve dalga modeliyle ilişkilendirilebilir.
ç) Aynadaki görüntü, ışığın yansıması yoluyla oluşur. Bu olay, ışı-
ğın tanecik ve dalga modeliyle ilişkilendirilebilir.
160