Page 173 - Fizik - 10 | Beceri Temelli

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü FİZİK 10

CEVAP ANAHTARLARI
3 Mercek sisteminde noktalar arasındaki uzaklıklar bir birim ve
c merceklerin odak uzaklıkları sırasıyla f , f ve f alındığında
3
2
1
Asal K ışınının izlediği yola göre f = 1 birim, f = 4 birim ve f = 1
1
2
eksen birim olur. Buna göre L ışını şekildeki yolu izler. 3
O
2F F F 2F
İnce kenarlı merceğe 2F uzaklığındaki noktadan geçerek K
gelen ışın, merceğin diğer tarafındaki 2F noktasından ge-
çecek şekilde kırılır. Asal
eksen
ç
Asal
θ eksen
θ
O
2F F F 2F L
f 1 2 3 f
f
İnce kenarlı merceğin optik merkezine gelen ışın, doğrul-
tusu değişmeden merceği terk eder. 2. Yönerge
1
2
a Görün-
Mercek Cismin Görüntü- Düz/ tünün Ger-
Asal Cisme çek/
eksen Türü Yeri nün Yeri Ters Göre Sanal
O
2F F F 2F Boyu
Sonsuz 2F ile F
ile 2F Ters Küçük Gerçek
Kalın kenarlı merceğin asal eksenine paralel gelen ışın, arasında arasında
uzantısı odak noktasından geçecek şekilde kırılır.
2F‘de 2F‘de Ters Eşit Gerçek
2F ile
b 2F ile F sonsuz Ters Büyük Gerçek
arasında
Asal İnce arasında
eksen kenarlı Odak
O
2F F F 2F noktasın- Sonsuzda
da (F)
Kalın kenarlı merceğe uzantısı odak noktasından geçecek F ile Merceğe
şekilde gelen ışın, asal eksene paralel şekilde kırılır. mercek cisimden Düz Büyük Sanal
arasında uzak bir
konumda
c F ile mer-
cek ara-
Asal
sında ve
eksen Kalın Herhangi merceğe Düz Küçük Sanal
O
2F F F 2F kenarlı bir yerde cisimden
yakın bir
Kalın kenarlı merceğe uzantısı 2F noktasından geçecek konumda
şekilde gelen ışın, uzantısı merceğin diğer tarafındaki 2F
noktasından geçecek şekilde kırılır. 2 Merceklerde gerçek görüntüler cisme göre merceğin diğer
tarafında oluşur. Sanal görüntüler merceğe göre cisimle aynı
tarafta oluşur.
ç 3 A cisminin görüntüsü ince kenarlı mercekte, B’ninki kalın ke-
narlı mercekte ve C’ninki ince kenarlı mercekte oluşmuştur.
Asal
θ eksen Not: Konu ile ilgili bilgiler için bkz. MEB Ortaoğretim Fizik 10 Ders
θ
O
2F F F 2F Kitabı, sayfa 239-245.
Etkinlik No.: 78
2. Yönerge
Kalın kenarlı merceğin optik merkezine gelen ışın, doğ-
rultusunu değiştirmeden merceği terk eder. 1 Işık renginin değişmesi, ışığın prizma içinde ve çıkışında iz-
lediği yolu ya da doğrultusunu değiştirmektedir. Örneğin 700
nm dalga boyuna sahip ışık, 380 nm dalga boyundaki ışığa
göre daha az kırılmaktadır.

171