Page 143 - Tarih - 10 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TARİH 10

CEVAP ANAHTARLARI
5. Osmanlı siyasi açıdan aralarındaki mevcut dengeye son vererek 6. Osmanlı tarihçileri, yenilginin sebebini beylik askerlerine bağ-
Karamanlıları vasalı yapmış, askerî açıdan bir meydan savaşı lamaları,
kazanarak taktiklerinin başarısını ve gücünü göstermiştir. Savaş Bizans kaynakları, kurtuluşlarını Timur’a bağlamaktansa Tan-
tecrübesi edinmenin yanı sıra vasal duruma getirdiği Anadolu rı’nın mucizesi olarak görmeleri,
beylerinin askerlerinden Batı’daki fetihlerinde yararlanabilmiştir. Arap kaynakları, Timur’u kötülemek adına O’nu savaş için ba-
6. I. Murad, Hamit Beyliği’nden para ile toprak satın almış, Ka- haneler arayan bir şahsiyet olarak aktarmaları,
Timurlu kaynağı ise Yıldırım’ı kusurlu görmesi bakımından
raman beyi kendisine pederim dediğine göre kızını onunla kendi bakış açılarını yansıtmaktadır, denilebilir.
evlendirerek akrabalık kurmuş kısacası Anadolu’da dikkatli
bir politika izlemiş, diyebiliriz. Bunun sebebi fetih yönü olarak
gördüğü Batı’da gaza yaparak ilerlerken arkasında düşman bı- Etkinlik No.: 24
rakmak istememesi olabilir.
1. Ankara Savaşı sonrasında Osmanlı Devleti Anadolu’da büyük
Etkinlik No.: 22 toprak kayıplarına uğrarken Rumeli’de benzer bir durumun ya-
şanmamıştır. Osmanlı’nın Rumeli’de izlediği istimâlet ve iskân
1. Karesi ve Osmanlı beyliklerinin birbirlerine rakip hâline gelme- politikalarındaki başarısı bu durumun temel sebebi olabilir.
leri, her ikisinin de zayıflamış Bizans sınırında kurulmuş birer 2. Fetret Dönemi’nde sosyoekonomik ve dinî tabanlı ayaklanma-
uç beyliği olmalarıdır. lara örnek olarak Şeyh Bedrettin İsyanı ve Börklüce Mustafa
İsyanı gösterilebilir.
2. Karesi Beyliği içerisindeki bölünme Osmanlı Beyliği’nin Karesi top-
raklarına hâkim olmasını sağlayan temel sebep olarak gösterilebilir.
3. B
3. Karesi Beyliği’nin denizcilikteki ileri seviyesi hem ticari hem de
askerî açıdan Osmanlı denizciliğine bir kaynak ve örnek oluş- Yıldırım Bayezid
turmuş olabilir.
Timur tarafından esir
4. Osmanlı Beyliği cihat politikası izleyerek Müslüman ülkelerden alınarak Semerkand’a
savaşçılar çağırmış ve gücünü artırmıştır, bundan dolayı Os- götürülen şehzadesi
manlı Beyliği ön plana çıkmıştır. Mustafa Çelebi
5. Hacı İlbey ve Evrenos gibi Karesi beylerinin Osmanlı hizmetine
geçmiş olmaları ile ilgili sebep olarak şunlar söylenebilir: Ken- A D Ölümüyle serbest bıra- C
kılan ve cenazesini Bur-
di beylerinin yönetiminden memnun olmayabilirler. Hristiyan Süleyman sa’ya getiren şehzadesi Mehmet
ülkelere karşı yapılacak seferlerde Osmanlı beylerinin başarılı Çelebi İsa Çelebi Musa Çelebi Çelebi
olacağına dair inançları daha güçlü olabilir. A. Önce Bursa sonra Edirne’ye geçerek hükümdarlığını
6. Osmanlı ve Karesi etkisinin izlerini taşıyan yer adları: Orhanga- ilan eden şehzadesi.
B. 28 Temmuz 1402 tarihinde uğradığı büyük yenilgi.
zi, Orhaneli, Osmaneli, Dursunbey, Eceabat’tır. C. Fetret Devri’ni sona erdiren şehzadesi.
D. Balıkesir taraflarına kaçan, oğulları arasında yaşanan
mücadeleyi ilk kaybeden şehzadesi.
Etkinlik No.: 23
4. Bursa Sarayı ganimetleri Timur tarafından bilinçli olarak sergilen-
1. a) Ankara Savaşı’nın temel sebebi iki hükümdar arasındaki ik- miş olabilir. Birçok yabancı ülkenin elçisi ve kendi halkından oluşan
tidar mücadelesidir. kalabalık bir ortamda Bursa’dan getirilen ganimet, Timur’un gücü-
b) Minyatürden hareketle Ankara Savaşı’nın muhtemelen uzun nü göstermesi açısından değerli bir propaganda aracı olmuştur.
sürdüğü, kıran kırana geçen, kayıpları fazla olan bir çarpışma
olduğu söylenebilir. 5. Osmanlı saray arşivlerinin de yağmalanmış olması ihtimali
düşünüldüğünde bu durum ilk dönem Osmanlı kaynaklarının
2. Neşri’nin aktardığına göre Osmanlı’nın 1402 Ankara Savaşı ön- yetersizliğine yol açacaktır.
cesinde ele geçirdiği beyliklerden sağladığı askerlerin savaş sı-
rasında eski beylerinin tarafına geçmeleri Anadolu’da Osmanlı Etkinlik No.: 25
çatısı altında Türk birliği bilincinin henüz gelişmediği yargısını
desteklemektedir.
1. Orhan Bey dönemine kadar düzenli birlikler bulunmamaktadır.
Sefer zamanı yapılan duyurularla asker toplanırdı. Toplanan bu
3. Arap kaynaklarına göre Memlük sultanı, Yıldırım Bayezid’i askerler arasında derviş, alperen, aşiret kuvvetleri gibi farklı un-
daha büyük bir tehlike olarak görmektedir. Çünkü Yıldırım Ba- surlar yer alırdı. İlk düzenli birlikler, yaya ve müsellemler Orhan
yezid fethettiği toprakları ülkesine katmaktadır, bu bakımdan Bey döneminde oluşturulmuştur.
daha büyük ve kalıcı bir tehlikedir. Oysa Timur istilacı olması
sebebiyle geçici bir tehlikedir. 2. Savaş olacağı zaman birliklerin toplanması ve gerekli düzenin
sağlanması konusunda aksamalar yaşanmıştır. Yapılan savaş-
4. Bu soruya verilebilecek olası yanıt şu şekilde olabilir: Bizans kay- larda ve uzun süren kuşatmalarda düzensiz birliklerin yetersiz
naklarında Timur kendilerini Osmanlı’dan kurtaran bir kahraman olduğu görülmüştür. Beyliğin sınırlarının genişlemesi ve fetih-
yerine konulmamaktadır. Çünkü Timur gibi Asyalı ve Hristiyan lerin artmasıyla her an savaşa hazır olan düzenli birliklere ihti-
olmayan bir hükümdar tarafından kurtarılmış olmaktansa Tanrı- yaç duyulmuştur.
nın onları koruduğu düşüncesi empoze edilmek istenmiş olabilir.
3. Asya Hun İmparatoru Mete Han tarafından Türk ordusu 10’lu
5. Timurlu kaynakları Bayezid’in imajını olumsuzlaştırarak, Timur’un teşkilat sistemine göre oluşturulmuştur. Orhan Bey döneminde
Anadolu harekâtını haklı göstermek, Batı’da gaza yapan bir sultana de düzenli birlikler, Mete Han’ın kurduğu askerî teşkilata göre
saldırmasının yaratacağı tepkileri gidermek istemiş olabilirler. oluşturulmuştur.

143