Page 182 - Türk Dili ve Edebiyatı - 10 | Beceri Temelli

85 TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

2. Yenecek ve yakacak ne lâzımsa eylül içinde hazırlamak, soğuk aylara kaygusuz bir zihin, rahat bir
yürekle girmek memleketin âdetiydi.
Yukarıdaki metinden alınan bu cümlede yenecek, yakacak sözcüklerinin niteledikleri isimler düştük-
leri için bu sözcükler isim gibi kullanılmış, adlaşmışlardır. Bu tip kullanımlar dil bilgisinde adlaşmış
sıfat fiil olarak geçmektedir. Siz de metinden alınan aşağıdaki cümlede geçen sıfat fiili, adlaşmış sıfat
fiil hâline getiriniz.

• Harman sonunda ambarlarını zahire ile doldurup kilerlerine pastırmalarını, avlularına odunları-
nı istif eden halk, hükûmet konağı altındaki sıra kahvelere toplanır, gevezelik ederek kışı tasasızca
karşılardı.

3. Yukarıdaki metinde geçen boğula tıkana, taşa köpüre sözcük grupları -a/-e zarf fiil ekiyle kurulmuş
ikilemelerdir. Siz de aşağıdaki boşluğa zarf fiil ekiyle kurulmuş ikilemelerin yer aldığı iki cümle yazınız.

4. Yukarıdaki metinde başlıyan, koymıyan, parlıyacağı, azalmıyan gibi ifadeler görülmektedir. Günü-
müzde yazı dilinde böyle bir kullanım olmamasının nedeni nedir? Sizce yazar metinde neden böyle
bir kullanımda bulunmuş olabilir?

5. Metinden alınan aşağıdaki paragrafta geçen virgüllerin kullanım amaçlarını bulunuz.

Bu, küçük bir çam ormanı idi. Yazın kasabanın boğucu

sıcağından kaçanlar gelirler, çadır kurarak gölgesinde ,
serin günler geçirirlerdi. Tam ortasında minimini bir
,
kaynak yaz kış artıp azalmıyan reçine kokulu berrak
sızıntısiyle bu ziyaretçilere iştah, şifa verirdi. ,

180
Hazırlayan: Gül BÜYÜMEZ