Page 256 - Türk Dili ve Edebiyatı - 10 | Beceri Temelli

124 TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

1. Çocuğum ağlayacak diye kalkmış, gocaya bir şey vermemiş.
Yukarıdaki metinde altı çizili sözcük Türkiye Türkçesinde koca şeklinde söylenmektedir.

a) Bu sözcük sizde hangi anlamı çağrıştırmaktadır?

b) Bu sözcüğün anlamlarını TDK Türkçe Sözlük’ten bulunuz ve metinde hangi anlamıyla kullanıl-
dığını belirleyiniz. Sözcüğün metindeki anlamından türeyen kocamak fiilini bir cümle içinde
kullanınız.

2. Ev sahibi, ev sahibi! Bana bir parça yiyecek bir şeyler verin, bana bir hayrınız yok mu? demiş.
Yukarıdaki altı çizili sözcüğün yerine metnin bağlamından hareketle farklı sözcükler koyarak cüm-
leyi yeniden yazınız.

3. Metinde geçen ninnide bebek sözcüğünün karşılığı olarak hangi kelimelerin kullanıldığını tespit
ediniz. Bu çeşitliliğin Türkçenin hangi özelliğini yansıttığını açıklayınız.

4. Türk kültüründeki Hızır motifine dair neler biliyorsunuz? Okuduğunuz metinde Hızır’ın dede ya
da goca (koca) kelimeleriyle karşılanmasının nedenleri sizce nelerdir?

5. Okuduğunuz metinde yerel söyleyişe göre yazılan birkaç sözcük belirleyiniz. Bu sözcüklerin met-
nin anlamını ve anlatımını nasıl etkilediğini açıklayınız.

254
Hazırlayan: Filiz MUSLU