Page 166 - Fizik - 10 | Beceri Temelli

FİZİK 10 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

CEVAP ANAHTARLARI
3 Cevaplar öğrenciye göre değişiklik gösterebilir. Muhtemel ce- Etkinlik No.: 64
vap şöyledir:
1. Yönerge
Ambulans ve itfaiye araçlarının ön tarafındaki yazıların ters
yazılarak kullanılması, aynadaki yansıması düşünülerek ya-
pılan uygulamalardır. Örneğin ambulans araçlarının önünde
“ ” yazılıdır. Dikiz aynalarından bu siren sesi kime Çukur aynanın
ait diye bakıldığında ters yazılı ambulans yazısı, düz olarak odak noktasın-
görülür. dan geçerek gelen
4 Müşteri sağını, kuaförün elinde tuttuğu düzlem aynaya bak- ışın, çukur ayna- M F T
tığında sol, önündeki düzlem aynaya baktığında sağ olarak nın asal eksenine
algılar. paralel yansır.
5 a) Öğretmen öğrencilerine yaptırdığı bu uygulama ile simetri
özelliklerini öğretmek istemektedir. a
b) Bu sorunun cevabı öğrencinin yorumuna bırakılmıştır.
Muhtemel cevaplardan biri şöyle olabilir:

Çukur aynanın
Uygulama Alanı
asal eksenine
paralel gelen ışın,
çukur aynanın T
odak nokta- M F
sından geçecek
şekilde yansır.
Bu uygulama ile kâğıt üzerindeki yazı, düzlem aynada olduğu
gibi simetrik olarak elde edilir. Ancak sanal değildir.
Not: Konu ile ilgili bilgiler için bkz. MEB Ortaoğretim Fizik 10 Ders b
Kitabı, sayfa 202-206.
Etkinlik No.: 63
5. Yönerge
Çukur aynanın
1 Fotoğraf makinesi, kamera gibi cihazlarda görüntülenmek is- merkezinden ge-
tenen objenin görüntüsü ekranda sınırlı bölgede (görüş alanı) çerek gelen ışın, M F T
yer alır. Daha farklı objeleri bu sınırlı alana dâhil etmek gibi kendi üzerinden
durumlar için cihaz ileri geri, yukarı aşağı hareket ettirilir. geri yansır.
Düzlem aynalarda da böyle bir durum söz konusudur. Düzlem
aynaya bakılarak etraftaki her nesne görülemez.
2 Düzlem aynaya bakan bir gözlemci hareket ettiğinde aynada c
görebildiği sabit duran cisimlerin görüntülerinin büyüklüğü
ve yeri değişmez. Çünkü düzlem aynalar, cisimlerin aynı bü-
yüklükteki simetrik görüntülerini verir.
Çukur aynanın
3 Görüş alanı, düzlem ayna ile gözlemcinin arasındaki uzaklık tepe noktasından
azaldıkça artar; arttıkça azalır. geçecek şekilde θ
4 Sabit duran gözlemcinin baktığı düzlem ayna gözlemcinin gelen ışın, asal M F θ T
baktığı doğrultuya dik ya da paralel olarak hareket ettirilirse eksenle eşit açı
gözlemcinin görüş alanı değişmez ancak gördüğü bölge deği- yapacak şekilde
şir. yansır.
5 Sabit duran bir gözlemcinin görüş alanı düzlem aynanın bü-
yüklüğü ile doğru orantılıdır. Düzlem ayna büyüdükçe görüş ç
alanı ilk durumuna göre artar.
6 Düzlem ayna önündeki saydam olan cisimler görüş alanını Çukur aynanın merkezi dı-
etkilemez. Saydam olmayan cisimler görüş alanı içindeki nes- şından geçerek gelen ışın,
nelerin görüntülerini görmeyi engeller. Bu da görüş alanının çukur ayanın merkez
büyüklüğünün azalmasına sebep olur. ve odak noktası
Not: Konu ile ilgili bilgiler için bkz. MEB Ortaoğretim Fizik 10 Ders arasından T
geçecek
Kitabı, sayfa 202-206. M F
şekilde
yansır.

d

164