Page 156 - Türk Dili ve Edebiyatı - 10 | Beceri Temelli

72 TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

nah şurada… birden bir avaze yükseldi, ne oldu: “Allah, Allah, Allah, Allah!” bizimkiler bağrışıyor,
yalnız bağrışmalar, öldürmeye… ve girmeye başladılar. Şimdi birçok ses, birçok boğuk sayhalar, demir
ve çelik şıkırtılariyle beraber, birbirine karışıyor; gâh bir İngiliz’in burundan çıkan bir kelimesi, gâh
bir Fransız-ismi, gâh hangi lisana ait olduğu kestirilemeyen vahşi bir nida ve bunların hepsine hâkim,
o “Allah, Allah, Allah!” avazesi… İşte efendim, işte, tam bu sıradaydı, ani, fakat berrak bir aydınlık
içinde, onunla yüz yüze, göz göze, göğüs göğüse geldik, onunla… “o” kim sorsanız a!.. Bir Fransız
çavuşu kisvesi içinde benim arkadaşım, benim o zarafetine, sohbetine bir türlü doyamadığım Fransız
arkadaşım… ta kendisi, ta kendisi… o da beni tanıdı, zannederim, çünkü ikimiz birden aynı hayret
nidasını salıverdik “A!” Onun elinde göğsüme doğru uzanan bir süngü, benim elimde onun başına
çevrilmiş bir tabanca vardı, bir an içinde bu süngü benim göğsüme dayandı ve benim tabancam üst
üste, üç el, onun başına boşandı ve genç Fransız çavuşu acı bir sayha ile sırt üstü yere yuvarlandı. İşte
efendim, bu yuvarlanış bende bir şeyin, mühim bir şeyin, âdeta bir âlemin doğuşu oldu. Bu acayip ve
müthiş vakadan beri mevcudiyetimde yeni doğmuş nuranî bir varlık taşıyorum; ruhum bu varlıkla
kamaşmış bir hâldedir. Öyle düşünüyorum ki ben asker olmasaydım, harbe gitmeseydim ve hayatımın
bu acayip ve müthiş anını yaşamasaydım, asıl benliğimi ömrümün sonuna kadar bağrımın üstünde bir
yığın hâlinde taşıyıp gidecektim. Kim bilir, etrafımızda böyle ne kadar bedbaht kimseler var.
Yakup Kadri KARAOSMANOĞLU, Hikâyeler

1. Okuduğunuz metinde Gelibolu yarımadasına vasıl oluş ifadesinden hareketle dönemin hangi ta-
rihî olayının söz konusu edildiğini söyleyebilirsiniz? Tarihteki bu önemli olayla ilgili dönemin
hangi gerçekliklerinin metne yansıdığını düşünüyorsunuz? Metinden örneklerle açıklayınız.

2. … o genç, o sözde rahat, huzur içinde sırıtan ve Fransız arkadaşiyle mütebessim nükteli sohbetlere
dalan genç öldü, o artık ben değilim. Fakat ne iyi etti de öldü, ne iyi oldu da “o” artık “ben” değildir.
duygusuyla konuşan askerin içinde bulunduğu ruh hâli millî duygularla nasıl bağdaştırılabilir?

3. Fakat ne iyi etti de öldü, ne iyi oldu da o artık ben değildir. şeklinde düşünen kahramanın duygu
durumundaki bu değişikliğe döneme ait hangi özelliklerin neden olduğunu düşünüyorsunuz?
Açıklayınız.

4. Hikâyedeki temel değerlerden biri vatanseverliktir. Bu değer günümüzde geçerliğini sürdürmekte
midir? Düşüncelerinizi yazınız.

154
Hazırlayan: Nurgül GÜVEN